Zawroty głowy i zaburzenia równowagi to objawy zapalenia błędnika. Jak je rozpoznać i leczyć? Wszystko zależy od rodzaju i przyczyny choroby, a tych jest kilka. Zapalenie błędnika może być wywołane przez infekcję lub chorobę autoimmunologiczną. Zobacz, z jakimi chorobami można pomylić zapalenie błędnika i jak je odróżnić.
Przyczyną zawrotów głowy może być zapalenie błędnika. W zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania choroby leczenie wygląda inaczej. Czasem konieczna jest operacja, dlatego choroby nie wolno lekceważyć.
Błędnik - co to jest?
Błędnik to parzysta struktura ukryta w uchu wewnętrznym po obu stronach. Odpowiada za utrzymanie równowagi i koordynuje ruchy gałek ocznych z ruchami głową. Składa się z trzech kanałów półkolistych ułożonych w prostopadłych do siebie płaszczyznach. Kanały są wypełnione płynem. Jego ruch w obrębie kanałów informuje mózg o ruchach głowy i jej położeniu w przestrzeni.
Gdy dochodzi do uszkodzenia błędnika pojawiają się problemy z równowagą i zawroty głowy.
Przyczyny i rodzaje zapalenia błędnika
Zapalenie błędnika może być:
-
toksyczne albo surowicze, wywołane przez podrażnienie toksynami bakteryjnymi lub czynnikami zapalnymi wnikającymi do ucha wewnętrznego przez okienko owalne z ucha środkowego. To najłagodniejsza postać choroby.
-
ropne, spowodowane przez patogeny wnikające bezpośrednio do ucha wewnętrznego; ten rodzaj zapalenia może przejść w proces przewlekły lub spowodować trwałe następstwa;
-
przewlekłe, w którym w uchu wewnętrznym pojawiają się zapalne masy tkankowe, jak perlak czy ziarnina.
Ze względu na przyczynę zapalenie błędnika dzielimy na:
-
infekcyjne – może być spowodowane przez wirusy: odry, świnki, cytomegalii, grypy; bakteryjne; pierwotniakowe;
-
nieinfekcyjne – spotyka się w chorobach układowych oraz autoimmunologicznych. Bywa też powikłaniem urazu głowy z uszkodzeniem kości czaszki w okolicy ucha.
Zapalenie błędnika - objawy
Uszkodzenie błędnika możesz podejrzewać, jeśli masz: silne zawroty głowy o charakterze wirowania, zaburzenia równowagi, nudności i wymioty, oczopląs, czyli szybki, skaczący ruch gałek ocznych; w uszkodzeniu błędnika ruchy oczu odbywają się na boki, ból ucha i niedosłuch (rzadko), szum w uchu.
Zapalenie zwykle jest jednostronne, choć to zależy od drogi szerzenia się choroby. Gdy zapalenie rozprzestrzenia się z opon mózgowo-rdzeniowych, może dotknąć błędników obustronnie.
W przypadku zawrotów głowy trwających dłuższy czas zawsze należy zgłosić się do lekarza. Gdy są łagodne, wystarczy wizyta u lekarza POZ, który zdecyduje, jak dalej postępować. Przy ostrych lub jeśli towarzyszą im inne dolegliwości – wezwij pogotowie.
Leczenie zapalenia błędnika
Lekarz rozpozna zapalenie błędnika na podstawie wywiadu i badania laryngologicznego. Pomocne będą badania obrazowe głowy i ucha wewnętrznego (TK lub MR). Zapalenie błędnika to dość niebezpieczna choroba, dlatego powinno być leczone w szpitalu, na oddziale laryngologicznym.
Leczenie uzależnione jest od przyczyny zapalenia:
- w przypadku podejrzenia zakażenia bakteryjnego lekarz przepisze ci antybiotyk, a żeby złagodzić zawroty głowy i nudności – leki przeciwwymiotne, jak tietylperazyna; gdy przyczyna jest autoimmunologiczna, zaleci sterydy;
- jeśli ucho wewnętrzne zostało zajęte przez proces chorobowy z wytworzeniem ziarniny lub perlaka, konieczna może być operacja, podczas której ucho zostanie oczyszczone ze zmian ropnych.
Surowicze zapalenie błędnika zwykle udaje się wyleczyć bez trwałych następstw. W przypadku zapalenia ropnego może dojść do groźnych powikłań, jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zakrzepica zatok żylnych mózgu czy udar. Powikłania zwykle są konsekwencją opóźnienia leczenia.
Co może być przyczyną zawrotów głowy?
Zapalenie błędnika można pomylić z innymi schorzeniami. Inne choroby przebiegające z zawrotami głowy:
-
choroba Meniere’a – początek zwykle jest ostry z silnymi zawrotami głowy, wymiotami i wrażeniem zatkania ucha; zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego;
-
guz kąta mostowo-móżdżkowego (to łagodny nerwiak, rzadziej oponiak) – zawroty głowy są niewielkie, występują okresowo, dominują zaburzenia równowagi, szum lub dzwonienie w uchu; choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa szyjnego – zawroty głowy opisywane są w niej jako wrażenie pływania, spadania lub po prostu niepewności;
-
niedokrwienie móżdżku i tylnej części mózgu – zwykle ostre, z nudnościami, objawy łagodzi przyjęcie pozycji leżącej. W zwyrodnieniu kręgosłupa szyjnego zawroty występują przy ruszaniu głową na boki
