Silny lęk przed badaniami takimi jak gastroskopia lub kolonoskopia jest wystarczającym powodem podania znieczulenia. Jakie są wskazania do narkozy podczas badań endokrynologicznych? U kogo wykonuje się kolonoskopię ze znieczuleniem? Sprawdź, czy badania endoskopowe można wykonać bez skierowania?
Wstyd i strach przed bólem są głównymi powodami, dla których rezygnujemy z z tych badań. Tymczasem to jedyny sposób, by zbadać wnętrze naszych narządów i zapobiec nowotworom – przez wykrycie zmian na wczesnym lub przedrakowym etapie. Jeśli nie możesz się przemóc, pamiętaj, że należy ci się znieczulenie.
Wskazania do narkozy podczas badań endokrynologicznych
Jeżeli dobrze się przygotujemy (wg zaleceń), a badanie wykonywać będzie wyszkolony, doświadczony i delikatny endoskopista, nie są one bolesne. Powodują umiarkowany dyskomfort. Dlatego zwykle specjaliści odradzają podawanie innego znieczulenia niż standardowe – np. w przypadku kolonoskopii stosuje się znieczulenie miejscowe w postaci specjalnego żelu. Skierowanie na badania endoskopowe – gastroskopię i kolonoskopię – również w znieczuleniu – może wystawić i specjalista (gastrolog, onkolog, proktolog), i lekarz POZ.
U części osób są jednak wskazania do podania silniejszego znieczulenia, np. sedacji (środki uspokajające mogą być podane doustnie przez maskę) lub krótkiego dożylnego znieczulenia ogólnego. Skierowanie do pracowni endoskopowej na gastroskopię lub kolonoskopię musi wtedy zawierać dopisek: „w znieczuleniu ogólnym”.
O tym, czy dać takie skierowanie, decyduje lekarz (musi wykluczyć przeciwwskazania, jak np. terapia przeciwzakrzepowa lub uczulenie na środki znieczulające). Ale pacjent, który miał np. silny odruch wymiotny przy wcześniejszych próbach gastroskopii, ma prawo o nie prosić.
U kogo wykonuje się kolonoskopię ze znieczuleniem?
Decyzja o podaniu znieczulania ma podstawy prawne. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 24 czerwca 2022 r. badania kolonoskopii w znieczuleniu ogólnym wykonywane są u osób po przebytych rozległych operacjach w obrębie jamy brzusznej, zwłaszcza ginekologicznych, w tym cięciach cesarskich lub po bardzo bolesnych badaniach endoskopowych jelita grubego w przeszłości oraz u osób, które zgłaszają świadczeniodawcy duży lęk przed wykonaniem badania.
Czy badania endoskopowe można wykonać bez skierowania?
W ramach profilaktyki Pacjenci spełniający określone wymagania wykonają kolonoskopię bez skierowania – w ramach programu profilaktycznego. Listę placówek i dostępnych terminów znajdziesz na www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta w zakładce Profilaktyka w NFZ. Również w tym przypadku możliwe jest badanie ze znieczuleniem – na podanych wyżej zasadach.
Możesz też wziąć udział w programie przesiewowych badań w kierunku wczesnego wykrywania zmian w jelicie grubym, jeśli:
- nie masz objawów sugerujących nowotwór jelita grubego • nie miałaś wykonanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat
- spełniasz kryterium wieku: 50-65 lat lub 40-49 lat – jeśli twój krewny pierwszego stopnia miał postawioną diagnozę nowotworu jelita grubego.
