Komary – dlaczego gryzą, kiedy są aktywne, jak wyczuwają człowieka? Warto znać jak najwięcej faktów o komarach, a zwłaszcza komarzycach, by lepiej chronić się przed ich atakiem.
Komary to olbrzymia rodzina owadów z rzędu muchówek. Na świecie istnieje ponad 3500 gatunków, w Polsce występuje 47 z nich, z czego najbardziej uciążliwe dla ludzi są komar leśny i komar widliszek. Insekty te istnieją na świecie 20 razy dłużej niż człowiek. Nie sposób ocenić liczebności tych owadów, ale jedno jest pewne: jest ich naprawdę dużo! Dlaczego?
Gdyby było ich mniej, nie miałyby szans na przetrwanie. Stanowią bowiem jeden z głównych składników pożywienia dla wielu zwierząt: ryb, drapieżnych owadów wodnych (np. ważek i chrząszczy) oraz ptaków. Jedna jaskółka połyka tysiące komarów dziennie! Owady te są więc istotnym składnikiem łańcucha pokarmowego. Poza tym latają bardzo wolno (z prędkością 1-2 km/h), więc wiele z nich ginie w trakcie atakowania ofiary, jeszcze zanim zdąży przekazać swoje geny dalej
Wyróżniamy cztery stadia rozwojowe komarów: jajo, larwę, poczwarkę i postać dorosłą. Dlaczego komary gryzą i co komary robią z krwią? Okazuje się, że ludzka krew to dla nich podstawa przetrwania. Samice, wkłuwając się w naszą skórę, potrafią wyssać za jednym razem trzy razy tyle krwi, ile same ważą! Jest im ona potrzebna, by mogły wytworzyć w swoich jajnikach jaja – bez naszej krwi nie dojdzie do rozmnażania.
Dorosłe osobniki wabią się dźwiękami. Do miłosnego zespolenia dochodzi w locie. Następnie samica składa kilkaset (zwykle ok. 300) jaj na powierzchni wody.
Z jaj wylęgają się larwy i sadowią tuż pod powierzchnią wody. Po przejściu kilku stadiów rozwoju przekształcają się w bardziej skomplikowane poczwarki, aż w końcu przybierają postać dorosłego osobnika
Po złożeniu jaj samica zwykle kończy swój żywot, lecz zdarza się, że udaje jej się wytworzyć jeszcze kolejną partię jaj po następnym krwiobraniu. Dorosły komar żyje zazwyczaj 5-10 dni.
Krwi innych organizmów (w tym ludzi) potrzebują tylko komarzyce. Samce żywią się sokami roślinnymi oraz nektarem z kwiatów. Żerują też na owocach, zwykle tych fermentujących.
Owady te posiadają bardzo dobrze rozwinięty system wykrywania zapachów. Potrafią namierzyć ofiarę nawet z odległości 30 metrów! Zadanie to czasem utrudnia im wiatr.
Komary nie znoszą silnego światła słonecznego i suchego powietrza. Ich wzmożonej aktywności sprzyja wilgotna i pochmurna aura. Są aktywne najczęściej rano (do przedpołudnia) oraz wieczorem (między godziną 18 a 21).
Komarzyca jest swego rodzaju miniaturową żywą strzykawką, której igła ma dwie końcówki. Zwykle wkłuwa się w por skóry – tak jest jej po prostu łatwiej. Wówczas wypuszcza ślinę, która niweluje ból i zapobiega krzepnięciu krwi, dzięki czemu owad może dłużej pobierać ten cenny dla niego płyn. Z kolei drugim otworem krew jest wsysana. Co ciekawe, krew ofiary nigdy nie miesza się z krwią komara.
Jeśli jednak uda się komarom nas ukąsić, na naszej skórze powstaje bąbel, co jest zupełnie normalną reakcją. Niektórzy cierpią jednak na poważniejsze objawy, takie jak wysypka, zawroty głowy, nudności i gorączka. Przy silnej reakcji alergicznej może wystąpić wstrząs anafilaktyczny. Na szczęście komary występujące w Europie dziś już nie przenoszą chorób, ale jeszcze w latach siedemdziesiątych roznosiły w Polsce malarię
W ślinie komarzycy znajdują się białka wywołujące reakcję alergiczną. Gdy dostaną się do naszego organizmu, uwalnia on histaminę, by się przed nimi bronić. Zaczerwienienie i obrzęk są więc reakcją na obce białka.
Czworonogi są w pewnym stopniu chronione przez sierść, ale podobnie jak ludzie stanowią dla komarów cenne źródło pożywienia. Ukąszenie jest dla psów czy kotów równie nieprzyjemne jak dla nas – i też może powodować powikłania. Komary żywią się także krwią innych ssaków, gadów, np. jaszczurek, a nawet owadów.
Komary nie analizują składu krwi potencjalnej ofiary, więc to nieprawda, że lubią „słodką krew”. Przyciągają je przede wszystkim ciepło i wydychany dwutlenek węgla, a także pot oraz ciemne ubrania. Każdy z nas ma też swój indywidualny zapach, który jest uwarunkowany genetycznie – jeśli danemu gatunkowi komara on odpowiada, jego przedstawiciele chętnie nas atakują.
Jest wiele sposobów, które pomagają zabezpieczyć się przed komarami. Aby ochrona była naprawdę skuteczna, najlepiej zastosuj kilka metod równocześnie.