Dlaczego wypadają włosy? Co robić, gdy przyczyną łysienia jest choroba, hormony, stres

Kondycja włosów wiele mówi o stanie naszego organizmu, sposobie odżywiania, stylu życia. Jeśli nie jest dobra, wtedy może też sygnalizować niektóre choroby.  Wypadanie włosów może być efektem nieprawidłowej pielęgnacji, chwilowego osłabienia organizmu, ale również nieoczywistym objawem wielu schorzeń.  Trycholodzy, czyli specjaliści, którzy zajmują się skórą głowy i włosami, wskazują na kilka możliwych rodzajów łysienia, z których każdy może mieć inną przyczynę.

• Łysienie androgenowe – to 95 procent przypadków łysienia. Przyczyną są wahania hormonalne i predyspozycje genetyczne.
• Łysienie plackowate jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. Może dotyczyć zarówno kobiet i mężczyzn.
• Łysienie telogenowe – powiązane z cyklem życia włosa, wtedy więcej włosów wypada niż rośnie, do łysienia tego typu przyczynia się stres, wysoka gorączka
• Łysienie anagenowe – objawia się przerwaniem fazy wzrostu włosa. Często spowodowane jest lekami.

Wypadanie włosów z powodu nadwrażliwości mieszków włosowych na hormony

Jeśli włosy wypadają tak, że na środku głowy i w okolicy czoła powstają prześwity, powodem jest zwykle nadwrażliwość mieszków włosowych na DHT (aktywną formę testosteronu). Stają się one coraz mniejsze, a nowo powstające włosy są cieńsze. W czasie menopauzy przez spadek estrogenów, pogarsza się kondycja skóry głowy i gruczołów łojowych. Na tzw. łysienie androgenowe cierpi 30-50 proc. pań w wieku menopauzalnym. 

Co robić?  Aby potwierdzić, że powodem problemów jest nadwrażliwość mieszków, należy zbadać poziom hormonów androgenowych. Można też wykonać trichoskopię (nieinwazyjna komputerowa ocena stanu mieszków i łodyg włosów). W leczeniu stosuje się najczęściej minoksydyl, miejscowo. Substancja pobudza wzrost włosów. Trycholodzy mogą zalecić terapie skojarzone. Stosują wówczas preparaty i zabiegi obniżające przemianę testosteronu do DHT. Mogą też zalecić karboksyterapię i mezoterapię skóry głowy, zabiegi hamujące wypadanie i pobudzające porost nowych włosów. W trakcie menopauzy na polepszenie kondycji włosów może pomóc stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)  lub preparaty z hormonami roślinnymi, np. z koniczyną łąkową.

Łysienie plackowate – przyczyny i leczenie 

Łysienie plackowate to przewlekła choroba zapalna, w której dochodzi do uszkodzenia mieszków włosowych i wypadania włosów – na głowie pozostają rozległe puste miejsca. Przyczyny choroby nie są znane. Przypuszcza się, że choroba ma podłoże autoimmunologiczne, tzn. układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe, gdyż uznaje je za obce. Niewłaściwa jakość snu może być jedną z przyczyn, która aktywuje lub zaostrza schorzenie.

Co robić? Aby wyleczyć łysienie plackowate, należy dobrać odpowiednią terapię indywidualnie. Rodzaj leczenia zależy m.in. od wieku pacjenta, ilości utraconych włosów oraz efektów ubocznych, które może spowodować leczenie. Stosuje się m.in. leki immunosupresyjne (np. sterydy), terapię laserem excimerowym, krioterapię, immunoterapię miejscową i inne.

Łysienie z powodu niedoboru żelaza i ferrytyny

Wypadanie włosów, bladość skóry, zmęczenia, bywają objawem niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza i ferrytyny, która jest magazynem żelaza w organizmie. Żelazo jest niezbędnym elementem do biochemicznych procesów porostowych włosów. Ferrytyna, która jest magazynem żelaza, odgrywa kluczową rolę we wzroście włosów. Jej zbyt niski poziom może spowodować łysienie telogenowe. Zbyt niski poziom obu pierwiastków skraca cykl życia włosów.

Co robić? Warto sprawdzić poziom żelaza i ferrytyny we krwi (na skierowanie od lekarza rodzinnego). Czasem bowiem żelazo jest w normie, ale ferrytyny jest zbyt mało. Wtedy również włosy wypadają. W wypadku stwierdzenia niedoborów żelaza czy ferrytyny podaje się preparaty, które je uzupełniają. Warto także jeść produkty bogate w żelazo (mięso, jarmuż, natkę pietruszki) i suplementować witaminę C, która zwiększa wchłanialność żelaza od 2 do 4 razy. Pamiętaj, by skonsultować się z lekarzem, bo włosom szkodzi niedobór i nadmiar żelaza! Dobrze działa kuracja preparatami na bazie sproszkowanego baobabu (do stosowania na skórę głowy oraz wewnętrznie, od 15 zł).

Wypadanie włosów z powodu problemów z tarczycą

Przyczyną wzmożonej utraty włosów może być zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy. W przypadku niedoczynności tarczycy włosy stają się suche, matowe i łatwo wypadają – to skutek ich niedostatecznego odżywienia. Z kolei nadczynność powoduje, że na początku włosy stają się cienkie, gładkie i lśniące. Dopiero po 3-4 miesiącach dochodzi do ich nadmiernej utraty.

Co robić? Jeśli podejrzewasz u siebie problemy z tarczycą, poproś lekarza rodzinnego o skierowanie na badania. Skonsultuj się z endokrynologiem, by zbadać hormony tarczycy (TSH, T3 i T4). Wynik pokaże, czy konieczne jest przepisanie syntetycznego hormonu. Trycholodzy polecają na porost włosów  zabiegi z peptydami biomimetycznymi (od 300 zł), preparaty na bazie komórek macierzystych z jabłoni szwajcarskiej (Malus Domestica, w kremach, ampułkach, ok. 200 zł kuracja miesięczna). Wspomagająco warto stosować szampony oczyszczające, maski nawilżające do skóry głowy. Poleca się również stosowanie diety przeciwzapalnej, która poprawia funkcjonowanie organizmu. 

Wypadanie włosów po infekcji

Przejście choroby, której towarzyszyła wysoka gorączka (np. grypy czy COVID-19), może skutkować tzw. łysieniem telogenowym. Włos przedwcześnie wchodzi w fazę spoczynku i wypada. Dzieje się tak zwykle ok. 2-3 miesięcy po przejściu choroby. Przy chorobach z wysoką gorączką dochodzi do osłabienia cebulek włosa, a w rezultacie 2-3 miesiące po infekcji włosy mogą zacząć wypadać. Dodatkowo przy infekcji, np. COVID-19, organizm całą energię wykorzystuje do walki z patogenami, a nie do budowy włosów, paznokci, czy skóry.

Co robić? Odrastanie włosów po chorobie wspomoże odpowiednia dieta bogata w witaminy i minerały (zaleca się przede wszystkim warzywa i owoce, najlepiej na surowo, w koktajlach i surówkach), suplementy diety i kosmetyki pobudzające mieszki do pracy.

Wypadanie włosów po lekarstwach

Niektóre leki mają niekorzystny wpływ na cebulki włosowe. Najczęściej wypadanie włosów pojawia się podczas leczenia antybiotykami, a także leczenia depresji, nadciśnienia, artretyzmu. Wypadanie włosów jest wtedy skutkiem ubocznym stosowania takich leków jak: antybiotyki, antydepresanty (na bazie soli litu), beta-blokery. Łysienie polekowe mogą powodować również preparaty przeciwtarczycowe, przeciwkrzepliwe, leki obniżające poziom lipidów, stosowane w leczeniu ciężkich postaci łuszczycy, interferon, duże dawki wit. A.

Łysienie spowodowane lekami jest odwracalne. Jeżeli przerwanie terapii jest możliwe, należy odstawić dany lek i zastąpić go innym.

Co robić? Trycholodzy polecają na porost włosów  suplementację proteoglikanami (najlepiej po konsultacji ze specjalistą). Proteoglikany to cząsteczki które, zarządzają długością życia włosa, w efekcie czego hamują wypadanie włosów (od 60 zł/opak., bez recepty, kuracja trwa zazwyczaj 4-6 miesięcy). Sprawdzi się też naświetlanie Low Level Laser Therapy – to terapia polegająca na naświetlaniu laserowym o małej mocy. Efekty zobaczymy już po 4-6 zabiegach (koszt od 50 zł za jeden zabieg). Na co dzień warto stosować odżywki bogate w nawilżające emolienty i oleje oraz polimery antystatyczne.

Utrata włosów z powodu stresu

Przewlekły stres sprzyja wypadaniu włosów, ponieważ powoduje niedożywienie cebulek włosowych i w konsekwencji ich obumieranie. Dodatkowo nasila wydzielanie prolaktyny – hormonu, którego zbyt duża ilość również może powodować wypadanie włosów. Pandemia, problemy rodzinne lub w pracy powodują trwały wzrost poziomu kortyzolu, który zaburza cykl wzrostu i życia włosów, co skutkuje osłabieniem mieszków włosowych. Włosy przerzedzają się na całej głowie jednakowo. Jest to łysienie telogenowe. Stres może też powodować łysienie plackowate. Kondycję włosów dodatkowo osłabia niedostateczna ilość snu. Bezsenność uniemożliwia regenerację, może być także czynnikiem wyzwalającym wypadanie włosów.

Co robić?  W przypadku przerzedzania się włosów z powodu stresu  również sprawdza się suplementacja z proteoglikanami, która hamuje skrócenie cyklu wzrostu włosa oraz naświetlania LLLT (Low Level Laser Therapy). Polecana jest suplementacja witaminą B12, o której prawidłowy poziom warto zadbać szczególnie w sytuacjach stresu permanentnego. Przy długotrwałym i silnym stresie może pojawić się łysienie plackowate. Konieczna jest wtedy konsultacja z dermatologiem, endokrynologiem lub psychiatrą. Pomoże farmakoterapia i zabiegi z laserem excimerowym (od 150 zł, ok. 5-7 zabiegów 2-3 razy w tygodniu, by zobaczyć efekty). Zawsze warto znaleźć swój sposób na relaks i rozładowanie napięcia nerwowego, np. spacer, jazda na rowerze, basen.

Okresowe wypadanie włosów

Włosy często wypadają na przełomie pór roku. Utracie włosów sprzyjają wtedy nagłe zmiany temperatur, silny wiatr, centralne ogrzewanie i suche powietrze, noszenie czapki (np. ze sztucznych materiałów) oraz dieta uboższa w owoce i warzywa. Charakterystycznym objawem łysienia okresowego jest utrata włosów na całej powierzchni skóry głowy, tzw. przerzedzanie się fryzury. Trycholodzy radzą, by w tym okresie zadbać  o suplementację witaminy D3, która pełni ważną rolę dla podziałów komórkowych i stanu skóry głowy.

Co robić?  Sezonowe wypadanie włosów powinno ustąpić po 4-6 tygodniach, więc nie musimy w jego wypadku stosować radykalnych środków. W domu warto systematycznie używać odżywki z panthenolem, jojobą lub kolagenem, które mają działanie nawilżające. O jakość łodygi włosa zadbają zabiegi na bazie ampułek, których głównym składnikiem jest sproszkowana czarna perła lub zielony kawior (od 200 zł za zabieg)

Co osłabia włosy

Jeśli zmagasz się z wypadaniem włosów, to niezależnie od tego, co jest przyczyną problemu, warto unikać wszystkiego, co dodatkowo źle wpływa na ich kondycję. Włosy osłabia:

• suszarka, prostownica, lokówka - uszkadzają keratynę włosów, przez co stają się one bardziej kruche i łamliwe,
• mycie w bardzo ciepłej wodzie -  niszczy warstwę lipidową, która chroni przed uszkodzeniami,
• jedzenie fast foodów, słodyczy,
• głodówki, które pozbawiają organizm odpowiedniej ilości witamin i minerałów,
• ciasno plecione fryzury mogą nadwerężać mieszki włosowe,

Domowe sposoby na wypadanie włosów

Nadmierna utrata włosów (więcej niż 100 dziennie) może być skutkiem niedoboru składników odżywczych (np. żelaza, witamin A, E i z grupy B, cynku, selenu), anemii, zaburzeń hormonalnych spowodowanych np. złą pracą tarczycy, a także silnego stresu. Aby zapobiegać utracie czupryny trzeba leczyć chorobę podstawową. Ale domowymi sposobami można dodatkowo próbować wzmocnić cebulki włosowe. Oto nasze propozycje.

• Peeling kawowy do włosów

Usuwa martwe komórki, pobudza krążenie i stymuluje odrost włosów. Do porcji szamponu dodaj 3 łyżeczki fusów z kawy. Masuj skórę głowy przez 5 minut, po czym pozostaw pianę na 10 minut. Spłucz i umyj kosmyki delikatnym szamponem.

• Peeling-maska do wypadających włosów z soli i oliwy

Wymieszaj 2 łyżki soli morskiej, oliwę z oliwek oraz sok z cytryny. Wcieraj miksturę w skórę głowy przez minimum 5 minut. Potem umyj włosy szamponem i spłucz letnią wodą.

• Peeling z papryczki chili na skórę głowy

Papryczki chili usprawniają krążenie, działają odżywczo na cebulki włosowe. Zmiel papryczkę na papkę, zmieszaj z 1/2 szklanki octu jabłkowego. Nacieraj skórę głowy co drugi dzień przez 3 miesiące. Terapia zalecana jest przy problemach z łupieżem tłustym. Gdy cierpisz z powodu łysienia androgenowego, zastąp ocet naparem z szyszek chmielu.

• Sok z pokrzywy na poprawę kondycji włosów

Pokrzywa, dzięki bogactwu składników odżywczych, pobudza cebulki oraz przeciwdziała wypadaniu włosów z powodu anemii, ale też łuszczycy i zapaleń skóry głowy. Codziennie wypijaj 1/3 szklanki soku z tego ziela.

• Sok z buraka przeciw wypadaniu włosów

Buraki pomagają w odżywianiu tkanek, w tym cebulek włosowych. By przeciwdziałać łysieniu z powodu niedoboru żelaza, co dzień pij sok z jednego dużego, surowego buraka.

• Napar ze skrzypu polnego

Skrzyp polny wzmacnia skórę i włosy. Przez 3 miesiące, dwa razy na dobę, pij napar z łyżki suszonego ziela zalanego 200 ml wrzątku. 

• Jedzenie siemienia lnianego

Regularne spożywanie siemienia lnianego hamuje przerzedzanie włosów wynikające ze starzenia się organizmu. Łyżkę mielonych ziaren zalej 200 ml wrzątku, odstaw na 15 minut do zaparzenia. Wypij albo zjedz jak kisiel.

• Wcierka z czarnej rzepy

Czarna rzepa odżywia cebulki i wpływa na wzrost włosów. Świeży korzeń czarnej rzepy obierz ze skóry i zetrzyj na tarce na najmniejszych oczkach. Przełóż na większy kawałek gazy i wyciśnij sok. Wcieraj go w skórę głowy. Załóż czepek i owiń głowę ręcznikiem. Trzymaj ok. 45 minut. Potem zmyj włosy letnią wodą. Powtarzaj raz w tygodniu, aż zauważysz poprawę.

• Masaż

Masuj skórę głowy opuszkami palców okrężnymi ruchami, delikatnie dociskając od linii włosów na czole do karku. Rób to codziennie przez 5 minut, najlepiej 2 razy w ciągu dnia.