Gaslighting to termin, który zyskał na popularności w ostatnich latach, opisując jedną z najbardziej podstępnych form manipulacji emocjonalnej. Manipulacje i zastraszanie, obelgi, niewybredne komentarze i żarty czy brak szacunku nie pozostawiają widocznych śladów, lecz są równie bolesne i niszczące jak przemoc fizyczna. Terapeutka Avery Neal, założycielka Women’s Therapy Clinic, w swojej książce pt. "Dlaczego czuję się nieszczęśliwa, skoro on jest taki wspaniały?" pomaga rozpoznawać wzorce subtelnej przemocy i uczy, jak z ofiary stać się bohaterką, która wiedzie szczęśliwe, spełnione życie bez oprawcy.
Wiele kobiet żyje w pozornie szczęśliwych związkach nie mając nawet pojęcia, że są ofiarami przemocy. Jak to możliwe? Bo przemoc rzadko przybiera postać fizycznego znęcania się. Częściej mamy do czynienia z przemocą psychiczną "w białych rękawiczkach" - bez wyzwisk i obelg, ale przybierającą formę manipulacji psychicznej, w której sprawca sprawia, że ofiara zaczyna wątpić w swoje własne postrzeganie rzeczywistości, pamięć czy nawet zdrowie psychiczne. Jedną z takich form przemocy jest gaslighting, który jest tematem książki Avery Neal pt. "Dlaczego czuję się nieszczęśliwa, skoro on jest taki wspaniały?". Autorka jest licencjonowaną terapeutką specjalizującą się w kobiecej depresji oraz lęku i szczegółowo omawia temat gaslightingu. A czym on w ogóle jest?
Gaslighting w kontekście związku odnosi się do serii manipulacji, które mają na celu podważenie postrzegania rzeczywistości drugiej osoby. Sprawca, poprzez kwestionowanie pamięci, percepcji i zdrowia psychicznego partnera, sprawia, że ofiara zaczyna wątpić w własne doświadczenia, uczucia i nawet zdrowy rozsądek. Termin ten wywodzi się z tytułu sztuki Patricka Hamiltona z 1938 roku „Gas Light” i jej adaptacji filmowych, w których mąż systematycznie manipuluje elementami otoczenia, aby skłonić swoją żonę do przekonania, że traci zmysły.
Rozpoznanie gaslightingu w związku może być trudne, szczególnie że manipulacje są często subtelne i stopniowe. Długotrwały gaslighting może prowadzić do znacznego pogorszenia zdrowia psychicznego, w tym do lęku, depresji i utraty pewności siebie. Ofiary mogą czuć się zagubione, samotne i niezdolne do zaufania własnym odczuciom i pamięci.
W świecie współczesnych związków, pełnym skomplikowanych dynamik i subtelnych form manipulacji, książka Avery Neal "Dlaczego czuję się nieszczęśliwa, skoro on jest taki wspaniały?" rzuca światło na jedno z najbardziej zdradzieckich zachowań, jakim jest gaslighting. Manipulacje i zastraszanie, obelgi, niewybredne komentarze i żarty czy brak szacunku nie pozostawiają widocznych śladów, lecz są równie bolesne i niszczące jak przemoc fizyczna. Avery Neal, psychoterapeutka i założycielka Women’s Therapy Clinic, pomaga rozpoznawać wzorce subtelnej przemocy i uczy, jak z ofiary stać się bohaterką, która wiedzie szczęśliwe, spełnione życie bez oprawcy.
"Mogła z czystym sumieniem powiedzieć, że słowo „przemoc” nawet jej do głowy nie przyszło, choć jednocześnie nie rozumiała, dlaczego jest jej tak źle. Wiedziała, że w związku czuje się nieustannie nieszczęśliwa, a jednak uważała, że w sumie jej partner jest dobrym człowiekiem, za jakiego się podaje. Wiedziała wprawdzie, że w jego zachowaniu są cechy, których ona zupełnie nie może pojąć, że z całą pewnością jest mnóstwo rzeczy, które jakoś nie mają sensu, mimo to jednak nigdy nie określiłaby tego mianem przemocy w związku. [...] Moja historia nie różni się od tysięcy innych. Od lat pracuję z kobietami, które tkwią lub tkwiły w związkach z agresywnymi, kontrolującymi partnerami. Tak jak wiele innych kobiet większość moich klientek nie potrafi nawet zrozumieć, dlaczego czują się tak nieszczęśliwe w związku, ponieważ przemoc, której doświadczają, jest zbyt subtelna, by ją zauważyć. Jawne przypadki maltretowania są sporadyczne i przeplatane pozytywnymi interakcjami, dzięki którym czują bliskość z partnerem, a w rezultacie są tym bardziej zdezorientowane. Napisałam tę książkę, ponieważ chciałam przemówić w imieniu tych rozlicznych kobiet, z którymi pracowałam. Stanowią one reprezentatywną próbkę tysięcy innych kobiet przechodzących równie bolesny okres w życiu. Jeśli te słowa trafią do choć jednej osoby – jeśli dadzą jej siłę, by uwolnić się ze związku opartego na przemocy i zagoić rany – ta książka spełni swoje zadanie. [...] - pisze we wstępie autorka publikacji.
Avery Neal prowadzi czytelnika przez meandry toksycznych relacji, ukazując, jak subtelne mogą być oznaki manipulacji i jak głęboko mogą wpływać na psychikę ofiary. Przybliżając przykłady prawdziwych osób, które zmagały się z manipulacją w swoich związkach, Neal nie tylko edukuje, ale także oferuje praktyczne narzędzia do identyfikacji i przeciwdziałania gaslightingowi, dając nadzieję na zdrowsze relacje i lepsze jutro.
„Ta świetna książka rzuca światło na jeden z najbardziej niepokojących aspektów współczesnych związków: przemoc w białych rękawiczkach, ledwo dostrzegalną gołym okiem, ale równie bolesną jak ta fizyczna. […] To ważna i oświecająca lektura […]. Z pewnością będę polecać ją swoim pacjentom uwikłanym w zależnościowe relacje” - Katarzyna Kucewicz, psycholożka, psychoterapeutka, autorka bestselleru "Kobiety, które czują za bardzo"
„Dziewczyno, pamiętaj, że przemoc przybiera różne formy. […] Dlatego naucz się rozpoznawać czerwone flagi ‒ ocenianie, kontrolowanie, wpędzanie w poczucie winy, lekceważenie, wyśmiewanie, brak szacunku, zmuszanie do przepraszania. I koniecznie przeczytaj tę książkę. To lektura obowiązkowa dla każdej kobiety […]”. - Katarzyna Miller, psycholożka, psychoterapeutka, autorka bestsellerowych poradników