Gdy świat pokrywa się warstwą śniegu, wciąż możemy cieszyć się pięknymi roślinami. Właśnie wtedy, kiedy inne rośliny pogrążone są w zimowym letargu, swój kwitnący spektakl rozpoczynają ciemierniki, zwane różami Bożego Narodzenia. Jakie mają wymagania i jakie warunki trzeba im zapewnić, aby pięknie rosły?
Ciemierniki to niezwykle dekoracyjne rośliny. Ich kolorowe kwiaty mają ok. 5 cm średnicy, a dodatkową ozdobę stanowią grube, skórzaste, zwykle zimozielone liście. Zobacz najpiękniejsze odmiany zimowych roślin, które sprawdzą się w domu i przed domem.
Ciemierniki lubią stanowiska półcieniste lub cieniste, zaciszne, bez przeciągów i przewiewów – całkiem osłonięte od wiatru. Gleba pod ich uprawę powinna być próchnicza, stale wilgotna i najlepiej zasobna w wapń. To rośliny odporne na mróz, ale w bezśnieżne zimy należy przykryć je agrowłókniną lub naturalnymi materiałami, takimi jak gałęzie czy suche liście. Okazów nie wolno sadzić zbyt głęboko, a przed kwitnieniem należy usunąć najstarsze liście, co ułatwi kwitnienie.
Ciemierniki mają różne wymagania glebowe, lecz większość z nich lubi żyzną, wilgotną (ale nie podmokłą), próchniczą ziemię o odczynie lekko zasadowym lub obojętnym. Podłoże należy wzbogacić kompostem bądź dobrze przerobionym obornikiem.
Rośliny te źle znoszą suszę, więc warto stosować ściółkę. Uprawiane na ziemiach ciężkich i kwaśnych, są podatne na choroby. Preferują zaciszne, osłonięte od wiatru, mniej lub bardziej cieniste miejsca. Tylko nieliczne gatunki dobrze rozwijają się w słońcu.
Kwiaty te rosną powoli, ale są długowieczne i można uprawiać je na tym samym stanowisku przeszło 10 lat. Są odporne na mrozy – dobrze znoszą nawet -15°C.
Pośród ok. 20 gatunków z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie! Wiele z nich zakwita już pod koniec listopada lub w grudniu (w chłodniejsze zimy nieco później – w styczniu lub w lutym) i zdobi rabaty aż do wiosny.
Ma wiele odmian o białych, różowych, purpurowych, bordowych oraz nakrapianych i dwubarwnych kwiatach. Pod nazwą ciemiernik ogrodowy kryją się dorastające do 50-70 cm mieszańce międzygatunkowe, występujące w szerokiej gamie barw: czerwieni, różu, fiolecie, purpurze; bywają też zielone i jasnożółte, delikatnie nakrapiane brązem. Ciemierniki ogrodowe zakwitają w lutym, marcu. Na rabacie pięknie prezentują się na tle zimozielonych bergenii i bukszpanów oraz w towarzystwie innych wczesnowiosennych roślin: ranników, zawilców, przylaszczek i przebiśniegów. Możemy je także posadzić na skalniaku albo w pobliżu oczka wodnego.
Kwitnie od późnej jesieni do maja, osiągając 30 cm wysokości. Ciemiernik biały zakwita najwcześniej, bo już pod koniec grudnia. Jego kwiaty, początkowo białe, z upływem czasu różowiejące, zdobią nawet do maja. Odmianę tę możemy uprawiać w doniczkach na balkonie lub tarasie.
To zimozielona roślina o ładnych, skórzastych liściach z piłkowanymi brzegami. Od lutego do końca kwietnia rozwija duże, żółtawozielone kwiaty, zebrane w grona. Potrzebuje próchniczego, wilgotnego podłoża. Ten wyjątkowy gatunek o zielonkawych kwiatach może osiągać nawet 50 cm wysokości.
Nazywany bywa różą wielkopostną, gdyż z kwitnieniem czeka aż do Wielkanocy – zwykle to przełom marca i kwietnia. Kwiaty ma białe i różowe z wiśniowym brzegiem, czasem nakrapiane. Dość szybko się rozrasta, tworząc kobierce ciemnozielonych liści, które utrzymują się przez cały rok. Dorasta do 50 cm.
W zależności od pogody jego czerwonawe lub purpurowe kwiaty zdobią ogród od grudnia do marca. Wtedy to na jego prostych pędach pojawiają się ciemnoczerwone pąki, które stopniowo otwierają się w miseczkowate, dość duże kwiaty o połyskujących srebrzyście płatkach. Z ich bordową barwą efektownie kontrastują żółtozielone pręciki.
Mimo niesławnej nazwy (zawdzięcza ją ostremu zapachowi wysuszonych kłączy), jest jednym z najchętniej uprawianych ciemierników. Kwitnie od lutego do kwietnia, a bywa, że do połowy maja. Jego zwisające, dzwonkowate, jasnozielone z czerwonym brzegiem kwiaty o śr. 2 cm zebrane są na szczytach pędów w obfite wiechy. Najlepiej prezentuje się posadzony w grupach pod liściastymi drzewami, a także na zacienionym skalniaku.
Ciemierniki świetnie prezentują się w gruncie, ale warto wykorzystać je także do tworzenia oryginalnych dekoracji. Ciemierniki można uprawiać w doniczkach na tarasie lub w domu. Nadają się też na kwiaty cięte i dość długo utrzymują się w wazonie. Pięknie wyglądają zarówno samodzielnie, jak i w bukietach, np. w towarzystwie róż, goździków i eukaliptusa górskiego.
Różnobarwne kielichy warto ściąć z pędów i zanurzyć w wodzie w płaskim naczyniu, tworząc oryginalną dekorację stołu. Kwiaty możemy również ułożyć w formie do babki, zalać wodą i zamrozić, by otrzymać lodowe ozdoby. Zamrażając zimowe róże w wodzie w małych foremkach do ciastek, zanurzmy w niej także zawiązany w pętelkę sznurek, by potem móc powiesić kwieciste witraże na drzewach w ogrodzie czy przed domem.