Wątrobie najbardziej szkodzi tłusta dieta, alkohol, słodycze. Ale dietetycy nie namawiają, by całkowicie zrezygnować z tych produktów. Chodzi o to, by kontrolować to, co jemy i co jakiś czas (np. raz w roku, po świątecznym objadaniu się) zastosować dietę oczyszczającą, która uwolni układ pokarmowy od zanieczyszczeń i pomoże w detoksie wątroby.
Wątroba to niezwykle ważny narząd, który odpowiada między innymi za oczyszczanie organizmu ze szkodliwych substancji. Kiedy więc mówimy o oczyszczaniu samej wątroby, to mamy na myśli jej odciążenie - tak, żeby mogła sprawnie pracować i chronić nas przed toksynami.
Zasady diety oczyszczającej wątrobę
Najważniejsza rolę w oczyszczaniu wątroby pełni dieta. Nasz jadłospis nie powinien obciążać wątroby, bo to sprawia, że gorzej spełnia rolę filtra szkodliwych substancji, a gdy zaniedbujemy ją przez dłuższy czas, zaczyna chorować i staje się niewydolna. By odciążyć, oczyścić wątrobę należy, jeść regularnie małe posiłki. Obfite i ciężkostrawne dania zmuszają bowiem wątrobę do zbyt wytężonej pracy. Z kolei długie przerwy między posiłkami sprzyjają zastojowi żółci w pęcherzyku. Staraj się też ograniczyć tłuszcze zwierzęce. Wybieraj raczej chude mięso, unikaj smażonych potraw i tłustego nabiału. Stanowczo wystrzegaj się syropu glukozowo-fruktozowego produkowanego ze skrobi kukurydzianej. Oto jaki jadłospis działa oczyszczająco na wątrobę:
- Wyeliminuj z jadłospisu: czerwone mięso (oraz tłuste wędliny), słodycze (ciastka, herbatniki, słone paluszki, krakersy, prażone orzeszki), pieczywo pszenne, grzyby (także pieczarki), herbatę, kawę, alkohol (postaraj się wyeliminować przynajmniej na jeden miesiąc z roku, aby dać czas wątrobie na regenerację). Wyklucz fast-foody, chipsy.
- Jedz codziennie 3 porcje warzyw, 1-2 porcje nasion (soczewica, otręby owsiane i ryżowe, siemię lniane), 2 porcje produktów pełnoziarnistych (kasza gryczana, razowe pieczywo i makaron), 1 porcję ryb (np. tuńczyk, sardynki), 2 porcje owoców. Do tego zdrowe tłuszcze, np. olej tłoczony na zimno, pasta sojowa, masło sezamowe. Dozwolone jest jedzenie miodu. Dbaj, by połowę talerza zajmowały warzywa i owoce, jedną czwartą produkty zbożowe, najlepiej z pełnego przemiału i jedna czwartą produkty białkowe. Na przekąskę możesz jeść porcję suszonych owoców.
- Pij codziennie sok warzywny oraz 1,5 litra wody mineralnej niegazowanej.
- Jedz 5-6 posiłków dziennie o niewielkiej objętości. Nie podjadaj między posiłkami.
- Jedz jak najwięcej produktów świeżych, gotuj na wodzie lub na parze, piecz w folii. Unikaj produktów smażonych i wędzonych.
- Dieta odtruwająca powinna trwać 2-4 tygodnie, ale zacznij od 7 dni.
- Gdy stosujesz dietę oczyszczającą unikaj zażywania leków przeciwbólowych bez recepty.
Jak oczyścić wątrobę, gdy zjadłaś za dużo tłustych produktów
- Włącz do menu dania gorące. Wątroba lubi ciepłe posiłki. Jedz zupy na wywarach z warzyw, lekkostrawne dania jednogarnkowe. Zmniejszysz aktywność pęcherzyka żółciowego, jeśli porcje będą małe i nie będą długo zalegać w żołądku. 1-2 dni po napadzie bólu lub uczuciu ucisku w prawym nadbrzuszu pozostań na ścisłej diecie, najlepiej, aby była to dieta półpłynna (przeciery, papki) lub płynna (herbata, napar z rumianku, nagietka), niewielkie ilości białego pieczywa i gotowanych warzyw. Unikaj dań gotowych. Jeśli lubisz soki, to pij je w wersji rozcieńczonej, najlepiej z mlekiem (do 2 proc. tłuszczu) lub woda mineralną.
- Wzbogać dietę o cytrusy i natkę pietruszki. Witamina C korzystnie działa na układ immunologiczny, pobudzając go do produkcji przeciwciał ułatwiających leczenie stanu zapalnego i odtruwających wątrobę. Dużo witaminy C ma papryka, brukselka, brokuł, kiwi.
- Uzupełniaj elektrolity w diecie. Jeśli atakowi kolki wątrobowej towarzyszą wymioty, pij wodę z elektrolitami, np. Orsalit, Plusssz Elektrolity. Wyklucz tłuste produkty, produkty smażone oraz żółtka jaj, które mogą wywołać silne skurcze pęcherzyka żółciowego.
Co oczyści wątrobę, gdy przesadziłaś z alkoholem
- Pij domowy izotonik i sok z cytrusów. Gdy poczujesz ból głowy, wypij szklankę domowego napoju, który cię orzeźwi i uzupełni straty elektrolitów. Potas, sód, magnez, wapń są niezbędne do utrzymania prawidłowej gospodarki wodnej organizmu. Tracimy je, gdy przesadzimy z alkoholem. Do 1 l wody dodaj 1/4 łyżeczki soli, sok z 1/2 cytryny, limonki i pomarańczy oraz 1 łyżkę miodu. Z kolei cytrusy mają dużo witaminy C (przeciwutleniacze zapobiegają uszkodzeniom komórek, które powstają podczas picia alkoholu), błonnika (usprawnia prace jelit) i potasu (łagodzi kaca). Wystarczy szklanka ciepłej wody z cytryną, by wspomóc pracę wątroby i proces jej oszczania. Odkwasi organizm, co jest ważne, gdy mamy napady apetytu dzień po (ochota na produkty zakwaszające – jak, np.. cukier). Napój dodaje energii, a ta przyda się, jeśli czujesz się ospała.
- Wypij szklankę esencjonalnego rosołu. Lipidy pomagają chronić śluzówkę układu pokarmowego przed podrażnieniami związanymi z bezpośrednim działaniem alkoholu. Zjedz małą porcję makaronu z oliwą i pomidorami albo esencjonalny bulion. Wystrzegaj się smażonych potraw, które mogą podrażniać i tak już mocno nadwyrężony układ pokarmowy.3. Zjedz kiszona kapustę lub jogurt z łyżką mioduKiszonki/fermentowane produkty mleczne (kefir, jogurt) mają drobnoustroje korzystne dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Miód to glukoza – pomoże organizmowi zregenerować się po zatruciu alkoholem.
Jak oczyścić wątrobę, gdy przesadziłaś ze słodyczami
Wątroba bierze udział w przemianach glukozy i pełni rolę magazynu glikogenu. Jeśli zjesz zbyt dużo cukru obciążysz wątrobę i zakłócisz procesy jej regeneracji. Najgorzej na regenerację wątroby wpływają produkty z syropem glukozowo-fruktozowym oraz cukier rafinowany.
- Wypij wodę z cytryną i imbirem. Olejki zawarte z imbirze łagodzą nudności, które występują po zjedzeniu słodyczy. Z kolei cytryna normalizuje pracę układu trawienia (ale nie wolno jej pić na czczo, bo może podrażniać błonę śluzową. Do 1 szkl. Wody dodaj starty imbir (ok. 2 cm korzenia). Doprowadź do wrzenia. Zmniejsz ogień i gotuj kwadrans. Ostudź, dodaj sok z połówki cytryny. Pij ciepły napój 2-3 razy dziennie.
- Zjedz brokuły, kalafiora, seler albo daktyle. Cukier to produkt kwasotwórczy. Gdy przesadzimy ze słodyczami, układ pokarmowy się zbuntuje: będą dokuczać mdłości, zgaga lub wzdęcia. Wtedy warto wprowadzić warzywa i owoce. Bomba witaminowa pomoże w balansie równowagi kwasowo-zasadowej (marchewka, cytryna, jarmuż).
- Sięgnij po krople żołądkowe, które łagodzą niestrawność. Pij 3-6 razy dziennie po 15-40 kropli rozpuszczone w 1/4 szklanki przegotowanej wody.
- Pij 3-6 razy dziennie po 15-40 kropli rozpuszczone w 1/4 szklanki przegotowanej wody.
Oczyszczanie wątroby po przejedzeniu
- Sięgnij po herbatę z lipy lub kopru włoskiego. Kwiat lipy zawiera składniki, które działają osłaniająco na śluzówkę. Napar złagodzi pieczenie i zgagę. Z kolei olejki, które są w koprze mięśni gładkich, działają wiatropędnie i łagodzą bóle brzucha i wątroby. Unikaj za to mięty, która wprawdzie ma działanie rozkurczowe, ale może również podrażnić układ pokarmowy.
- Wypij szklankę ciepłej wody z łyżką miodu Miód działa kojąco na podrażnioną tkankę układu pokarmowego. Jeśli wypijesz go z ciepłą wodą, gdy tylko poczujesz pieczenie (pierwsze oznaki buntu układu pokarmowego), miód zahamuje wydzielanie się zbyt dużej ilości kwasu, który powstaje w żołądku. Napój nie może być gorący, bo w wysokiej temperaturze miód traci lecznicze właściwości. Na problemy z układem pokarmowym najlepszy jest miód akacjowy, mniszkowy i leśny.
- Do przyrządzanych potraw dodawaj zioła. Łagodząco na układ pokarmowy działają: lukrecja, kminek oraz korzeń prawoślazu. Z tego ostatniego przygotuj zimny napar: 1 łyżeczkę suszu prawoślazu zalej filiżanką wody i odstaw na noc. Gdy rano napój zgęstnieje, wypij małymi łyczkami. Napój ugasi pieczenie. Unikaj soli i ostrych przypraw.
- Po posiłku zjedz kleik z siemienia. Śluz znajdujący się w ziarnach siemienia lnianego chroni przełyk, żołądek i wątrobę przed działaniem kwasów trawiennych. 1 łyżkę świeżo zmielonych ziaren dodaj do szklanki wody, zagotuj, zmniejsz ogień i gotuj ok. 10 minut pod przykryciem. Przecedź, ostudź i pij ciepły kisiel, najlepiej godzinę po zjedzeniu.
- Zażyj lek. Gdy domowe sposoby zawiodą, kup lek bez recepty, np. krople trawienne Verdin, Hepatil, Goppelherz activ na wątrobę, które wspomagają procesy udtruwania.
Przykładowa dieta dla uspokojenia wątroby
Śniadanie I
pszenna bułka z twarożkiem lub kuskus z owocami
Śniadanie II
sok owocowo-warzywny lub mus owocowy albo zsiadłe mleko
Obiad
zupa jarzynowa i grzanki lub szklanka rosołu ( krupnik), plus ziemniaki gotowane lub drobna kasza kuskus, plus chudy indyk lub chudy dorsz, plus warzywa z wody lub na parze
Podwieczorek
jogurt naturalny z owocami lub mus z mrożonych owoców jagodowych
Kolacja
makaron z twarożkiem i pieczonym jabłkiem plus herbata ziołowa lub rozcieńczony z wodą lub mlekiem koktajl owocowy, np. z mrożonych jagód lub truskawek
Jak stosować post owocowo-warzywny dla oczyszczenia wątroby?
Post świetne oczyszcza wątrobę i odtruwa cały organizm, a dodatkowo przyspiesza metabolizm i pomaga schudnąć. Dla detoksu wątroby proponujemy nowość: post warzywno-owocowy dr Ewy Dąbrowskiej w wersji płynnej.
Post składa się z czterech etapów, w tym najważniejszy jest etap drugi: trwa 1-2 dni (krótkie posty) lub 7-14 dni (2-3 razy w roku) i polega na spożywaniu trzech posiłków z warzyw i owoców.
Przygotowanie do postu Dobrze, żeby trwał ok. 4 dni (jeśli decydujesz się na długi post).
W tym czasie z menu wyeliminuj produkty wysokoprzetworzone, kawę, mięso, słodycze.
Post owocowo-warzywny trwa 7-14 dni. Dobrze, żeby pierwszy posiłek składał się z surowych warzyw (np. zakwasu buraczanego, soku z pomidora), które najlepiej się wchłaniają. Jako drugi posiłek jedz gotowane przeciery lub zupy, ale bez śmietany i jogurtu. Dzień zakończ też zupą. Nie podjadaj. Codziennie pij 2-3 litry płynów: wody niskozmineralizowanej, herbaty ziołowej. Zabronione jest jedzenie produktów mącznych i wysokoprzetworzonych.
Wyjście z postu powinno trwać ok. 10 dni. Do warzyw i owoców dołącz strączki, kasze, chleb razowy, mleko roślinne, orzechy.
Żywienie pełnowartościowe, czyli etap czwarty. Oparty jest na jedzeniu warzyw niskocukrowych z dodatkiem pokarmów nieprzetworzonych chemicznie (chude mięso, ryby, nabiał, kasze)
Przecier z buraka z jarmużem odtruwający wątrobę
1/2 buraka, garść jarmużu, garść posiekanej natki pietruszki, 2 plastry świeżej kurkumy, 1/2 szkl. Wody. Do wody wrzuć umytego i pokrojonego w kostkę buraka. Jeśli pochodzi z własnej uprawy nie musisz go obierać. Dorzuć resztę warzyw oraz kurkumę, i zblenduj na jendolita masę. Do napoju możesz dorzucić garść kiełków, np. rzodkiewki.