Podwijające się i wrastające paznokcie: jak wyglądają i co można z nimi zrobić?

Problem z paznokciami dotyka wielu ludzi: Łamliwe paznokcie, grzybica paznokci, a nawet paznokcie walcowate sprawiają, że cierpiący naprawdę cierpią, ponieważ jeśli palce u stóp nie są zdrowe, często prowadzi to do problemów podczas chodzenia.

Dlaczego paznokcie się podwijają?

W wielu przypadkach podwijanie się paznokci jest uwarunkowane genetycznie. Ale przyczyną problemu może być też ciasne lub nieprawidłowo dobrane obuwie lub schorzenia, takie jak cukrzyca. Urazy lub deformacje palców u nóg również mogą być przyczyną powstawania paznokci wrastających. Przyczyną podwijania się paznokci jest również wiek. U seniorów, w procesie starzenia się paznokci, przybierają one charakterystyczny okrągły kształt.

Często przyczyną wrastania paznokcia jest jego nieprawidłowe przycinanie – zbyt krótkie lub nadmierne wycinanie brzegów. Inne przyczyny to: skaleczenie wału paznokciowego, usuwanie brudu spod paznokcia ostrym narzędziem (czubkiem nożyczek), noszenie obuwia na wysokim obcasie lub ze zbyt ciasnym czubkiem uciskającym palce, urazy palca: uderzenia, przytrzaśnięcia, nadmierny nacisk na stopę, np. w czasie ćwiczeń fizycznych, grzybica stóp, zbyt duża waga ciała, wrodzona predyspozycja do wrastania paznokcia. Wrastającemu paznokciowi towarzyszy ból. Początkowo może być niewielki, zlokalizowany tylko w okolicy wrastania, nasilający się przy znacznym obciążeniu.

Niestety, często zdarza się jednak, że nie da się rozpoznać przyczyny zmiany wyglądu płytki paznokciowej, a lekarze mogą jedynie leczyć skutki podwijania się paznokcia.

Jak wyglądają podwija paznokcie u stóp?

Paznokcie skręcają się na końcach i mają rurkowaty kształt. Paznokieć, niczym zwinięta bibułka papierosowa, rosnąc, coraz bardziej wrasta bocznymi krawędziami w wał paznokciowy - wręcz wbija się w miękką tkankę i coraz mocniej ściska łożysko. To powoduje coraz większy ból – najpierw palucha, potem promieniuje do całej stopy. Pacjent zaczyna utykać, a nadal nieleczona dolegliwość z czasem uniemożliwia mu chodzenie. 

Wkręcanie paznokci może dotyczyć wszystkich palców stóp, choć najczęściej pojawia się na dużym palcu. Bardzo rzadko podwijają się paznokcie na dłoniach. W tym przypadku jednak wkręcające się paznokcie nie są tak wyraźne. A ponieważ nie ma żadnych zewnętrznych czynników naciskających na paznokieć, podwijanie paznokci nie jest zazwyczaj tak szkodliwe jak na stopach.

Istnieją różne kształty, w jakie może urosnąć podwinięty paznokieć:

• tzw. cegła
• podwinięte jak walec krawędzie tworzą w przekroju poprzecznym kształt rurki (w skrajnych przypadkach walec tworzy się z całego paznokcia)
• z poprzecznym zawinięciem krawędzi

Pacjent zazwyczaj zaczyna obcinać boki paznokcia, gdy zauważy, że staje się on zaokrąglony. W ten sposób jednak paznokieć staje się coraz węższy i jeszcze bardziej się podwija. Jest to nie tylko bardzo bolesne, ale też zazwyczaj tylko pogarsza problem. Należy pilnie udać się do specjalisty podologa, który fachowo zajmie się naszymi paznokciami.

W jaki sposób leczy się podwinięte wrastające paznokcie?

Istnieje kilka metod leczenia wrastającego paznokcia:

• zabezpieczenie brzegu paznokcia po jego obcięciu specjalnym wacikiem – tamponowanie – lub przeciętą wzdłuż silikonową rurką nasuniętą na brzeg paznokcia; takie postępowanie jest skuteczne tylko na wczesnym etapie, może też być przygotowaniem do właściwego zabiegu,
• klamra korekcyjna zakładana na paznokieć w celu odwinięcia jego brzegu i naprowadzenia go na właściwy kierunek wzrostu; zabieg jest bezbolesny, a sama klamra w czasie chodzenia praktycznie nieodczuwalna; leczenie trwa od kilku miesięcy do roku,
• kostka Arkady – metoda polega na nadaniu odpowiedniego kształtu paznokcia, a następnie utrwaleniu go przy pomocy masy akrylowej. Metoda daje trwałe efekty i estetyczny wygląd paznokcia po leczeniu.

W przypadku stanu zapalnego, obrzęku wału paznokciowego i sączącej się spod paznokcia wydzieliny trzeba zgłosić się do lekarza, najlepiej chirurga. Taki stan wymaga: wycięcia brzegu paznokcia, odkażenia rany, a czasem podania antybiotyku, w skrajnych przypadkach i przy częstych nawrotach lekarz musi usunąć cały paznokieć, który po zabiegu zwykle odrasta w prawidłowym kształcie.

Co się stanie, jeśli wrastające paznokcie nie będą leczone?

Z czasem ból jest coraz silniejszy i występuje niezależnie od obciążenia. Jego nasilenie może utrudniać lub nawet uniemożliwiać chodzenie. Brzeg paznokcia jest wyraźnie podwinięty i wbija się w skórę. Jeśli nie zostanie podjęte leczenie, wrastający paznokieć wywołuje miejscowy stan zapalny, który objawia się obrzękiem wału paznokciowego, palec może być spuchnięty i zaczerwieniony. Przy ucisku, a z czasem także samoistnie, sączy się spod paznokcia gęsta, ropna wydzielina, która może być podbarwiona krwią. Ten objaw świadczy o zakażeniu i wymaga pilnej interwencji chirurga!  Jeśli wrastaniu paznokcia nie towarzyszy stan zapalny, wystarczy udać się do podologa. Zaproponuje odpowiedni zabieg, mający na celu zatrzymanie wrastania paznokcia i „odwinięcie” jego brzegu, a także odpowiednią korektę jego kształtu.

Jeżeli masz wrodzoną skłonność do wrastania paznokci, by zapobiec nawrotowi choroby, chirurg może zaproponować plastykę wału paznokciowego. 

Jak zapobiegać podwijaniu paznokci?

Za duże obuwie też sprzyja wrastaniu paznokcia, bo gdy stopa uderza o wnętrze buta, dochodzi do mikrourazów. 

Aby zapobiec wrastaniu paznokcia:

• przy obcinaniu nie zaokrąglaj nadmiernie brzegów,
• nie obcinaj paznokci zbyt krótko, powinny mieć około 3 mm długości,
• nie usuwaj nieczystości spod paznokci za pomocą nożyczek ani pilniczka, najlepiej sprawdzi się wacik nasączony spirytusem,
• skórki odsuwaj delikatnie, najlepiej po ich zmiękczeniu,
• nie wycinaj skórek – może to prowadzić do wniknięcia bakterii i zakażenia, 
• noś wygodne, dobrze dopasowane obuwie: unikaj butów na wysokich obcasach, by nie obciążać palców stóp, i z wąskimi noskami,
• latem, w miarę możliwości, chodź w butach bez palców, w domu postaraj się od czasu do czasu pochodzić boso.

Czy dieta może pomóc? Zdrowe paznokcie zmniejszają ryzyko ich wrastania. Dla odpowiedniej kondycji paznokci niezbędne są składniki mineralne, jak cynk, magnez, siarka, krzem, żelazo, a także witaminy, szczególnie z grupy B. Najlepszym źródłem tych składników są: płatki owsiane, orzechy, wątróbka; warzywa – rzodkiewka, cykoria, pomidory, brokuły, szpinak; owoce – szczególnie banany.