Gęsina na wielkanocnym stole? Ta tradycja powinna powrócić! Wypróbuj 4 przepisy na wykwintne dania

Choć potrawa z gęsi bardzo mocno kojarzy się z dniem patrona wszystkich Marcinów i Wielkopolską, tak naprawdę nie tylko w św. Marcina gęsi jadano. Przed II wojną gęsina była popularna na polskich stołach, serwowały ją również liczące się restauracje. 

Gęsina na Wielkanoc? To wielowiekowa tradycja

W Polsce gęsi chowa się od stuleci. Jednak jej popularność zaczęła się w XIX stuleciu, na ziemiach, które wówczas wchodziły w skład Prus, czyli na Pomorzu i na Śląsku, a zwłaszcza w Wielkopolsce. Wynikało to, oczywiście, z niemieckich wpływów, bo w tamtejszej kuchni gęsina jest jednym ze sztandarowych dań. Mało kto je tyle gęsiny, co Niemcy. W tamtych czasach chów gęsi stał się specjalnością rolnictwa Pomorza, Kujaw i Wielkopolski. Odbiorcą mięsa były przede wszystkim Niemcy. 

Popularność tego delikatnego, smacznego mięsa szybko zdobyła sobie serca i żołądki smakoszy z innych regionów Polski. Szybko wkroczyła do menu domowych i restauracyjnych, a każda szanująca się książka kucharska zawierała potrawy z gęsi. Wśród nich królował półgęsek, czyli wędzone na zimno lub ciepło gęsie piersi.

W okresie PRL zapomniano o gęsi. W dzisiejszych czasach jej popularność rośnie. Nie wszyscy wiedzą, że Polska jest potęgą w chowie gęsi, największym producentem w Europie. Na krajowy rynek wciąż jeszcze trafia jednak tylko mała część. Większość jest eksportowana na rynki europejskie, zwłaszcza do Niemiec. 

Dziś gęsina kojarzy się z kulinarnym luksusem. To spuścizna po dawnych czasach, kiedy to sięgali po nią królewscy i magnaccy kucharze. Ale przecież gęsina trafiała też na mieszczańskie stoły. Przyrządzano ją na wiele sposobów. Klasyką jest gęś pieczona z jabłkami (o tym przepisie wspominał Mikołaj Rej!), z nadzieniem z pieczonej kapusty, a także kaszy. 

Sposób podania różnił się od regionu kraju, a także społeczności. Żydowskiej kuchni zawdzięczamy gęsie szyjki smażone na smalcu, czy gęsie pipki – duszone gęsie żołądki. Dania te weszły do klasyki kuchni polskiej. 

Dlaczego warto jeść gęsinę?

Współcześnie w Polsce gęsina jest potrawą serwowaną na specjalne okazje. W Wielkopolsce przede wszystkim na świętego Marcina, ale w innych regionach jest popularną potrawą świąteczną, zwłaszcza na wielkanocny obiad. Cenimy gęś przede wszystkim za wspaniałe, wyjątkowo smaczne mięso, pełne cennego białka oraz dobrych dla zdrowia kwasów tłuszczowych. Gęsina obfituje także w witaminy i minerały, w tym żelazo, cynk, fosfor, magnez i potas. 

Mięso z gęsi oprócz właściwości smakowych i jakościowych odznacza się również wyjątkowymi walorami kulinarnymi. Można je przyrządzać na wiele sposobów. Dobrze smakuje zarówno w wersji gotowanej, jak również pieczonej, smażonej, a także wędzonej. 

Jak kupić dobrą gęsinę? 

Podczas zakupu gęsiny warto zwrócić uwagę na kilka istotnych czynników. Po pierwsze, ważne jest, aby mięso było świeże i dobrze wyglądające, bez oznak przebarwień czy nieprzyjemnego zapachu. Należy również sprawdzić, czy skóra jest jędrna i gładka. Warto zauważyć, czy mięso wydaje się być soczyste, co może wskazywać na jego jakość. Ponadto, warto wybierać gęsinę o zdrowym kolorze, unikając tłustych fragmentów. Warto również zapytać sprzedawcę o pochodzenie mięsa oraz o sposób chowu, aby mieć pewność, że produkt spełnia nasze oczekiwania pod względem jakości i zdrowia.

Aby mieć pewność wysokiej jakości mięsa, warto kupić tzw. gęś owsianą. Świetnym wyborem będzie gęś marki Drosed. Chów tego typu drobiu jest specjalnością polską. Gęś owsiana nie jest nazwą rasy – określenie „owsiana” odnosi się jedynie do sposobu żywienia polegającego na tym, że w ostatniej fazie chowu ptak karmiony jest ziarnem owsa. Gęsi od wczesnych dni chowu korzystają z zielonych wybiegów, pastwisk i łąk i są chowane z uwzględnieniem dobrostanu zwierząt.

Skoro już wiesz, dlaczego warto jeść gęsinę i jak kupić mięso najwyższej jakości, powinnaś wiedzieć, jak przygotować z niego wyśmienity świąteczny obiad. Wypróbuj jeden z naszych sprawdzonych przepisów!

Gęś pieczona z gruszkami

Składniki:

• cała gęś bez podrobów Drosed,
• 1 kg gruszek,
• 1 łyżeczka cynamonu,
• 2 łyżeczki suszonego tymianku,
• 1 łyżeczka suszonego majeranku,
• sól i pieprz do smaku,
• słodka papryka dla koloru,
• kilka gałązek świeżego tymianku.

Przygotowanie:

1. Gęś umyć, osuszyć, natrzeć od środka i na zewnątrz solą i pieprzem.
2. Gruszki pokroić w ćwiartki, pozbawić gniazd nasiennych. Połowę gruszek wymieszać z cynamonem i suszonymi ziołami, napełnić nimi wnętrze gęsi.
3. Gęś umieścić w brytfannie, oprószyć papryką. Przykryć i piec 2,5 godziny w 180°C.
4. Następnie odlać część wytopionego tłuszczu, dookoła ułożyć resztę gruszek i gałązki tymianku. Zmniejszyć temperaturę do 160°C. Piec kolejną godzinę.
5. Odkryć naczynie i piec jeszcze godzinę, aby skórka ładnie się zarumieniła.

Gęś po poznańsku

Składniki:

• Cała gęś Drosed (ok. 3,0-3,5 kg),
• 1 i 1/2 szklanki kaszy perłowej,
• mała porcja włoszczyzny (bez kapusty),
• duży kapelusz suszonego borowika,
• 1/2 szklanki jasnego,
• pełnego piwa,
• 2 łyżki posiekanego koperku,
• pieprz,
• sól.

Przygotowanie:

1. Tuszkę gęsi umyć, odciąć od niej szyję i końcówki skrzydeł. Wraz z umytą i obraną włoszczyzną umieścić je w garnku, dodać kapelusz grzyba pieprz i sól do smaku. Ugotować esencjonalny wywar.
2. Obsuszoną gęś, natrzeć solą wewnątrz i z zewnątrz, odstawić w chłodne miejsce.
3. Wypłukaną kaszę zalać przygotowanym gorącym wywarem (3 szklanki), ustawić na niewielkim ogniu i często mieszając gotować, aż kasza wchłonie cały płyn. Naczynie z kaszą szczelnie przykryć i odstawić w ciepłe miejsce na 15 min., by kasza „doszła”.
4. Ugotowaną na miękko kaszę połączyć z drobno posiekanym grzybem i doprawić do smaku. Do kaszy dodać koperek i lekko ją przechłodzić, a następnie nadziać nią gęś i zaszyć otwór białą bawełnianą nicią lub zapiąć wykałaczkami.
5. Na spód brytfanny wlać piwo, ułożyć przygotowaną gęś i wstawić do nagrzanego do temp. 180°C piekarnika. Piec, polewając powstałym sosem ok. 90 minut do momentu uzyskania przez mięso odpowiedniej miękkości i barwy.
6. Gęś wyłożyć na półmisek i przystroić ugotowaną i rozdrobnioną włoszczyzną z bulionu. Danie serwować z dodatkiem klusek drożdżowych na parze oraz czerwoną kapustą.

Gęsie udka duszone z jabłkami

Składniki:

• 4 udka gęsie Drosed,
• 20 dag cebuli,
• 400 ml rosołu drobiowego (z kostki),
• łyżeczka majeranku,
• 2 duże jabłka,
• 2 łyżki mąki,
• sól, pieprz,
• 12 suszonych śliwek (bez pestek),
• 8 suszonych moreli,
• 2-3 łyżki calvadosu lub koniaku,
• 2 łyżki tłuszczu do smażenia

Przygotowanie:

1. Gęsie udka umyć, osolić, przyprawić pieprzem i obrumienić na tłuszczu ze wszystkich stron na patelni.
2. Cebulę pokroić w ćwiartki, a następnie w piórka i zeszklić na tłuszczu pozostałym ze smażenia drobiu. Dodać rosół i majeranek. Dusić pod przykryciem na małym ogniu przez 1 godzinę.
3. Jabłka obrać, podzielić na pół, usunąć gniazda nasienne, a w pozostałe po nich miejsca włożyć po 2 wcześniej parzone i odcieknięte, suszone śliwki.
4. Po 30 minutach duszenia gęsi, jabłka ułożyć obok gęsi i dusić dalej przez 30 minut.
5. 8 śliwek i 8 moreli zalać niewielką ilością wody (100 ml) i gotować przez 5 minut na silnym ogniu. Dodać śmietanę, zagęścić mąką i zagotować. Na koniec przyprawić solą, pieprzem i calvadosem.
6. Usmażone udka wyłożyć na półmisek i polać sosem.

Gęś pieczona w żurze

Składniki:

• pół gęsi Drosed,
• 2 łyżki mąki,
• 2 szklanki żuru (może być z proszku),
• 15 dag boczku wędzonego,
• 2 cebule,
• 5 ząbków czosnku,
• łyżeczka majeranku,
• tłuszcz do smażenia,
• łyżeczka soli.

Przygotowanie:

1. Gęś oczyścić, umyć i osuszyć.
2. Podzielić na porcje i natrzeć czosnkiem roztartym z solą i majerankiem, odstawić na godzinę.
3. Oprószyć mąką i obsmażyć na silnie rozgrzanym tłuszczu. Przełożyć do brytfanny, dodać podsmażony na patelni boczek pokrojony w kostkę, posiekaną cebulę, wszystko zalać żurem.
4. Przykryć brytfannę i wstawić do rozgrzanego piekarnika. Piec w temp. 180C, przez ok. 2,5 - 3 godz., do uzyskania pożądanej miękkości.
5. Podlewać sosem z pieczenia i wodą.
6. Pod koniec pieczenia zdjąć pokrywę z brytfanny. Gęś przełożyć na głęboki półmisek, zalać sosem pieczenia i przystroić czarną oliwką oraz listkami bazylii.
7. Potrawę podawać z gotowanymi ziemniakami i czerwoną kapustą.