Omikron, przeziębienie czy zatrucie? Jak odróżnić zakażenie koronawirusem od innych chorób?

Z tygodnia na tydzień raporty Ministerstwa Zdrowia donoszą o 70-procentowym wzroście zakażeń. A to tylko oficjalne, niepełne dane. Szósta fala stała się faktem, także w Polsce. Za gwałtowny wzrost zachorowań odpowiadają dwie nowe mutacje: Omikron BA.4 i dominujący obecnie Omikron BA.5. Wirus nie jest nowy, a wiele osób ma przeciwciała po chorobie i szczepieniach, jednak te mutacje atakują z łatwością także mimo nabytej odporności. COVID-19 wciąż bywa groźny.

Dlaczego zakażenie Omikronem łatwo pomylić z przeziębieniem i zatruciem?

To główny powód, dla którego łatwo teraz pomylić COVID-19 z inną chorobą. Zdecydowanie mniej jest objawów typowych dla poprzednich wariantów, które nie pozostawiały wątpliwości, że to prawdopodobnie COVID-19, takich jak silny, duszący kaszel, wysoka gorączka, ból mięśni czy osławiona utrata węchu i smaku.

UWAGA! Pierwsze symptomy Omikrona BA.5 do złudzenia przypominają zwykłe przeziębienie albo zatrucie pokarmowe lub infekcję rotawirusem (biegunka, wymioty i gorączka).

Jakie są objawy nowego wariantu Omikrona?

Wariant ten co prawda jest bardziej zaraźliwy i ośmiokrotnie częściej niż jego poprzednik wywołuje reinfekcje (chorujemy, mimo że już mieliśmy COVID-19), ale lekarze uspokajają: nie powoduje większej śmiertelności wśród pacjentów. Choroba wywołana tą mutacją o wiele rzadziej atakuje dolne drogi oddechowe, czyli płuca, a infekcja rzadziej miewa ciężki przebieg.

Omikron BA.5 atakuje najczęściej górne drogi oddechowe, czyli gardło, nos i zatoki. Chory ma katar, najpierw kicha, potem katar robi się gęsty, a wydzielina często spływa po tylnej ścianie gardła.

UWAGA! Dość często towarzyszą tym objawom swędzenie w uszach i afty – łatwo pomylić COVID-19 z anginą.

Oprócz objawów typowych dla infekcji wirusowych, czyli: bólu głowy, gardła i brzucha, także gorączki, biegunki lub wymiotów, za typowe dla zakażenia Omikronem BA.5 podaje się najczęściej:

• silne nocne poty, które nie zawsze muszą towarzyszyć wysokiej gorączce,
• sztywność i ból karku, charakterystyczne drętwienie i mrowienie mięśni w tej okolicy, co często wywołuje pulsujący, promieniujący ból głowy, nie zawsze reagujący na leki,
• nadwrażliwość na światło i łzawienie oczu, dlatego lepiej unikać ekspozycji na słońce, które będzie nasilać te objawy,
• omdlenia, które często towarzyszyły zakażeniom w krajach południowej Europy (Hiszpania, Włochy). Część ekspertów uznaje te przypadki za efekt nie tyle samego zakażenia, co panującej tam rekordowo wysokiej temperatury. Organizm osłabiony infekcją może tak reagować na wysoką temperaturę otoczenia (zwłaszcza jeśli chory gorączkuje).

Nadal najlepszym sposobem, by potwierdzić, czy to COVID-19, czy nie, pozostaje wykonanie testu.

Jak sprawdzić, czy to zakażenie COVID-19?

Od 1 kwietnia 2022 r. nie ma już możliwości wykonania bezpłatnego testu antygenowego w aptekach i punktach wymazowych. Teraz tylko lekarz, do którego zgłosimy się z objawami choroby, może zdecydować o zleceniu takiego testu w ramach NFZ. Wynik testu antygenowego (wymaz z nosogardła lub próbka śliny) poznamy po kilkunastu minutach.

Taki test możemy także wykonać sami w domu. Wcześniej kupujemy go (najlepiej w aptece – mamy pewność, że był właściwie przechowywany). Ważne, by wykonać go dokładnie według instrukcji. Testy antygenowe są teraz tańsze, kosztują od 7 do 30 zł za sztukę.

Testy PCR lekarz może obecnie zlecić tylko przed przyjęciem pacjenta do szpitala, by potwierdzić zakażenie koronawirusem, jeśli uzna to za konieczne. Stanowisko Ministerstwa Zdrowia jest jasne: dopóki obłożenie szpitali z powodu COVID-19 nie przekroczy 5 tysięcy hospitalizacji, nie będzie masowego testowania.

Jak się leczyć w razie zakażenia Omikronem?

Podstawowym sposobem leczenia jest nadal leczenie objawowe. Zalecenia dotyczące postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 opracowało Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. Rekomendacje eksperci podzielili według typu przebiegu COVID-19.

Stadium skąpoobjawowe to właśnie infekcja o względnie łagodnym przebiegu, którą leczymy w domu (najlepiej pod kontrolą lekarza).

Zalecany jest (przede wszystkim pacjentom z grup ryzyka) przeciwwirusowy molnupirawir, który mogą przepisywać lekarze POZ. Najlepsze efekty przynosi stosowanie go przez pięć dni na początku infekcji. Jeśli test był pozytywny, warto zapytać o ten lek swojego lekarza rodzinnego.

Wspomagająco, w zależności od objawów, stosuje się wziewnie budezonid (kortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym), a ponadto: heparynę drobnocząsteczkową (w przypadku pacjentów stale leżących)i ogólnodostępne leki bez recepty zalecane na poszczególne dolegliwości: leki przeciwgorączkowe, przeciwkaszlowe, przeciwbólowe, na katar i rozrzedzające wydzielinę.

Poza tym zaleca się obfite nawadnianie organizmu i przyjmowanie probiotyków (zwłaszcza gdy dokuczają gorączka, biegunka lub wymioty) oraz odpoczynek.

UWAGA! Odradzane są na tym etapie antybiotyki i leki przeciwgrypowe, jeśli nie ma wskazań do ich stosowania.

Kolejne stadia, czyli pełnoobjawowe oraz te z niewydolnością oddechową wymagają już często hospitalizacji – pacjenci otrzymują na oddziałach rekomendowane leczenie.

Kto powinien szczególnie uważać na zakażenie Omikronem?

Standardowo najbardziej narażone są osoby w podeszłym wieku oraz obciążone chorobami przewlekłymi. Jednak badacze podkreślają, że Omikron BA.4 i BA.5 nie oszczędza nawet osób, które już przeszły zakażenie... Omikronem! Reinfekcja może nastąpić nawet sześć tygodni po pierwszym zakażeniu. Bądźmy ostrożni!

Jak chronić się przed zakażeniem Omikronem?

Szczyt zachorowań w Polsce przewidziany jest na drugą połowę sierpnia. Możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania.

Nośmy maseczki, mimo braku nakazu! Skoro koronawirus atakuje najpierw górne drogi oddechowe, to bardzo ważne. Choć mamy obowiązek zakładać je tylko w aptekach, przychodniach i szpitalach, nośmy je wszędzie tam, gdzie gromadzi się dużo ludzi.

Zaszczepmy się! Seniorzy po 80. r.ż., którzy otrzymali pierwszą dawkę przypominającą, od 20 kwietnia mogą zapisać się na drugą dawkę przypominającą. Mogą to też zrobić pacjenci z obniżoną odpornością. Podjęto też decyzję o drugiej dawce przypominającej dla osób w wieku 60-79 lat – od 22 lipca wystawiane są dla nich skierowania.

Zapisy będą się odbywać na dotychczasowych zasadach, pacjenci mają otrzymać SMS-y w tej sprawie.