Nastolatek: kiedy może sam podróżować, iść do lekarza, podjąć pracę?

W jakim wieku dziecko może poróżować bez opieki?

O samodzielnym wyjeździe marzy wielu nastolatków. Choć prawo tego nie precyzuje, zgodę na to muszą wyrazić rodzice (opiekunowie prawni). Do momentu osiągnięcia pełnoletności dziecko pozostaje bowiem pod ich opieką i to oni ponoszą odpowiedzialność za jego czyny.

• Nie zawsze samodzielna podróż jest możliwa. Tylko w pociągach nie ma regulacji dotyczących wieku podróżujących.
  
  
• W autobusach dalekobieżnych same i bez obostrzeń mogą podróżować osoby, które ukończyły 15 lat. Dzieci w wieku 10-14 lat mogą podróżować bez opiekuna, tylko jeśli rodzic przy rezerwacji potwierdzi zgodę na podróż. Te poniżej 10. r.ż. muszą być w towarzystwie dorosłego.
  
  
• W rejsowych liniach lotniczych samodzielna podróż dziecka jest możliwa zwykle od 12. r.ż. Dla malucha do lat 5 można wykupić specjalną asystę, a dla dziecka do lat 12. – eskortę. W tanich liniach podróżowanie małoletnich wygląda inaczej. W Ryanair dziecko do lat 16., w Wizzair do lat 14. może lecieć tylko z opiekunem.

Pojazd dla nastolatka: rower, skuter, quad?

• Rower

Jeździć bez opieki na rowerze może już dziecko od 10. r.ż., które posiada kartę rowerową. Maluch do lat 7 może bez opieki jeździć tylko po drodze dla pieszych zamkniętej dla ruchu. W przestrzeni publicznej może jechać tylko po chodniku i to w towarzystwie osoby w wieku powyżej 10 lat. Przyjmuje się, że te zasady dotyczą też dzieci do lat 10.

• Quad i skuter

Lekkiego quada i skuter może prowadzić dziecko, które ma prawo jazdy kategorii AM. Uzyska je po ukończeniu 14 lat. Do prowadzenia cięższego quada potrzebne jest prawo jazdy kategorii B1 – do zdobycia od 16 lat. Uwaga! Na uzyskanie karty rowerowej i prawa jazdy zgodę muszą wyrazić rodzice.

 

Praca dla nastolatka

Na pracę 13-15-latków muszą wyrazić zgodę rodzice oraz inspektorat pracy (o taką zgodę występuje pracodawca). Nastolatek może pracować tylko w firmie prowadzącej działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową (np. roznosić ulotki, pracować jako hostessa/host).

Powyżej 15. r.ż. nastolatek może już bez niczyjej zgody podjąć tzw. prace lekkie (np. pomoc w barze) lub zostać zatrudniony w celu przygotowania zawodowego.

Nastolatek w klubie i na koncercie

Nie ma wprawdzie przepisu mówiącego o dolnym progu wiekowym, ale kluby regulują to samodzielnie i często nie wpuszczają osób poniżej 18 lat. Organizatorzy koncertów w regulaminach podają zasady uczestnictwa w imprezie. Zwykle uczestnik musi mieć powyżej 16 lat, posiadać przy sobie pisemną zgodę rodzica (opiekuna) i dokument umożliwiający jego identyfikację.

Tatuaż czy piercing tylko za zgodą rodziców?

Nie ma przepisu, który zakazywałby wykonywania takich ozdób nieletnim, ale salony mają tu swoje regulacje i większość z zasady nie wykonuje ich osobom poniżej 16. r.ż.

Nastolatka, który bez wiedzy rodziców chce zrobić tatuaż lub założyć kolczyk, może też spotkać niespodzianka… Chcąc uniknąć skarg rodziców, salony często wymagają ich pisemnej zgody, a nawet przyjścia z rodzicem na zabieg.

Samodzielna wizyta u lekarza

Do ukończenia 16. r.ż. dziecko nie może podejmować żadnych decyzji co do swojego zdrowia. O wszystkim decydują rodzice, którzy muszą mu towarzyszyć u lekarza.

Powyżej 16. r.ż. małoletni ma prawo do wyrażania zgody na badania oraz leczenie, ale konieczna jest również zgoda rodzica. Przy braku zgodności o leczeniu rozstrzyga sąd opiekuńczy. Do lekarza nastolatek też musi przyjść z rodzicem.

Małoletni, kierując się prawem pacjenta do intymności, może poprosić, by rodzic nie był obecny w gabinecie. Dotyczy to nastolatków, którzy ukończyli już 16. rok życia i mogą współdecydować o leczeniu, ale też dzieci młodszych. Lekarz ma jednak obowiązek poinformować o diagnozie i leczeniu, także o przepisaniu tabletek np. antykoncepcyjnych i tabletki „dzień po”, na które rodzic musi wyrazić zgodę.

Konsultacja: ekspert, radca prawny Marcin Nagórek.