Tężyczka zaczyna się od niedoborów wapnia i magnezu. Co zrobić, żeby nie zachorować?

Tężyczka jawna i tężyczka utajona – przyczyny

Tężyczka jawna najczęściej ma źródło w niedoborach wapnia we krwi. Pierwiastek ten odpowiada za przekazywanie impulsów nerwowych, co jest kluczowe dla pracy mięśni. Przyczyną dużych niedoborów wapnia są zaburzenia hormonalne, a także różne schorzenia.

Na tężyczkę często chorują osoby:

• z niedoczynnością przytarczyc (po przebytej operacji tarczycy, w trakcie której usunięto przytarczyce) oraz z autoimmunologicznym zapaleniem przytarczyc,
• z zapaleniem trzustki i niewydolnością nerek,
• z problemem wchłaniania pokarmów w jelitach,
• stosujące długotrwale sterydy, niektóre leki moczopędne, leki przeciwpadaczkowe i hormonalne;

Tężyczce utajonej sprzyja zbyt niskie stężenie wapnia połączone zwykle z niedoborem magnezu. Może to być związane np. z silnym stresem albo piciem dużych ilości mocnej kawy. Do spadku poziomu magnezu we krwi przyczynia się ponadto zażywanie na własną rękę suplementów wchodzących w reakcje z tym pierwiastkiem. Źródłem choroby może być również duży niedobór witaminy D (poniżej 20 ng/mg). Ryzyko tężyczki jest podwyższone u chorujących na astmę oskrzelową, cukrzycę i niedoczynność tarczycy.

Stężenie wapnia może obniżyć się wskutek: przyjmowania preparatów na zgagę z grupy inhibitorów pompy protonowej IPP, zażywanych przez wiele osób na własną rękę, np. Pantoprazolu, Omeprazolu, Anestelocu Narażone są też osoby zmagające się ze stanami lękowymi, zwanymi panicznymi lękami – napady lęku wywołują zaburzenia oddechowe (hiperwentylację), podczas których chory oddycha szybko i głęboko. Skutkiem jest niebezpieczny spadek stężenia wapnia zjonizowanego we krwi i niedotlenienie mózgu. Ten typ tężyczki występuje najczęściej u osób młodych.

Objawy tężyczki

Objawy zależą od postaci tężyczki. W tężyczce jawnej typowe są napady o dużym nasileniu. Kolejno następują po sobie:

• mrowienie okolicy ust,
• kurcze języka i mięśni twarzy,
• mrowienie opuszek palców,
• kurcze stóp, łydek, nadgarstków i palców dłoni,
• drżenie całego ciała, a nawet drgawki,
• kołatania serca,
• bóle w klatce piersiowej,
• silny lęk i obawa o życie,
• zaburzenia oddechowe,
• kurcz nagłośni (może doprowadzić do zablokowania przepływu powietrza przez krtań).

W tężyczce utajonej to:

• niezbyt nasilone kurcze mięśni, często podczas snu,
• mrowienia,
• drętwienia różnych partii ciała,
• bezsenność,
• pobudzenie psychiczne,
• rozdrażnienie, bóle karku, głowy, kręgosłupa,
• kolki jelitowe,
• wzdęcia.

Jak się diagnozuje tężyczkę?

Wśród metod diagnozujących tężyczkę największe znaczenie mają:

• analiza krwi – podstawowe badanie krwi na elektrolity nie jest w stu procentach miarodajne, należy oznaczyć stężenie pierwiastków zjonizowanych (wapnia, magnezu i sodu); oznaczone powinny zostać: poziom witaminy D – metabolitu D25(OH) oraz hormony tarczycowe; skierowanie do laboratorium wystawi lekarz rodzinny,
• próba tężyczkowa – najpierw w mięsień pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym wkłuwa się igłę (elektrodę), a następnie na ramię pacjenta zakłada elastyczną opaskę (ma ona na celu zablokowanie przepływu krwi). Gdy minie 10 minut opaska zostaje zdjęta, a lekarz obserwuje, czy pojawiają się typowe dla tężyczki przykurcze nadgarstka i palców; skierowanie na to badanie wystawi ci neurolog.

Oprócz tego lekarz może zlecić:

• dobową zbiórkę moczu – oznacza się stężenie wapnia i magnezu, 
• elektromiografię (EMG) – badanie ocenia pracę mięśni i nerwów obwodowych, aparat EMG rejestruje czynność elektryczną mięśni,
• encefalografię (EEG),
• EKG (na tężyczkę może wskazywać wydłużenie odcinka QT i ST).

Leczenie tężyczki

Zwykle prowadzi je neurolog, jednak gdy źródłem choroby są zaburzenia hormonalne, powinnaś być pod stałą opieką endokrynologa. Wybór metody terapii zależy od postaci tężyczki i intensywności objawów. Gdy wyniki badań potwierdzają znaczne niedobory składników mineralnych, lekarz zleca ich suplementację. Istotne jest, by poinformować go o zażywanych stale lekach i suplementach.

Magnezu nie łącz z wapniem, zażywaj je w różnych porach dnia. Spośród dostępnych preparatów najlepiej wchłania się cytrynian magnezu. Wapń możesz bez obaw przyjmować razem z witaminą D3 i K2. Jeśli masz niedoczynność przytarczyc, sole wapnia będziesz miała podawane w iniekcjach, domięśniowo lub dożylnie. Jeżeli napady tężyczki przebiegają u ciebie z hiperwentylacją, lekarz przepisze leki uspokajające. Stosuje się preparaty z grupy benzodiazepin. Ze względu na ryzyko niewydolności oddechowej tężyczka jawna zawsze powinna być leczona w warunkach szpitalnych. Pierwszą pomocą jest podanie kroplówki z glukonianem lub chlorkiem wapnia. Skurcze mięśniowe w tężyczce najczęściej rozpoczynają się od kończyn.

Sposoby na bolesne skurcze nóg

Gdy odczuwasz mrowienie lub skurcze w łydkach, doraźnie może pomóc rozciąganie mięśni. Stań w odległości 60 cm od ściany, oprzyj na niej dłonie na wysokości barków. Pochylaj się, nie odrywając stóp od podłogi (plecy powinny być proste). Licz do 10 i powróć do poprzedniej pozycji. Powtórz trzy razy, wydłużając czas napięcia łydek. Ćwicz trzy razy dziennie.

Co robić, żeby nie zachorować na tężyczkę?

Dostarczaj organizmowi wapń. Duże ilości tego pierwiastka zawierają:

• sardynki i szprotki,
• nabiał,
• biała fasola,
• jarmuż,
• brokuł,
• szpinak,
• suszone morele,
• migdały
• wysokozmineralizowane wody mineralne.

Zadbaj o więcej magnezu w swojej diecie. Włącz do jadłospisu:

• kaszę gryczaną,
• płatki owsiane,
• brązowy ryż,
• pełnotłusty nabiał,
• czekoladę i kakao,
• chleb żytni,
• orzechy laskowe,
• migdały,
• pestki dyni,
• słonecznika,
• banany,
• jabłka,
• natkę pietruszki.

• Ogranicz do minimum produkty zawierające kwas fosforowy. Wpływa on niekorzystnie na gospodarkę hormonalną oraz zaburza równowagę pomiędzy wapniem i magnezem. Fosforany występują w mięsach i wędlinach, serkach topionych, żywności puszkowanej i napojach gazowanych.
• Zrezygnuj z produktów konserwowanych mających w składzie e-dodatki, stabilizatory, emulgatory, regulator kwasowości, przeciwutleniacze.
• Jedz sery – żółte, kozie, fetę, pij jogurty, kefiry, mleko niepasteryzowane
• Jeśli śpisz na plecach, podkładaj pod kolana poduszkę.
• Nie noś podkolanówek uciskowych, ogranicz chodzenie w butach na wysokim obcasie. Siedząc, nie zakładaj nogi na nogę.