Wegetariańskie chłodniki na gorące dni. 4 przepisy na tradycyjne i oryginalne zupy

Chłodnik to popularna zupa podawana na zimno, nawet poniżej temperatury pokojowej. Wzorcowo powinna być schłodzona do temperatury poniżej 14°C. Głównym jej składnikiem są zmiksowane bądź poszatkowane warzywa lub owoce. Wiele spośród kuchni narodowych posiada w swoim menu popularne wersje chłodników. 

Z czego zrobić chłodnik?

W naszym kraju najbardziej popularnym jest oczywiście chłodnik litewski, który - wbrew swojej nazwie - jest też naszą rodzimą potrawą. Chłodnik litewskie to zupa, której podstawę stanowi ugotowana botwina zmieszana ze zsiadłym mlekiem bądź kwaśną śmietaną (współcześnie często zastępowanymi przez kefir, jogurt albo maślankę) wraz z dodatkami, takimi jak:  surowy ogórek, koperek, jajko na twardo, a w wersji klasycznej – szyjki rakowe. Wbrew tradycji i pierwotnym przepisom na chłodnik, we współczesnych recepturach do chłodnika litewskiego nie dodaje się wywarów mięsnych, mięsa ani ryb, natomiast jako dodatek pojawiają się rzodkiewka czy szczypiorek.

Gazpacho to z kolei tradycyjny hiszpański chłodnik pochodzący z Andaluzji. W jego skład wchodzą przede wszystkim surowe warzywa, ocet i oliwa z dodatkiem rozmoczonego chleba. W niektórych przepisach papryka jest jednak palona wręcz do czarnego koloru, później spalenizna jest zdrapywana, a następnie miksowana z resztą składników. Niegdyś składniki gazpacho krojone były ręcznie, obecnie zazwyczaj do ich rozdrobnienia używa się miksera. Do zupy często podaje się umieszczone w osobnych miseczkach dodatki (np. okruchy chleba, drobno pokrojone warzywa, jajka, szynkę, oliwki czy orzechy), które można według uznania samemu dorzucać do zupy.

Tarator jest natomiast chłodnikiem pochodzącym ze słonecznych bałkanów, a konkretnie Bułgarii. Przygotowuje się go z jogurtu, wody, zsiadłego mleka, utartego lub posiekanego świeżego ogórka, oleju słonecznikowego (lub oliwy z oliwek), posiekanego kopru oraz roztartego czosnku z odrobiną soli. W przypadku nie dość kwaśnego mleka dodawany jest ocet winny. Oziębiony tarator posypuje się zmielonymi orzechami. Zamiast nich można dodać dwa ugotowane na twardo i pokrajane jajka. Tarator podaje się na zimno i co ciekawe, najczęściej jako przystawkę, nie danie obiadowe. 

Wypróbuj nasze przepisy na wegetariańskie chłodniki: tradycyjny litewski, gazpacho i tarator oraz nowoczesny chłodnik z zielonego groszku. 

Wegetariański chłodnik litewski na botwince

Składniki:

• 2 pęczki botwinki z buraczkami
• 1 litr bulionu warzywnego
• 1 szklanka śmietany 12-proc.
• 2 łyżki soku z cytryny
• 1 szklanka zsiadłego mleka
• 3 szklanki jogurtu
• 1 pęczek rzodkiewek
• 1 ogórek sałatkowy
• 6 jajek
• sól

Sposób przygotowania:

1. Botwinkę oczyść, opłucz i posiekaj. Bulion zagotuj, włóż do niego botwinkę. Posól. Poczekaj, aż całość zawrze, po czym zmniejsz płomień i gotuj 15 minut.
2. Jajka włóż do garnka. Zalej wodą z dodatkiem łyżeczki soli. Ugotuj na twardo (około 10 minut). Wyjmij, przestudź, polewając zimną wodą. Obierz, wystudź.
3. Śmietanę wymieszaj z kilkoma łyżkami wywaru. Wlej do garnka z botwinką. Dodaj sok z cytryny. Wystudź, wstaw do lodówki na 1 godz.
4. Rzodkiewki oczyść i umyj, ogórek obierz. Warzywa posiekaj albo zetrzyj na tarce o dużych otworach. Wrzuć do zupy. Wymieszaj ją z jogurtem oraz mlekiem. Ponownie wstaw do lodówki na 1 godz. Rozlej do miseczek. Podawaj z jajkiem ugotowanym na twardo. Udekoruj.

Nasza rada:

Przed włożeniem jajka do garnka z wodą, nakłuj je szpilką. Dzięki temu skorupka nie pęknie w czasie gotowania.

Wegetariański chłodnik z zielonym groszkiem

Składniki:

• 3 szklanki zielonego groszku
• 1 cukinia
• 3 ziemniaki
• 2 ząbki czosnku
• 1 cebula
• 2 łyżki oleju
• 5 szklanek bulionu warzywnego
• po 4 gałązki natki i melisy cytrynowej
• 1 szklanka maślanki
• 2 łyżki soku z cytryny
• sól
• pieprz
• cukier

Sposób przygotowania:

1. Groszek gotuj ok. 15 min w wodzie z dodatkiem soli i cukru. Odcedź, przelej na sitku zimną wodą, osącz. Cebulę i czosnek obierz, posiekaj. Ziemniaki obierz, opłucz, potnij. Cukinię oczyść, umyj, pokrój na kawałki.
2. W garnku rozgrzej olej. Zeszklij na nim cebulę i czosnek. Dołóż ziemniaki oraz cukinię. Smaż je 2-3 minuty. Oprósz solą i pieprzem. Dolej bulion, gotuj 15 minut.
3. Zioła opłucz, osusz, listki oderwij, trochę zostaw do dekoracji, resztę posiekaj. Wrzuć z groszkiem do zupy 5 min przed końcem gotowania. Zmiksuj. Przypraw solą, pieprzem, cukrem, sokiem z cytryny. Schładzaj 2 godziny.
4. Zupę rozlej do talerzy, polej roztrzepaną maślanką i przemieszaj, by powstał ozdobny wzorek. Udekoruj listkami natki i melisy. Podawaj z pszennymi grzankami.

Nasza rada:

Maślankę w nieotwartym jeszcze pojemniku przechowuj w lodówce do 2 tygodni. Po otwarciu zużyj maślankę w ciągu tygodnia.

Wegetariański chłodnik gazpacho

Składniki:

• 4 tosty
• 1 cebula
• 2 żółte papryki
• 2 ząbki czosnku
• 1 ogórek
• 6 żółtych pomidorów
• 4 łyżki oliwy
• 2 łyżki białego octu winnego
• sól
• pieprz
• kurkuma
• kolorowe pomidorki,
• zielona papryczka i bazylia do dekoracji

Sposób przygotowania:

1. Tosty okrój, środki potnij w kosteczkę. Pomidory umyj, skórkę nakłuj widelcem w kilku miejscach. Włóż do wrzątku. Po minucie wyjmij.
2. Sparzone pomidory obierz i oczyść z pestek. Miąższ pomidorów potnij na kawałki. Papryki oczyść z pestek, strąki opłucz i wraz z ogórkiem pokrój w kostkę. Czosnek i cebulę obierz, posiekaj, wymieszaj z pokrojonymi tostami, kawałkami pomidorów i papryki.
3. Trochę kosteczek ogórków pozostaw do dekoracji, resztę wrzuć do zupy. Dolej oliwę, zmiksuj. Zupę przypraw do smaku octem, kurkumą, solą i pieprzem. Schładzaj przez 1 godzinę w lodówce.
4. Rozlej do miseczek. Przed podaniem udekoruj kosteczkami ogórka, pokrojoną w plasterki zieloną papryką i pomidorkami pokrojonymi na połówki oraz listkami bazylii.

Nasza rada:

Nie masz czasu na długie chłodzenie gazpacho w lodówce? Przed podaniem wrzuć do zupy kostki lodu (po 2–3 na porcję).

Wegetariański chłodnik tarator z orzechami

Składniki:

• 4 ogórki sałatkowe
• 1/2 szklanki orzechów włoskich
• 6 ząbków czosnku
• 1 pęczek koperku
• 4 łyżki + trochę oliwy do skropienia
• 4 szklanki jogurtu naturalnego
• 4 łyżki gęstej kwaśnej śmietany
• sól
• biały pieprz

Sposób przygotowania:

1. Ogórki umyj, połowę grubo zetrzyj, resztę pokrój w kostkę. Starte ogórki posól i odstaw na 10-15 minut, by puściły sok. Dobrze odciśnij.
2. Koperek opłucz, trochę zostaw do dekoracji, a pozostałe gałązki drobno posiekaj. Czosnek obierz, przeciśnij przez praskę. Orzechy mieszając, upraż na patelni bez tłuszczu. Przestudź je, a potem krótko zmiksuj w malakserze albo drobno posiekaj.
3. Jogurt połącz z kwaśną śmietaną. Dodaj starte oraz pokrojone w kostkę ogórki, czosnek oraz koperek. Wymieszaj z oliwą oraz posiekanymi orzechami. Całość przypraw do smaku solą oraz białym pieprzem. Schładzaj przez 1 godzinę.
4. Gotowy chłodnik rozlej do miseczek. Przed podaniem skrop oliwą i udekoruj odłożonymi gałązkami koperku.

Nasza rada:

Jak szybko rozdrobnić wyłuskane orzechy? Przykryj je pergaminem i wałkuj jak ciasto. Po chwili orzechy rozpadną się na kawałki.

Wegetariański chłodnik z cukinii [wideo]