Żonkile a narcyzy: czym się różnią i jak je uprawiać? Poznaj najpiękniejsze odmiany tych wiosennych kwiatów

Czy żonkil i narcyz to ten sam kwiat? Niezupełnie. Najczęściej mówiąc o narcyzie mamy na myśli biały wiosenny kwiat z żółtym środkiem. Tymczasem "narcyz" (łac. Narcissus) to ogólna nazwa rodzaju należącego do rodziny amarylkowatych. Obejmuje 74 gatunków roślin ozdobnych o różnej wielkości i kolorach, do których należy także popularny w naszych ogrodach narcyz żonkil (Narcissus jonquilla) o doskonale nam znanych żółtych kwiatach. Oznacza to, że żonkil to jeden z gatunków należący do narcyzów, choć żonkilami często błędnie nazywa się całą różnorodną grupę gatunków narcyzów. Narcyz żonkil występuje w kilkunastu odmianach. 

Narcyzy - charakterystyka, najpopularniejsze gatunki

Polska nazwa rodzaju Narcissus - "narcyz" pochodzi od greckiego wyrazu „narkissos” i oznacza zasypianie. Jest związana z silnym, odurzającym zapachem, który wydzielają te kwiaty. Wyhodowano mnóstwo mieszańców i odmian narcyzów. Aby zapanować nad tą różnorodnością, botanicy dzielą rośliny tego rodzaju na 12 grup, które różnią się wysokością, wielkością, porą kwitnienia oraz budową kwiatu i jego barwą.

Najbardziej znanym gatunkiem narcyzów jest narcyz biały (Narcissus poeticus L.). To właśnie jego najczęściej kojarzymy pod nazwą "narcyz".  Osiąga do 40–50 cm wysokości. Jego białe kwiaty wyrastają zwykle pojedynczo  na szypułce długości od 1 do 4 cm u nasady. Płatki mają od 1,5 do 3 cm długości i są białe do jasnokremowych. Mają kształt lancetowatoklinowaty do jajowatookrągłego, często zachodzą na siebie. Przykoronek (środek) jest żółty z czerwonym brzegiem. Ma średnicę od 8 do 14 mm i wysokość do 3 mm. Gatunek kwitnie od kwietnia do maja, ewentualnie do czerwca. 

Drugim najczęściej spotykanym gatunkiem jest narcyz trąbkowy (Narcissus pseudonarcissus L.), błędnie nazywany żonkilem. Jeden z najpopularniejszych kwiatów wiosennych i niejako symbol świąt Wielkanocnych. Osiąga 15 – 35 cm wysokości. Ma żółte, pojedyncze, gwiazdkowate kwiaty z przykoronkiem w kształcie dzwonka. W zależności od odmiany mogą mieć różną wielkość dochodzącą nawet do 12 cm średnicy. Najczęściej spotykane są całe żółte o jednolitej barwie lub z płatkami o jaśniejszym odcieniu niż przykoronek. Ze względu na swoje duże, jaskrawe kwiaty i wczesną porę kwitnienia uprawiany jest w gruncie na rabatach i w trawnikach jako roślina ozdobna. Często wykorzystywany jest też na kwiat cięty, w wodzie długo zachowuje świeżość.

Narcyz żonkil - charakterystyka

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Unusual Garden (@unusual.garden)

Popularny w naszych ogrodach narcyz żonkil (Narcissus jonquilla) dorasta do ok. 38 cm wysokości. Na jednym pędzie narcyza żonkila rozwija się kilka dużych, żółtych kwiatów o krótkim przykoronku. Kwiaty najczęściej są żółte, białe lub biało-żółte. Możemy spotkać również okazy o pomarańczowym, łososiowym, różowym bądź czerwonym przykoronku.

Wszystkie żonkile nadają się na kwiaty cięte, ale najbardziej okazale w wazonie wyglądają odmiany wysokie, dorastające do 40-50 cm. Niskie gatunki doskonale prezentują się na obwódkach rabat i w donicach. Żonkile idealnie komponują się z innymi roślinami cebulowymi, np. szafirkami i tulipanami.

Jak uprawiać żonkile i narcyzy?

Narcyzy są dość łatwe w uprawie i pielęgnacji. Nie mają specjalnych wymagań co do gleby i można je uprawiać na każdej glebie ogrodowej. Oprócz nawożenia i odchwaszczania nie wymagają innych zabiegów pielęgnacyjnych. 

Stanowisko

Żonkile najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych i półcienistych. Można sadzić je pod drzewami, ale od południowej strony, by docierało do nich dużo słońca. Wymagają obojętnego odczynu gleby, więc unikajmy sadzenia ich pod iglakami. Do uprawy warto wybrać odmiany kwitnące w różnym okresie.

Podłoże i pielęgnacja

Cebulki żonkili sadzimy od sierpnia do połowy września. Urosną niemal na każdej glebie, ale najbardziej przypada im do gustu przepuszczalne i odpowiednio wilgotne podłoże. Nie służy im jałowa i lekka ziemia. Cebule sadzimy na głębokość 10-20 cm. Warto kierować się zasadą, zgodnie z którą cebulki powinno się sadzić na głębokości równej ich trzem długościom.

Wczesną wiosną, gdy ruszy wegetacja, żonkile trzeba obficie podlewać, uważając jednak, żeby cebulki nie znajdowały się w stojącej wodzie, gdyż zaczną gnić.

Jak dbać o żonkile i narcyzy po przekwitnięciu?

Wczesne odmiany kwitną już w połowie marca, średnie w kwietniu, a późne pod koniec maja. Gdy kwiaty przekwitną, a liście uschną, możemy wykopać cebulki. Nie jest to konieczne, jednak dzięki temu w przyszłym roku kwiaty powinny lepiej rosnąć. Jeśli pozostawimy je w ziemi, pamiętajmy, by zaprzestać podlewania, aby mogły przejść w stan spoczynku.

Narcyzy i żonkile - uprawa w pojemnikach

Podobnie jak w przypadku tulipanów czy hiacyntów, cebulki żonkili także nadają się do pędzenia. Przez 9-10 tygodni powinniśmy trzymać je w temperaturze niższej niż 5°C. Cebulki najlepiej posadzić jesienią w doniczkach i przenieść do mieszkania pod koniec zimy, gdzie zaczną się rozwijać.

Pamiętajmy, że podczas wzrostu pędzone kwiaty potrzebują wody – podlewajmy je nie rzadziej niż co dwa tygodnie. Aby rośliny dłużej się utrzymały, nocą należy obniżać temperaturę w pomieszczeniu.

Jak dbać o cięte żonkile i narcyzy, by dłużej były świeże?

Wszystkie gatunki narcyzów sprawdzą się jako kwiaty cięte. Szczególnie dostojnie w wazonach będą prezentować się wysokie okazy. Niskie odmiany też możemy przenieść z grządki do domu – wstawmy je jednak do mniejszych flakonów. Narcyzów nie zbierajmy tuż po deszczu, gdyż mokre kwiaty szybko stracą świeży wygląd. Kwiaty ścinajmy jak najbliżej ziemi za pomocą sekatora lub delikatnie wyciągajmy (wyrywajmy) je spomiędzy liści.

Pamiętajmy, że narcyzy wydzielają śluz, który przyspiesza więdnięcie innych roślin. Nie znaczy to jednak, że nie możemy komponować bukietów z narcyzów i różnorodnych kwiatów. Po prostu narcyzy wstawmy do wazonu jako pierwsze. Na drugi dzień zmieńmy wodę i dopiero wówczas ułóżmy kompozycję z dodatkiem pozostałych roślin.

Aby dekoracja dłużej zachowała świeżość, do jej przygotowania wykorzystajmy całe rośliny wraz z cebulkami. Wystarczy wykopać narcyzy, otrzepać z ziemi i ułożyć na paterze, tacy, w płytkiej donicy lub przezroczystym naczyniu tak, aby było widać cebulki.

Z całych roślin możemy także upleść wianki i wieńce. Otrzymamy w ten sposób zachwycającą oraz oryginalną ozdobę mieszkania.

Najpiękniejsze odmiany żonkili

Narcyz żonkil występuje w wielu odmianach. U typowej formy gatunku na jednym pędzie osadzonych jest 2-6 pachnących kwiatów, które mają przykoronek krótszy od płaskich płatków. Wszystkie odmiany żonkili zachowują te cechy gatunku macierzystego. Wszystkie mają też żółty kolor, choć różnią się odcieniami. A które są najpiękniejsze?

Narcyz żonkil odmiana "Beautiful eyes"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez 54degreesnorth (@lavery_noel)

Odmiana charakteryzuje się złocistym przykoronkiem. Kwitnie w kwietniu oraz maju. Dorasta do 35 cm wysokości.

Narcyz żonkil odmiana "Martinette"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Ryō Miyata (@ryo0miyata)

Kwiaty tej odmiany są nieco drobniejsze od innych, ale za to zachwycają intensywnymi odcieniami żółci oraz oranżu.

Narcyz żonkil odmiana "Pipit"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Nanthawat Jiranuwatana (@jiranuwatana)

To stosunkowo niska odmiana dorastająca do 30-35 cm wysokości. Biały przykoronek płynnie przechodzi w złociste płatki.

Narcyz żonkil odmiana "Bell Song"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Pint-Sized Plot (@pintsizedplot)

Kwiaty tej odmiany dorastają do 40 cm wysokości i pojawiają się w kwietniu. Płatki i przykoronek mają brzoskwiniowy odcień.

Wielkanocne dekoracje z żonkilami i narcyzami

Żadne inne kwiaty nie kojarzą się z Wielkanocą tak, jak żonkile i narcyzy. Mogą być bazą do wielu wiosennych i pachnących dekoracji. Narcyzy możemy posadzić w doniczce o kształcie wydmuszki. To prosta i efektowna ozdoba. Wykorzystajmy wielkanocne zawieszki, np. pisanki.

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Magda W (@magda_oliwia_w)

Bazą do stworzenia "leśnej" dekoracji może być wiklinowy lub brzozowy wieniec albo koszyczek. Wypełniamy go kwiatami (np. żonkilami, pierwiosnkami), mchem, wstążkami i pisankami.

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Kwiaciarnia Niezapominajka (@kwiaciarnia_najozefa12)

Do dekoracji ceramicznych naczyń wykorzystajmy świąteczne i wiosenne symbole: króliczki, wydmuszki oraz baranki.

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Ulica Różana Kasia Lachowicz (@ulicarozana_wianki)