Czynny żal to pismo złożone do urzędu skarbowego, które może nam pomóc uniknąć kary. Czym jest i w jakich sytuacjach możemy go złożyć? Sprawdź, jak napisać i złożyć akt czynnego żalu. Co robić po złożeniu dokumentu? Kiedy akt czynnego żalu nie będzie potrzebny lub skuteczny?
Czynny żal to pismo do urzędu skarbowego, w którym przyznajemy się do popełnienia błędu. Zwykle pozwala uniknąć kary. Ministerstwo Sprawiedliwości forsuje zmiany w przepisach. Usunięcie jednego słowa z definicji czynnego żalu sprawi, że bardzo rzadko będzie można z niego skorzystać. Zanim jednak do tego dojdzie, sprawdź, kiedy możesz skorzystać z tego prawa i jak to zrobić.
Czym jest czynny żal?
Czynny żal to dobrowolne zawiadomienie fiskusa o naruszeniu przepisów kodeksu skarbowego. Dotyczy zwykle podatku dochodowego (deklaracji PIT), ale też podatku VAT czy podatku od spadków i darowizn albo PCC. Czynny żal pozwala uniknąć kar za błędy w zeznaniach lub przekroczenie terminów złożenia deklaracji i zapłaty podatku.
Jak napisać i co powinien zawierać czynny żal?
Nie ma urzędowego wzoru pisma, ale w internecie można znaleźć przykładowe formularze.
Czynny żal ma zawierać:
- nasze dane osobowe (imię, nazwisko, adres, PESEL i NIP),
- adresata – pismo kierujemy do naczelnika właściwego urzędu skarbowego, wpisujemy nazwę i adres urzędu,
- charakter popełnionego czynu (np. błąd w deklaracji, złożenie zeznania po terminie),
- uzasadnienie, czyli tzw. istotne okoliczności, które wpłynęły na popełnienie błędu, np. zła interpretacja przepisów, niewiedza, okoliczności życiowe (np. choroba, wypadek, pobyt w szpitalu).
W jakim terminie należy złożyć czynny żal?
Przepisy nie określają terminu na złożenie czynnego żalu. Mówią tylko, że aby był skuteczny, trzeba złożyć go, zanim organ skarbowy udokumentuje uchybienie albo rozpoczną się wobec podatnika czynności wyjaśniające.
Można złożyć czynny żal przez cały okres przedawnienia. Termin przedawnienia w sprawach podatkowych upływa generalnie po pięciu latach. Jeśli w tym czasie fiskus nie wykaże nieprawidłowości, kara nam nie grozi.
Gdzie i jak złożyć czynny żal?
Czynny żal składamy w urzędzie lub online. Pismo możemy napisać według powyższego wzoru i złożyć w naszym urzędzie skarbowym lub wysłać listem poleconym.
Czynny żal złożymy też zdalnie, przez e-Urząd Skarbowy (urzadskarbowy.gov.pl). Należy zalogować się np. profilem zaufanym lub przez bankowosć elektroniczną. Następnie wybieramy „Złóż dokument”, dalej „Czynny żal”. Uzupełniamy formularz i klikamy „Wyślij”.
Co zrobić po złożeniu czynnego żalu?
Czynny żal może chronić nas przed karami, ale nie zwalnia z obowiązku uregulowania powstałych zaległości wraz z odsetkami.
Jeśli urząd skarbowy wykryje, że np. nie zapłaciliśmy podatku od czynności cywilnoprawnych, może żądać zapłaty podatku według karnej stawki (20 proc. zamiast 2 proc.).
Jeżeli jednak wcześniej zorientujemy się, że nie dopilnowaliśmy tego obowiązku podatkowego i złożymy czynny żal w tej sprawie, powinniśmy, (najlepiej równocześnie, najpóźniej w terminie wyznaczonym przez urząd skarbowy), zapłacić należny podatek (2 proc.) i odsetki naliczone z powodu opóźnienia.
Kiedy akt czynnego żalu nie będzie potrzebny lub skuteczny?
Czynnego żalu nie składamy, gdy zorientujemy się, że popełniliśmy błąd w deklaracji i złożymy jej korektę. Można to zrobić przez cały okres przedawnienia (zwykle 5 lat).
Czynny żal nie będzie skuteczny, jeśli zaczęły się jakiekolwiek działania fiskusa w sprawie uchybienia, np. kontrola skarbowa lub wezwano nas do urzędu. Warto jednak spróbować złożyć czynny żal, bo urzędy różnie interpretują przepisy. Biorą pod uwagę skalę i powód popełnienia wykroczenia.
