Jak rozpoznać i leczyć zapalenie tchawicy? Kiedy pomagają antybiotyki, sterydy, a kiedy syrop wykrztuśny?

Leczenie zapalenia tchawicy zależy od rodzaju infekcji. Przy bakteryjnej, która występuje rzadko, pomogą antybiotyki, natomiast przy wirusowej stosuje się leki wykrztuśne lub przeciwkaszlowe, rzadziej sterydy. Natomiast leki bez recepty pomogą obniżyć zbyt wysoką gorączkę. 

Przyczyny zapalenia tchawicy

Tchawica to środkowy odcinek dróg oddechowych, zaczynający się w dolnej części szyi i kończący rozwidleniem na oskrzela. Jej zapalenie towarzyszy najczęściej zapaleniu któregoś z tych organów, tj. krtani lub oskrzeli.

Najczęstszą przyczyną zapalenia tchawicy są wirusy. Zapalenia bakteryjne spotyka się rzadko i zwykle są one konsekwencją nieleczonej infekcji wirusowej. Zapalenie tchawicy dzielimy na ostre, w którym objawy trwają krótko, lecz zwykle są mocno nasilone, i przewlekłe, w którym dolegliwości są łagodniejsze, ale trwają dłużej.

Jakie są objawy zapalenia tchawicy?

Objawy zapalenia to: kaszel, najpierw suchy, „szczekający” lub świszczący, potem z wydzieliną, świszczący oddech, w skrajnych przypadkach trudności w oddychaniu i duszność, bóle w górnej części klatki piersiowej oraz szyi, nasilające się przy wdechach, zmęczenie i osłabienie, podwyższona temperatura, na początku zwykle nie przekraczająca 38°C.

Objawom zapalenia tchawicy mogą towarzyszyć objawy infekcji innych części dróg oddechowych – jak katar, ból gardła, chrypka, trudności w połykaniu.

Jak rozpoznać zapalenie tchawicy? Diagnostyka

Rozpoznanie zapalenia tchawicy stawia się na podstawie objawów klinicznych, badania przedmiotowego i wyników badań. Jeśli dolegliwości nie będą bardzo nasilone, z temperaturą nieprzekraczającą 38°C, można spróbować leczyć się w domu – pozostać w łóżku, nawilżać powietrze, przyjmować leki łagodzące kaszel.

Gdy wystąpią duszności, świszczący oddech, wysoka gorączka, duża ilość gęstej wydzieliny – jak najszybciej zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu, który: zbierze dokładny wywiad, by określić okoliczności zachorowania i charakter objawów, osłucha klatkę piersiową, jeśli będzie taka konieczność, zleci prześwietlenie płuc i badania laboratoryjne.

W razie zapalenia tchawicy w rentgenie klatki piersiowej nie stwierdza się zmian. W łagodnej infekcji wirusowej badania laboratoryjne wykażą nieco podwyższone parametry zapalne (CRP, leukocytoza). W przypadku zapalenia bakteryjnego, będą znacznie wyższe. Gdy kaszel powoduje odkrztuszanie dużej ilości wydzieliny, lekarz zleci jej posiew.

Leczenie zapalenia tchawicy

Leczenie najczęściej odbywa się w domu. Powinnaś pozostać w nim przez około dwa tygodnie, przy czym pierwsze kilka dni lekarz zaleci leżenie w łóżku: będziesz musiała przyjmować lek łagodzący kaszel lub wykrztuśny (w zależności od jego charakteru), przeciwgorączkowy i przeciwbólowy, w przypadku podejrzenia zapalenia bakteryjnego dostaniesz antybiotyk o szerokim spektrum działania, w razie duszności i objawów zwężenia dróg oddechowych lekarz może zalecić steryd podawany wziewnie, powinnaś zadbać o dobre nawilżenie powietrza (pomoże w łagodzeniu kaszlu), możesz stosować inhalacje z soli fizjologicznej.

Hospitalizacja jest konieczna rzadko – tylko w przypadku znacznej duszności, bardzo wysokiej gorączki niereagującej na leki przeciwgorączkowe i antybiotyki oraz u pacjentów z dużymi obciążeniami ogólnymi.

Kiedy stosować leki przeciwkaszlowe przy zapaleniu tchawicy?

Mogą działać ośrodkowo lub obwodowo. Pierwsze działanie polega na hamowaniu ośrodka kaszlu w mózgu, drugie na łagodzeniu podrażnień w drogach oddechowych.

Stosuje się je tylko w kaszlu suchym. Zażywane w przypadku mokrego mogą spowodować powikłania. Ponieważ ograniczają odkrztuszanie wydzieliny, będzie ona zalegać w dolnych drogach oddechowych, a to może doprowadzić do zapalenia oskrzeli lub płuc.

Jak obniżać temperaturę przy zapaleniu tchawicy?

Podwyższona temperatura to sprzymierzeniec w walce z infekcją. Działa zabójczo na drobnoustroje i mobilizuje układ odpornościowy. Tej nieprzekraczającej 38°C nie powinniśmy obniżać, chyba że utrzymuje się powyżej kilku dni lub powoduje bóle głowy, osłabienie.

Temperaturę można obniżać farmakologicznie, stosując paracetamol, ibuprofen, kwas acetylosalicylowy, bądź mechanicznie, ochładzając ciało chłodnymi okładami. Nie zaleca się zanurzania w wodzie – ze względu na ryzyko zachłyśnięcia.