Bigos z młodej kapusty: 5 przepisów na wyśmienite danie w wersji mięsnej i wege

Sezon kapuściany uważamy za otwarty! O tej porze roku jest czas na młodą kapustę. Podobnie jak inne wiosenne warzywa jest bardzo zdrowa i przepyszna. Jednym z najsmaczniejszych, bardzo popularnych i tradycyjnych zastosowań tego warzywa jest bigos z młodej kapusty.

Skąd pochodzi kapusta i skąd się wzięła w Polsce?

 

Kapusta warzywna, zwana też kapustą ogrodową należy do gatunku roślin z rodziny kapustowatych. W naturalnych warunkach rośnie na wybrzeżach morskich Wielkiej Brytanii, na północnym wybrzeżu Hiszpanii, zachodnim i północnym wybrzeżu Francji oraz w Niemczech. Wyhodowano wiele odmian uprawnych kapusty, uprawianych powszechnie niemal w całym świecie.

Kapusta była znana już w starożytności. Cenili ją między innymi starożytni Grecy i Rzymianie.

W Polsce kapusta jest znana od XV wieku, niektóre źródła podają, że pojawiła się u nas już w wieku XIV. Najbardziej popularną odmianą i jednocześnie najstarszą, uprawianą w Polsce, była kapusta biała.

Nazwa kapusta jest zapożyczeniem i pochodzi od łacińskiego słowa caputium, które znaczy dosłownie - główka.

Kapusta ma wiele cennych, popularnych odmian. Poszczególne odmiany kapusty nie występują w stanie dzikim, można je spotkać jedynie jako rośliny uprawne. Kapusta najlepiej rośnie na glebach gliniastych o odczynie obojętnym lub zasadowych, w miejscach nasłonecznionych. Podłoże powinno być też żyzne, próchnicze i bogate w składniki pokarmowe. Wczesne odmiany kapusty wysadzamy do gruntu na przełomie kwietnia i maja. Zbiera się je od początku czerwca do połowy lipca. Odmiany późne wysiać należy najpóźniej do końca czerwca. Zbiór następuje najwcześniej pod koniec października.

Właściwości zdrowotne kapusty

Kapusta jest niezwykle zdrowym warzywem. Nic dziwnego, że przez stulecia była podstawą kuchni, nie tylko chłopskiej, ale i magnackiej. Kapusta zawiera sporo witaminy C, a także witamin z grupy B i A. Ponadto jest źródłem innych, cennych dla zdrowia składników mineralnych. Wśród nich można wymienić m.in.: potas, krzem, magnez, wapń, miedź, jod, żelazo, miedź i magnez.

Sezonowa młoda kapusta jest lekkostrawna, ma mało kalorii, dlatego jest polecana między innymi osobom chcącym utrzymać szczupła sylwetkę.

100 g młodej kapusty zawiera około:

• 25 kalorii,

• 2,3 g błonnika,

• 1,3 g białka,

• 5,8 g węglowodanów,

• 0,1 g tłuszczu.

Czy młoda kapusta jest zdrowa?

Młode liście kapusty są doskonałym źródłem błonnika. Wspierają więc pracę układu trawiennego. Nie tylko zapobiega zaparciom, ale także zmniejsza ryzyko miażdżycy, ponieważ wpływa na obniżenie stężenia cholesterolu we krwi. Wspiera mikrobiom jelitowy, który wpływa na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne, gdyż dostarcza pożytecznym bakteriom prebiotyków.

Młoda kapusta wspiera pracę serca – potas zawarty w kapuście obniża ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko chorób serca.

Młoda kapusta zwiększa odporność organizmu, głównie dzięki witaminie C, której jest bogatym źródłem. W ten sposób wzmacnia odporność organizmu i pomaga w walce z infekcjami. Młoda kapusta korzystnie wpływa też na skórę i włosy dzięki witaminom i minerałom, takim jak witamina C, A i E oraz cynk. Wspiera także pracę układu nerwowego, dzięki zawartości wapnia i magnezu.

Najlepsze dania z białej młodej kapusty. Co z niej zrobić?

Młoda kapusta to sezonowy przysmak. Ma zupełnie inny smak niż doskonale znana i lubiana późna kapusta wigilijna. Świetnie smakuje z innymi wiosennymi przebojami, czyli z młodymi ziemniakami i koperkiem. Bigos z młodej kapusty można zaserwować jako samodzielne danie, także w wersji wegetariańskiej – bez dodatku mięsa lub wegańskiej – bez mięsa i śmietany (którą niektórzy dodają do zasmażki). Doskonale komponuje się też z daniami mięsnymi, na przykład surówka z młodej kapusty czy zasmażana młoda kapusta świetnie smakuje z kotletami mielonymi czy schabowymi, pieczenią wołową czy pieczonym kurczakiem. Pyszny będzie też kapuśniak na bazie młodej kapusty czy kapusta duszona z marchwią.

Podsumowując: najlepszy bigos z młodej kapusty jest doskonałym pomysłem na lekkie wiosenne danie, w dodatku łatwym w przygotowaniu, którego ugotowanie nie zajmuje zbyt dużo czasu.

Bigos z młodej kapusty. Jak wybrać odpowiednią główkę na bigos?

Kapusta młoda jest delikatniejsza od kapusty z głównego zbioru. Ma delikatniejsze liście i mniej zbite główki.

Wybierając kapustę na bigos z młodej kapusty w pierwszej kolejności powinniśmy zwrócić uwagę, czy liście przylegają do siebie. Młode liście kapusty nie powinny być popękane, zawierać śladów uszkodzeń, czy też działania owadów. Kapusta powinna być też prawidłowo przycięta i mieć świeży wygląd.

Jak zrobić bigos z młodej kapusty?

Niemal każda gospodyni, czy gospodarz, ma swój przepis na bigos z młodej kapusty, często dziedziczony z pokolenia na pokolenie. Przepisów jest więc wiele, ale przygotowanie składników zazwyczaj jest podobne.

Tradycyjne przepisy zaczynają się od pokrojenia kapusty i innych składników, które tworzą danie. Dalsze kroki zależą od tego, czy wybieramy wegańską (wegetariańską) wersję bigosu, czy też z dodatkiem mięsnym.

Jakie dodatki do bigosu z młodej kapusty?

Do bigosu z młodej kapusty często dodawany jest wędzony boczek. Dodaje on delikatnej potrawie smaku i aromatu. W tej wersji bigosu na początku podsmaża się właśnie boczek z cebulą, ewentualnie także z kiełbasą. W obu wersjach do garnka wkładamy pokrojone w plasterki marchewki (najlepiej młode) i wlewamy wodę (niewielką ilość). Po kilku minutach dodajemy poszatkowaną młodą kapustę oraz przyprawy (najczęściej liść laurowy, ziele angielskie). Całość mieszamy i gotujemy 20-30 minut, mieszając raz na jakiś czas. Podczas gotowania garnek przykrywamy. Na koniec wsypujemy posiekany koperek.

Bigos z młodej kapusty można zagęścić, jeśli ktoś lubi. Używa się do tego zasmażki z masła i mąki pszennej. Dodaje się ją na sam koniec gotowania. Zasmażka jednak nie jest konieczna, co więcej - nie jest zbyt zdrowa, ponieważ zawiera sporo kalorii. Niektórzy zamiast zasmażki zagęszczają bigos z młodej kapusty gęsta, kwaśną śmietaną z odrobiną (ok. łyżeczki) mąki.

Wychodząc nieco poza kanoniczne przepisy można bigos urozmaicić smakowo dodając pomidory z puszki lub koncentrat pomidorowy.

Bigos z młodej kapusty z wędzonym boczkiem i marchewką

Składniki:

• główka młodej kapusty

• 2 szklanki wody

• 5 młodych marchewek

• 150 g kiełbasy

• 250 g wędzonego boczku

• 1 mała cebula

• 1 pęczek koperku

• 2 łyżki masła

• 1 łyżka mąki pszennej

• 1 liść laurowy

• 1 łyżeczka cukru

• sól i pieprz

Sposób przygotowania:

1. Obieramy kapustę z zewnętrznych liści i szatkujemy.

2. W kostkę kroimy boczek, kiełbasę, obrane marchewki i cebulę. Siekamy koperek.

3. Boczek smażymy w dużym garnku, aż zacznie wytapiać się tłuszcz. Dodajemy cebulę i kiełbasę oraz liść laurowy. Mieszamy i smażymy na średnim ogniu około 5 minut.

4. Dodajemy marchewki, wlewamy wodę i mieszamy.

5. Dodajemy kapustę, wsypujemy cukier i doprawiamy solą oraz pieprzem. Mieszamy i przykrywamy. Gotujemy na niedużym ogniu około 25 minut, mieszając od czasu do czasu.

6. Wsypujemy koperek i znów mieszamy. Przykrywamy i gotujemy jeszcze około 5 minut.

7. Na patelni roztapiamy masło i wsypujemy 2 łyżki mąki pszennej. Mieszamy, aż powstanie gładka zasmażka. Kiedy zacznie się pienić, dodajemy ją do bigosu i mieszamy.

Wegański bigos z młodej kapusty z pomidorami, cukinią i ziemniakami

Składniki:

• młoda kapusta

• 1 cebula

• 1-2 marchewki

• 1 cukinia

• 3 ziemniaki

• 4 pomidory

• 1 łyżka przecieru pomidorowego

• 2 szklanki warzywnego bulionu lub wody

• 2 liście laurowe

• 4 ziela angielskie

• pęczek koperku

• 1/2 łyżeczki kminku

• 1 łyżeczka majeranku lub tymianku lub bazylii

• 2 łyżki oliwy z oliwek

• 2 łyżki octu jabłkowego (niekoniecznie)

• sól

Sposób przygotowania:

1. Siekamy cebulę i szklimy ją w garnku na oliwie z oliwek.
2. Marchewkę, ziemniaki i cukinię kroimy w kostkę, a kapustę szatkujemy.
3. Wszystkie warzywa wrzucamy do garnka, dodajemy pomidory, liście laurowe, ziele angielskie i kminek. Dusimy około 10 minut.
4. Po tym czasie zalewamy wszystko bulionem. Dusimy około godziny, na wstępie dodając koncentrat pomidorowy.
5. Na koniec dosypujemy zioła oraz doprawiamy solę i pieprzem.

Szybki przepis na wegetariański bigos z młodej kapusty

Składniki:

• główka młodej kapusty
• główka czosnku
• szklanka wody
• kilka młodych marchewek
• mała cebula
• 1 pęczek koperku
• pasata pomidorowa – 0,5 szklanki
• białe, wytrawne wino – 1/3 szklanki
• słodka papryka w proszku – pół łyżki
• sól i pieprz

Sposób przygotowania:

1. Siekamy wszystkie składniki.

2. Cebulę szklimy na oliwie z oliwek, dodajemy czosnek. Cebulę i czosnek wrzucamy na niezbyt gorący olej, aby się nie przypaliły.

3. Dodajemy pozostałe warzywa, aby się lekko podsmażyły.

4. Wrzucamy poszatkowaną kapustę. Dodajemy przecier pomidorowy. Wszystko podsmażamy przez 3 minuty.

5. Dodajemy wino, a zaraz po winie paprykę w proszku. Całość dusimy przez 15 minut, dodając wody wedle potrzeby.

6. Gdy kapusta będzie miękka, przyprawiamy solą i pieprzem.

7. Podajemy z młodymi ziemniakami lub chlebem.

Bigos z młodej kapusty duszonej z pomidorami

Składniki:

• główka młodej kapusty
• główka czosnku
• szklanka wody
• kilka młodych marchewek
• mała cebula
• 1 pęczek koperku
• 3 pomidory, mogą być z puszki
• słodka papryka w proszku – pół łyżki
• sól i pieprz

Sposób przygotowania:

1. Podsmażamy posiekaną cebulę i czosnek, a później dodajemy na patelnię pomidory, wcześniej sparzone we wrzątku, obrane i pokrojone w kostkę.
2. Dokładamy pokrojoną kapustę i marchewkę, następnie dusimy na małym ogniu. Często mieszamy, a w razie konieczności podlewamy niewielką ilością wody.
3. Pod koniec dodajemy posiekany koperek, doprawiamy solą, pieprzą, szczyptą majeranku i kuminu.

Bigos z młodej kapusty z wędzoną kiełbasą

Składniki:

• mała główka kapusty
• 3 łyżki oleju roślinnego – z oliwek lub rzepakowego
• 1 cebula
• 250 g kiełbasy wiejskiej
• 1 marchewka
• 1 i 1/2 szklanki bulionu
• 1 listek laurowy
• 1 łyżeczka kminku
• 1 i 1/2 łyżki mąki
• pół pęczka koperku

Sposób przygotowania:

1. Szatkujemy kapustę.
2. Do garnka wlewamy 1,5 łyżki oleju i szklimy na nim cebulę (posiekaną w kostkę).
3. Dodajemy kiełbasę pokrojoną na cienkie półplasterki i razem podsmażamy przez kilka minut.
4. Dodajemy kapustę oraz obraną i startą na tarce marchewkę. Mieszamy.
5. Wlewamy bulion, doprawiamy solą, pieprzem, dodajemy listek laurowy i kminek. Mieszamy, przykrywamy i dusimy przez 15 minut, pod przykryciem, mieszając od czasu do czasu.
6. Na patelni podsmażamy mąkę, gdy zacznie się rumienić wlewamy pozostały olej i mieszamy. Dodajemy wywar z kapusty i mieszamy, przelewamy do garnka z kapustą.
7. Dodajemy posiekany koperek. Następnie mieszamy i zagotowujemy.