Atak woreczka żółciowego – domowe sposoby, by złagodzić ból i uniknąć nawrotu dolegliwości

Przyczyną ataków woreczka żółciowego jest zbieranie się w nim kamieni żółciowych. Blokują one odpływ żółci, dochodzi do stanu zapalnego i związanego z nim ostrego bólu pod prawym żebrem i w okolicy pępka. Jak pozbyć się dolegliwości?

Atak woreczka żółciowego – co robić?

• Gdy dopadł cię atak woreczka żółciowego, połóż się wygodnie i przyłóż do brzucha termofor lub poduszkę elektryczną. Trzymaj 15 minut. Ciepło odblokuje odpływ żółci i rozkurczy mięśnie. 
• Jeśli ból nie ustąpi, przyjmij lek rozkurczający. Koniecznie zażyj też lek przeciwzapalny.
•  Wypij szklankę napoju z goryczki (10 zł/50 g), który złagodzi ból. Łyżkę suszonego korzenia zalej szklanką wody i zagotuj. Od zawrzenia gotuj przez 5 minut na małym ogniu. Odcedź i pij ciepły (do 2 szkl. na dzień). 

Co robić po ataku woreczka żółciowego?

Przez 1-2 dni po ataku woreczka

• Powtarzaj przykładanie termofora (lub poduszki elektrycznej) co 2-3 godziny.
• Bierz leki przeciwzapalne. Wspomagaj się też lekami rozkurczowymi.
• Zastosuj głodówkę. Pij napar z rumianku oraz soki z warzyw rozcieńczone wodą w proporcji 2/3 szklanki soku i 1/3 szklanki wody. Jedz niesłodzone kisiele i galaretki owocowe. Odstaw kawę, herbatę, napoje słodzone.
• Jeśli atakowi towarzyszyły wymioty, przyjmuj elektrolity – gotowe z apteki lub zrób domowy napój. Wymieszaj 1 litr wody niegazowanej, 2 łyżki miodu i 1/2 łyżeczki soli kuchennej. Wypij porcjami w ciągu dnia. Przyjmuj leki rozkurczające.

Przez kolejne 3-4 dni po ataku woreczka

• Dalej stosuj leki rozkurczające i przeciwzapalne. Z diety płynnej przejdź na dietę papkowatą. Możesz zjeść gęsty kleik, starte i rozgotowane na purée warzywa – najlepiej z dużą ilością marchewki.
• Pij napar z działającej przeciwzapalnie kocanki piaskowej (5 zł/25 g w zielarni).  Łyżeczkę suszu zalej szklanką wrzątku. Zaparz przez kwadrans. Pij 3 szklanki dziennie.

Przez następne 7 dni po ataku woreczka

• Przejdź na dietę bogatą w błonnik. Jedz 5-6 posiłków dziennie, ale małych. Pamiętaj, że gdy jesz dużo błonnika, musisz wypić 2-3 l wody, bo inaczej sobie zaszkodzisz, a nie pomożesz!
• Na śniadanie jedz jogurt z 3 łyżkami nasion chia, wiórków kokosowych czy płatków żytnich. Dodaj garść truskawek, malin, porzeczek czy agrestu. Owoce te jedz też na podwieczorek.
• Na drugie śniadanie jedz surówki warzywne. Koniecznie ze startą czarną rzepą, która działa żółciopędnie, i skropione sokiem z cytryny.
• Na obiad najlepsza będzie upieczona chuda ryba, a na kolację zupa krem na wywarze z warzyw. Potrawy posypuj ostropestem. Doprawiaj kurkumą, jałowcem i estragonem. Stosuj leki rozkurczowe i przeciwzapalne.

W kolejnym tygodniu po ataku woreczka

• Dołącz do diety posiłki mięsne. Wybieraj chude mięso jak drób czy cielęcina, gotowane lub pieczone. 

Jakie zioła zmniejszą ataki woreczka żółciowego

Wytwarzanie żółci pobudzimy pijąc odpowiednie zioła. Warto też sięgnąć po ziołowe specyfiki, które działają antyzapalnie i rozkurczająco.

• Mniszek lekarski pobudzi wydzielanie żółci. Kwiaty i liście mniszka zawierają związki regulujące wydzielanie żółci. Wiosną i latem warto świeże liście i kwiaty mniszka dodać do sałatki, a z kwiatów zrobić miód (jesienią i zimą można z suszonych). Zbieramy je z daleka od szos.
• Nagietek zmniejszy stan zapalny woreczka żółciowego. Kwiaty nagietka są jadalne, ale na ich bazie częściej sporządza się herbatki i nalewki niż dodaje do potraw.
• Estragon rozszerzy drogi żółciowe. To aromatyczne ziółko popularne w kuchni francuskiej rozszerza przewody żółciowe, ułatwiając odpływanie żółci.

Poniżej znajdziesz przepisy z ziołami, które wspomagają pracę dróg żółciowych i zmniejszają ryzyko nawrotu ataku woreczka żółciowego. 

Przepis na sałatkę z kwiatami  i liśćmi mniszka 

Składniki: garść świeżych liści i kwiatów mniszka lekarskiego, 2-3 liście sałaty, jajko ugotowane na twardo, łodyga dymki, sól, pieprz, łyżka oliwy, łyżeczka soku z cytryny, szczypta kurkumy, 3-4 rzodkiewki, ugotowany ziemniak

Jak przygotować sałatkę mniszka?

Sałatę, liście i kwiaty mniszka wypłucz i osusz. Porwij na małe kawałki, przełóż do salaterki. Dodaj posiekane cebulę ze szczypiorkiem, ziemniaka, jajko i rzodkiewki (możesz też dodać posiekanego gotowanego lub pieczonego kurczaka). Wymieszaj z oliwą, przyprawami i sokiem. 

Przepis na miód mniszkowy

Składniki: 2 garście kwiatów mniszka, 2 szklanki miodu

Jak zrobić miód z mniszka lekarskiego?

Kwiaty wsyp do słoika i ubij (np. kulą do ucierania ciasta). Wlej miód – powinien sięgać 1 cm powyżej kwiatów. Zawiń w ręcznik i postaw w ciepłym miejscu na 3 tyg. (codziennie potrząsaj słojem). Kwiaty możesz odcedzić z miodu lub jeść miód razem z nimi.

Jak stosować miód mniszkowy?

Jedz 2 łyżeczki miodu 2 razy dziennie. Możesz go dodać np. do sera białego, chałki lub wymieszać 2 łyżeczki miodu z 1 szklanki letniej wody i sokiem wyciśniętym z  1/4 cytryny, wypij na czczo. Miód przechowuj w lodówce do 8 mies.

Nalewka z kwiatów  nagietka 

Składniki: 2 szklanki kwiatów nagietka (świeże lub suszone), 3 szklanki alkoholu 40 proc. 

Jak przygotować nalewkę nagietkową?

Zebrane z daleka od drogi kwiaty (lub kupione w zielarni, 5 zł/50 g) wsyp do słoja, wlej alkohol, przykryj papierem śniadaniowym i zakręć. Odstaw na 3 tygodnie w ciepłe, ciemne miejsce (co drugi dzień potrząsaj słojem). Przecedź, przelej do butelki, zamknij i odstaw w ciemne miejsce. 

Jak stosować?

2 łyżki nalewki wymieszaj z 1/2 szkl. wody. Pij raz dziennie przez 3 tygodnie. 

Kurczak w białym sosie estragonowym

Składniki: 2 filety z piersi kurczaka, 2 łyżki oleju,  1/2 szklanki bulionu, sól, pieprz, 1/2 szklanki jogurtu, cebula, 3 łyżki świeżego lub 2 łyżki suszonego estragonu, 2 ząbki czosnku 

Przygotowanie: Filety  posmaruj łyżką oleju, posyp solą i pieprzem. Piecz 20 minut w 180 st. Na łyżce oleju i 3 łyżkach wody uduś posiekane cebulkę i czosnek. Wlej bulion, dodaj estragon i gotuj, aż sos się zredukuje o połowę. Dodaj jogurt, zamieszaj. Włóż pierś i duś jeszcze 5-7 minut. 

Co jeść, by ograniczyć ataki woreczka żółciowego – dieta

W diecie ważne jest nie tylko, co jemy, ale także czy wypijamy wystarczającą ilość płynów. Najmniej powinno to być 2 litry wody plus napary ziołowe. Dieta, choć wiąże się z wieloma ograniczeniami, powinna dostarczać witamin C, D, A, E, K, soli mineralnych i lecytyny. Dlatego nie może być jednostajna. 

Zasady diety przy atakach woreczka 

• Wyklucz składniki pobudzające pracę pęcherzyka żółciowego, np. tłuste mięso i tłusty nabiał, smażone potrawy, ciasta z kremem. 
• Ogranicz produkty długo zalegające w jelitach, np. potrawy z roślin strączkowych czy kapusty.
• Zrezygnuj z drażniących kwaśnych, słonych i ostrych przypraw, np. musztardy, chili, sosu sojowego.
• Nie jedz gruboziarnistych kasz, np. gryczanej czy pęczaku, bo są przyczyną wzdęć. Wybieraj lżej strawne jak jaglana i manna.
• Gotuj w małej ilości wody, na parze i piecz. Smaż rzadko lub wcale.
• Duś warzywa do miękkości, a do sałatek je siekaj.
• Jedz jak najwięcej ciepłych posiłków – na śniadanie, obiad i kolację. Ciepło usprawnia pracę woreczka.

Co warto jeść, by wrócić do zdrowia po ataku woreczka żółciowego?

• Warzywa gotowane bez skórki jak dynia, marchew, cukinia, buraki, ziemniaki. 
• Surowe warzywa bez skórki i nasion jak sałata, pomidor, ogórek, czarna rzepa.
• Owoce pieczone lub surowe bez skórki i pestek jak jabłka, brzoskwinie, winogrona, agrest, porzeczki, truskawki, maliny. 
• Czerstwe pieczywo jasne bez skórki.
• Płatki owsiane, jaglane, ryżowe, siemię lniane, nasiona chia, wiórki kokosowe.
• Chudy twaróg, mleko, jogurt i kefir.
• Chude wędliny (najlepiej domowe) i mięso. A Galaretki owocowe i kisiele bez cukru.
• Kurkuma, majeranek, kminek, bazylia, rozmaryn, mięta, oregano.

Ataki woreczka żółciowego - co wykluczyć z diety

• Boczek, pasztety, kiełbasy, parówki.
• Ryby wędzone i konserwowe.
• Ricotta, mascarpone, sery żółte lub pleśniowe.
• Twarda margaryna i smalec.
• Kasza gryczana i pęczak.
• Warzywa kapustne.
• Cukier, batony, muesli, chipsy, krakersy, ciasta, ciasteczka.
• Soja, soczewica, groch, bób. 
• Frytki i hamburgery. 

Ataki woreczka żółciowego - przepisy na dietetyczne dania

Dieta opiera się o 5-6 posiłków, które jemy co 3-4 godziny. Podwieczorek jest równie ważny jak pozostałe posiłki.

Owsianka z musem jabłkowym i cynamonem 

Składniki 4 łyżki płatków owsianych, 2 szklanki mleka do 2 proc. tłuszczu lub napoju roślinnego, jabłko, szczypta cynamonu 

Przygotowanie Obieramy jabłko i ścieramy. Dodajemy płatki i cynamon. Zalewamy mlekiem i gotujemy kwadrans.

Sałatka z batatem, serem  i tymiankiem

Składniki: 20 dag batatu, 3 plastry chudego sera białego, 2 garście sałaty, łyżeczka oliwy, łyżeczka soku z cytryny, po szczypcie pieprzu ziołowego, soli i tymianku

Przygotowanie: Batat obieramy, kroimy w kostkę i pieczemy 20 min w 180 st. Sałatę i ser kroimy. Mieszamy wszystkie składniki. 

Galaretka z musem malinowym 

Składniki:  1 szklanka niesłodzonego soku z owoców, 1,5 łyżeczki żelatyny, 2 garście malin

Przygotowanie: Maliny dusimy w 1/2 szklanki wody przez 20 minut. Przecieramy. Żelatynę namaczamy 15 minut w 3 łyżkach wody. Dodajemy do soku. Mieszamy z malinami. Odstawiamy do stężenia. 

Nietypowe objawy problemów z woreczkiem żółciowym

Miałyśmy atak woreczka. Ból w końcu zniknął, a ataki nie powtarzają się. Często myślimy wtedy, że „było to raz”. Niestety nie zawsze jest to prawda. Po ataku woreczka wcale nie musi nastąpić kolejny. Ale to, że nie mamy ataków, nie oznacza, że wyzdrowiałyśmy! Jest bardzo dużo nietypowych objawów (innych niż kolka żółciowa), które mogą świadczyć o problemach z woreczkiem.

• Mimo że nie odczuwamy bólu, łuszczenie się skóry na dłoniach i podeszwach może świadczyć o kłopotach z żółcią. Chory woreczek powoduje kłopot z przyswajaniem wit. A. Objawia się to suchością skóry, a także cieniami pod oczami, suchością w ustach lub gorzkim posmakiem po tłustszym posiłku.
• Dreszcze, gorączka, bóle mięśni i uczucie rozbicia zwykle towarzyszą infekcji wirusowej, ale mogą świadczyć o rozdęciu woreczka wypełnionego śluzem pod wpływem zapalenia.
• Pocenie się, wymioty, a nawet lekką gorączkę często kojarzymy z zatruciem, a mogą to być także objawy chorego woreczka.
• Osłabienie, zawroty głowy, kiepski nastrój i brak energii to efekt niedoboru wit. D. Może on być związany z zaburzaniem jej wchłaniania przez woreczek. 
• Zażółcenie skóry i białek oczu może być spowodowane wzrostem bilirubiny. Dzieje się tak, kiedy drogi żółciowe nie są drożne i nie jest ona wydalana z żółcią.

Komu grożą problemy z woreczkiem żółciowym?

• Bardziej narażone są kobiety w wieku dojrzałym, bo obkurczanie się woreczka z żółci związane jest ze zmianami hormonalnymi.  
• Kłopoty z woreczkiem towarzyszą też osobom chorym na otyłość, cukrzycę, zaburzenia gospodarki lipidowej, kłopoty z trzustką. Choroby te upośledzają kurczliwość pęcherzyka lub powodują zły skład żółci.
• W grupie ryzyka są też osoby, które szybko chudną. W ich diecie jest za mało zdrowych tłuszczy. Są one niezbędne, by uniknąć zastoju żółci w pęcherzyku. 
• Osoby, które cierpią na nietolerancję pokarmową i jelito drażliwe. Powtarzająca się zbyt często biegunka powoduje utratę tzw. soli żółciowych, co zwiększa ryzyko krystalizacji cholesterolu i tworzenia się kamieni.

Problemy z woreczkiem żółciowym – jakie badania zrobić?

• Jeśli masz objawy świadczące o chorym woreczku żółciowym, ale także o innych schorzeniach, warto zrobić badania krwi.
• W badaniu krwi oznaczamy poziom leukocytów, CRP, AST, ALT, ALP, amylazy, bilirubiny. Wszystkie wskaźniki ponad normę wymagają konsultacji z lekarzem POZ.
• Lekarz zleci USG jamy brzusznej, które pokaże, czy problemem jest trzustka, wątroba czy woreczek. Jeśli USG jamy brzusznej wykaże nieprawidłowości, może dodatkowo zlecić tomografię komputerową, która pomoże ustalić przyczynę zapalenia woreczka (inną niż kamica, np. nowotwór).

Chory woreczek żółciowy – leczenie

• Jeśli badania pokażą kamienie żółciowe, ale nie mamy bóli, lekarz może zlecić obserwację – czyli badania krwi co pół roku i USG co rok. 
• Jeśli jest stan zapalny woreczka, lekarz może podjąć decyzję o antybiotykoterapii lub zabiegu usunięcia woreczka (np. laparoskopowo). 
• Może także przepisać leki na receptę, np. zawierające kwas ursodeoksycholowy (UDCA).
• Możemy też sięgnąć po krople lub kapsułki bez recepty z terpenami roślinnymi (jak pinen, cyneol, menthon, borneol). Zażywa się je 30 min przed posiłkiem. Zapobiegają zastojom żółci, działają rozkurczowo, rozbijają małe kamienie i zapobiegają tworzeniu się nowych.