Codziennie korzystasz z energii elektrycznej i regularnie płacisz rachunki za prąd. Na pewno nie raz zastanawiałaś się, dlaczego ceny prądu rosną, kto o tym decyduje i co oznacza. W kontekście zmian kosztów energii elektrycznej oraz zmian regulacyjnych, warto zrozumieć, jak ustalane są ceny energii, jakie czynniki na to wpływają, jak obniżyć rachunki za prąd w II połowie 2024 roku.
Regulacja cen energii elektrycznej w Polsce to złożony proces, na który wpływają różne czynniki, na które często nie mamy wpływu. Na szczęście my, jako konsumenci, mamy różne możliwości obniżenia kosztów energii.
Skąd się biorą ceny prądu i kto je ustala?
Ceny energii elektrycznej w Polsce są ustalane w ramach regulacji prawnych oraz na podstawie mechanizmów rynkowych. Kluczową rolę w procesie ustalania cen energii do odbiorców w gospodarstwach domowych pełni Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Prezes URE jest odpowiedzialny za zatwierdzanie taryf dla sprzedawców energii, którzy dostarczają energię do gospodarstw domowych. Proces ten obejmuje kilka istotnych kroków.
Najpierw przedsiębiorstwa energetyczne muszą przesłać do URE swoje propozycje taryf. Propozycje te muszą być oparte na kosztach związanych z prowadzoną przez siebie działalnością. URE dokładnie analizuje te wnioski, biorąc pod uwagę różnorodne czynniki, takie jak koszty operacyjne przedsiębiorstw. Po przeprowadzeniu wnikliwej analizy, Prezes URE zatwierdza taryfy dla gospodarstw domowych, które następnie stają się obowiązujące dla wszystkich odbiorców energii przez określony czas. Następnie taryfy są publikowane i podawane do publicznej wiadomości.
Jakie czynniki mają wpływ na ceny prądu?
Na ceny energii elektrycznej wpływają przede wszystkim koszty paliw, takich jak węgiel, gaz czy ropa, ponieważ są one głównymi źródłami energii wykorzystywanymi w elektrowniach. Koszty wytwarzania energii elektrycznej są bezpośrednio związane z cenami tych surowców. Na przykład, węgiel jest jeszcze kluczowym paliwem w wielu elektrowniach, a jego cena wpływa na koszty operacyjne tych jednostek. Podobnie, gaz jest szeroko stosowany w nowoczesnych elektrowniach gazowych, a jego cena wpływa na koszty produkcji energii w tych instalacjach. Ropa, chociaż w mniejszym stopniu wykorzystywana bezpośrednio do produkcji energii elektrycznej, wpływa na koszty transportu i produkcji w całym sektorze energetycznym, co pośrednio przekłada się na ceny prądu.
Polityka klimatyczna i regulacje prawne również mają istotny wpływ na koszty produkcji energii.
Jak obniżyć rachunki za prąd?
Konsumenci mają różne możliwości obniżenia kosztów energii elektrycznej. Jednym ze sposobów jest dobór odpowiedniej taryfy, który może przynieść oszczędności. Taryfy nocne i weekendowe oferują niższe stawki za prąd zużywany w określonych godzinach. Przeniesienie niektórych czynności, takich jak pranie czy zmywanie naczyń, na godziny nocne lub weekendy może obniżyć rachunki.
Kolejnym sposobem na obniżenie kosztów energii jest inwestowanie w efektywność energetyczną. Kupno urządzeń o wyższej klasie energetycznej, takich jak lodówki, pralki czy zmywarki, może znacznie zmniejszyć zużycie prądu. Nawet jeśli zakup takiego sprzętu jest droższy, koszty eksploatacji są zwykle niższe, co przynosi długoterminowe oszczędności. Warto też rozważyć montaż paneli fotowoltaicznych i przeprowadzenie termomodernizacji budynków, które mogą znacząco obniżyć zużycie energii, a tym samym koszty. Istnieją rządowe i unijne programy oferujące dofinansowania na takie inwestycje, co dodatkowo zachęca do podejmowania działań w kierunku zwiększenia efektywności energetycznej.
Istnieją również różne programy wsparcia, oferowane przez rząd oraz samorządy, które zapewniają dopłaty do rachunków za energię dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Programy te mogą obejmować różne formy wsparcia, takie jak jednorazowe dopłaty czy regularne subwencje. Aby skorzystać z tych programów, również konieczne jest złożenie odpowiednich wniosków oraz dokumentacji potwierdzającej spełnienie kryteriów.
Gospodarstwa domowe mogą skorzystać z dodatkowego upustu 10% na rachunki za prąd w 2024 roku, jeśli zużycie energii w ich punkcie poboru energii (PPE) od 1 października 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku wyniosło nie więcej niż 90% średniego rocznego zużycia energii z okresu od 1 października 2021 roku do 31 grudnia 2022 roku. Upust ten wyniesie 10% łącznej kwoty za sprzedaż energii elektrycznej i usług dystrybucji, jakie ponieśli w tym okresie. Jeśli w tym czasie odbiorca kupował energię od kilku sprzedawców, musiał do 15 lipca 2024 roku złożyć oświadczenie o łącznej kwocie rozliczenia sprzedaży energii i usług dystrybucji.
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mogą również uzyskać upust w wysokości 10% na rachunki za prąd w 2024 roku, jeśli od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku zmniejszyły swoje zużycie energii o co najmniej 10% w porównaniu z okresem od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2022 roku. W przypadku zakupu energii od kilku sprzedawców, przedsiębiorstwa te musiały do 15 lipca 2024 roku złożyć oświadczenie o łącznej kwocie rozliczenia sprzedaży energii na potrzeby własne.
Bon energetyczny i zamrożenie cen prądu w II połowie 2024 roku
Rząd wdrożył działania mające na celu ograniczenie wzrostu cen energii w drugiej połowie 2024 roku. Kluczowym elementem tego planu jest wprowadzenie bonu energetycznego dla osób o niższych dochodach oraz ustalenie ceny maksymalnej za energię elektryczną na poziomie 500 zł/MWh.
Komu przysługuje bon energetyczny, ile wynosi i gdzie złożyć wniosek?
W ramach bonu energetycznego, jednorazowe świadczenie pieniężne zostanie przyznane około 3,5 miliona gospodarstw domowych o niższych dochodach. Przewidziane są dwa progi dochodowe: do 2500 zł dla gospodarstw jednoosobowych oraz do 1700 zł na osobę dla gospodarstw wieloosobowych. Ze wsparcia będą mogli skorzystać między innymi emeryci ze świadczeniem poniżej minimalnej emerytury oraz emeryci i renciści otrzymujący świadczenie równe najniższej emeryturze, która wynosi obecnie 1780,96 zł.
Wysokość bonu energetycznego zależeć będzie od liczby osób w gospodarstwie domowym i wyniesie od 300 zł dla gospodarstw jednoosobowych do 600 zł dla gospodarstw sześciu i więcej osobowych. Gospodarstwa domowe korzystające z ogrzewania zasilanego energią elektryczną otrzymają bon energetyczny zwiększony o 100%, co oznacza, że jego wartość może wynieść od 600 zł do 1200 zł.
Wniosek o bon energetyczny będzie można złożyć w gminie w terminie od 1 sierpnia do 30 września 2024 roku, a na jego rozpatrzenie przewidziano 60 dni. Wypłaty świadczeń planowane są na jesień 2024 roku lub na początku 2025 roku.
Zamrożenie cen prądu 2024: jaka cena maksymalna?
Zamrożenie cen prądu obejmuje ustalenie ceny maksymalnej za energię elektryczną na poziomie 500 zł/MWh dla gospodarstw domowych na drugą połowę 2024 roku. Gdyby nie interwencja rządu, stawka taryfowa wynosiłaby 739 zł/MWh. W tym przypadku nie trzeba składać żadnych wniosków ani oświadczeń - cenę maksymalną sprzedawca prądu automatycznie uwzględnia w rozliczeniach.
Ponadto, dotychczasowa cena maksymalna na poziomie 693 zł/MWh zostanie utrzymana dla instytucji samorządowych, podmiotów użyteczności publicznej, takich jak szkoły, żłobki i szpitale, oraz dla małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa energetyczne stosujące cenę maksymalną będą otrzymywać rekompensaty.
