Naukowcy już lata temu odkryli związek między kolorem tęczówki a zdrowiem i cechami charakteru. I nie jest to kwestia horoskopu, a czystej biologii. Odkryto, że oczy brązowe i piwne świadczą o większej odporności na choroby skóry i oczu, a oczy niebieskie i zielone - m.in. o mniejszym ryzyku zachorowania na depresję. Co jeszcze kolor oczu mówi o naszym zdrowiu i tendencji do chorób?
Spis treści
Pierwotnie wszyscy ludzie mieli brązowe oczy - jest to naturalna cecha naszego gatunku. Jasne tęczówki pojawiły się później, w wyniku mutacji genu odpowiedzialnego za ilość melaniny, a więc mającego bezpośredni wpływ na kolor tęczówki. To dlatego zdecydowana większość ludzi na świecie (ok. 90%) ma brązowe oczy. 5-10% osób w Europie, Australii i Ameryce Północnej ma oczy niebieskie lub szare, a ok. 5% - piwne. Najrzadziej występuje zielony kolor tęczówki - ma go ok. 2% ludzi.
Badania dowodzą również, że jasne oczy (zwłaszcza niebieskie i szare) występują niemal wyłącznie u rasy białej. W pozostałych są niezwykłą rzadkością. Biorąc więc pod uwagę statystyki ze wszystkich kontynentów, wyniki wyglądają nieco inaczej. W tym przypadku zielony jest na drugim miejscu - 7%, potem jest szary - 2%, a niebieski jest najrzadszy - występuje u zaledwie 1% ludzi.
Oczy brązowe z dużą ilością melaniny mają największą zdolność absorpcji promieni słonecznych, co oznacza, że ich posiadacze najlepiej radzą sobie z patrzeniem na słońce. Natomiast właściciele jasnych oczu najczęściej cierpią na światłowstręt i intensywnie mrużą oczy w świetle słonecznym.
Ilość i rodzaj barwnika (tzw. melaniny) w tęczówce ma także do pewnego stopnia wpływ na prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych schorzeń okulistycznych.
Zaobserwowano, że u osób rasy białej posiadających brązowe tęczówki częściej rozwija się jaskra barwnikowa. W schorzeniu tym dochodzi do zablokowania miejsca odpływu płynu z oka przez dużą ilość pigmentu. To zaś staje się przyczyną wzrostu ciśnienia w gałce ocznej. Ponadto u ciemnookich przedstawicieli rasy białej zaobserwowano częstsze występowanie gruźlicy, infekcji i zaburzeń immunologicznych.
U osób ciemnookich wyższe jest również prawdopodobieństwo wystąpienia zaćmy (postępującego zmętnienia soczewki) – i to nawet od 1,5 do 2,5 raza.
Posiadanie brązowych oczu oznacza również, że do naszego mózgu dociera mniej światła słonecznego. To z kolei sprawia, że ciemnoocy są bardziej podatni na choroby afektywne sezonowe, szczególnie depresję sezonową, która występuje u nich cyklicznie w okresie jesienno-zimowym, a ustępuje wiosną.
Ale ciemna tęczówka ma także swoje zalety. Osoby ją posiadające są bardziej odporne na czerniaka, czyli najgroźniejszy nowotwór skóry. Ponadto ciemnoocy rzadziej chorują na zwyrodnienie plamki żółtej, bielactwo nabyte oraz... alkoholizm.
Posiadacze jasnych tęczówek (niebieskich, zielonych lub szarych) są nawet dwukrotnie bardziej narażeni na zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (w skrócie AMD). Ich oczy, przystosowane ewolucyjnie do warunków słabszej ekspozycji na światło słoneczne, są bardziej wrażliwe na uszkodzenia plamki żółtej wywołane przez promieniowanie ultrafioletowe.
Ponadto badania dowiodły, że posiadacze jasnych tęczówek mają większe skłonności do... alkoholizmu. Zaobserwowano, że osoby o jasnych oczach są bardziej odporne na wpływ alkoholu, a więc mogą wypić go znacznie więcej, co może prowadzić do uzależnienia. Mówiąc kolokwialnie, osoby o niebieskich, szarych i zielonych oczach mają "mocniejszą głowę" do alkoholu.
Osoby z jasną tęczówką są też bardziej narażone na uszkodzenia wzroku przez ostre słońce oraz raka skóry, zwłaszcza czerniaka. To dlatego, że mają mniej pigmentu chroniącego przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.
Co więcej, u osób z niebieskimi i szarymi oczami częściej obserwowano występowanie bielactwa nabytego, zależnego od rozpadu komórek barwnikowych. Brak pigmentu w tęczówce ma silny związek z pigmentem w skórze. Dlatego u tych osób częściej występuje depigmentacja, która z kolei prowadzi do pojawienia się na ciele białych plam.
Ale posiadanie jasnych oczu ma też... jasną stronę. Naukowcy dowiedli, że osoby o niebieskich, szarych i zielonych oczach są bardziej odporne na występowanie depresji i chorób psychicznych, a także mają większą odporność na... ból.