Gdy wątroba choruje, boli w prawym boku? Lekarz obala najczęstsze mity na temat wątroby

Wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważnym narządem w naszym organizmie jest wątroba. Ponieważ nie jest unerwiona, nie od początku daje znać, że coś jej dolega. To sprawia, że niekoniecznie dbamy o wątrobę. Co powinniśmy o niej wiedzieć?

Czy to prawda, że kiedy wątroba choruje, pojawia się ból z prawej strony brzucha?

Niestety, nie jest to prawda. Choroba wątroby może przez długi czas nie dawać żadnych objawów. Albo niespecyficzne (po których trudno zorientować się, że to właśnie ona niedomaga), takie jak:

• obniżony nastrój,
• przewlekłe zmęczenie,
• bezsenność.

Niekiedy ostrzeżeniem są:

• zmniejszenie apetytu,
• wzdęcia i uczucie ciężaru w nadbrzuszu po posiłkach,
• odbijania,
• świąd skóry.

Natomiast ból w prawym boku pojawia się, gdy wątroba jest już powiększona i dochodzi do napięcia otrzewnej.

Czy problemy z wątrobą mają tylko osoby nadużywające alkoholu?

Nie, nie tylko. Czynników ryzyka chorób wątroby jest znacznie więcej. Należą do nich m.in.: wirusy (odpowiedzialne za wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C), leki (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, anybiotyki, przeciwarytmiczny amiodaron, antyalergiczne i przeciwzapalne glikokortykosteroidy, stosowany przy RZS metotreksat, przeciwnowotworowy tamoksyfen, przeciwdrgawkowy walproinian sodu).

Na problemy z wątrobą narażają też inne schorzenia (np. otyłość, cukrzyca typu 2, dyslipidemia, zespół metaboliczny, zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy, obturacyjny bezdech senny, niedoczynność przysadki, zespół Rey'a, choroba Wilsona). Ale także głodzenie się oraz zjadanie aflatoksyn
(występujących np. w orzechach arachidowych, brazylijskich, pistacjowych, spleśniałej – choćby tylko trochę – żywności).

Czy trzeba pić naprawdę dużo alkoholu, żeby zaszkodzić wątrobie?

Nieprawda. Wykazano, że spożywanie ponad 80 g etanolu dziennie, czyli np. 2 puszek piwa, 1 butelki wina lub 5-6 drinków, znacząco zwiększa ryzyko choroby wątroby, jej stłuszczenia, zapalenia lub marskości. Kobiety są bardziej podatne na hepatotoksyczny (trujący dla komórek wątroby) wpływ alkoholu, dlatego alkoholowe choroby wątroby rozwijają się u nich szybciej niż u mężczyzn.

Alkoholowe stłuszczenie wątroby występuje u 90 procent osób spożywających nadmierne ilości alkoholu. Gdyby obejrzeć zaatakowany przez chorobę narząd pod mikroskopem, można by zobaczyć krople tłuszczu wypełniające jego komórki. Przy nasilonym stłuszczeniu zmiany obejmują cały miąższ, a przeładowane tłuszczem komórki mogą nawet pękać.

Alkoholowe zapalenie wątroby charakteryzuje się nasileniem stłuszczenia, zwyrodnieniem komórek, ich stanem zapalnym i włóknieniem. Przy marskości wątroby w badaniu ultrasonograficznym uwidacznia się falisty zarys brzegów narządu, jego wzmożona echogeniczność (odbijanie fal dźwiękowych), niejednorodny wygląd spowodowany obecnością guzków regeneracyjnych. Wątroba może też być powiększona albo przeciwnie, zbyt mała, obkurczona.

Czy wystarczy pić zioła, by wyleczyć chorą wątrobę?

Niestety, nie wystarczy. Leczenie choroby wątroby zależy od jej przyczyny. Ogólnie wiadomo, że do zmniejszenia stłuszczenia i zmian martwiczo-zapalnych konieczna jest redukcja masy ciała o co najmniej 10 procent. Dodatkowo pomocne mogą być preparaty ziołowe z sylimaryną – zalecone przez lekarza.

Mity na temat wątroby obalała Hanna Dolińska – specjalista medycyny rodzinnej.