Naukowcy od dawna badają, czy kolejność przyjścia na świat ma znaczenie w dorosłym życiu. Czy to prawda, że najstarsze dzieci częściej robią karierę, a najmłodsze są bardziej niezależne i kreatywne? Badania dowodzą, że jest w tym ziarnko prawdy.
Naukowcy od dawna badają, czy kolejność przyjścia na świat dzieci ma znaczenie w dorosłym życiu. Pierwsze badania nad wpływem kolejności narodzin na osobowość dziecka zostały przeprowadzone przez Alfreda Adlera, austriackiego psychiatrę i psychoanalityka, w pierwszej połowie XX wieku. Adler zauważył, że dzieci urodzone jako pierwsze, kolejne lub ostatnie są inaczej wychowywane i mają różne doświadczenia, a to z kolei wpływa na rozwój ich osobowości.
Adler wskazywał, że pierworodni częściej są perfekcjonistami, są też bardziej odpowiedzialni i lepiej wykształceni niż młodsze rodzeństwo. Jego zdaniem rodzice mają wobec najstarszych dzieci największe oczekiwania, dlatego są one pod większą presją, by osiągać życiowe sukcesy.
Według psychiatry najmłodsze dzieci w rodzinie są natomiast bardziej twórcze, niezależne i ekscentryczne. Mogą odczuwać potrzebę zdobywania uwagi, ponieważ zwykle otrzymują jej ze strony rodziców mniej niż starsze rodzeństwo.
Adler dowodził też, że dzieci urodzone w środku mogą mieć trudności z określeniem swojego miejsca w rodzinie i znalezieniem indywidualnego stylu życia.
To, w jaki sposób kolejność narodzin wpływa na charakter dziecka i jego losy w dorosłym życiu, badają również współcześni naukowcy. Do jakich wniosków doszli?
Kolejność narodzin a zdolność myślenia i kreatywność
Badacze z Uniwersytetu w Edynburgu stwierdzili, że pierworodne dzieci mają lepsze zdolności myślenia niż ich młodsze rodzeństwo. Jak to możliwe? Powód jest prosty – rodzice mają więcej czasu, są młodsi i bardziej kreatywni w zabawach z pierwszym dzieckiem, mają więcej siły, zapału i przede wszystkim czasu. Naukowcy z Uniwersytetu w Sydney uważają, że pierworodni mają wyższy poziom inteligencji już w pierwszym roku życia. Przy każdym kolejnym dziecku, rodzice muszą już dzielić czas poświęcany dzieciom. Zaobserwowano też, że przy kolejnych pociechach, matki częściej podejmują działania ryzykowne, np. palą papierosy w ciąży.
Kolejność narodzin – wpływ na wagę dziecka
Szwedzcy naukowcy przebadali ponad 13 tys. kobiet i ich sióstr. Okazało się, że najstarsze dziewczynki rodząc się, ważą mniej niż ich młodsze siostry. Kiedy zaczynają dobiegać trzydziestki, są aż o 30 proc. bardziej narażone na nadwagę i o 40 proc. – na otyłość. Dlaczego starsze siostry są grubsze? Może to wynikać z fizjologii ciąży. Gdy matka jest pierwszy raz e ciąży naczynia krwionośne, które dostarczają składniki odżywcze rozwijającemu się dziecku, są nieco cieńsze, dlatego pierworodne córki ważą po urodzeniu mniej. Ponieważ w życiu płodowym dostawały mniej składników odżywczych, ich organizm może to rekompensować już po narodzinach.
Istnieje też inna teoria twierdząca, że pierworodne córki konkurują z młodszymi o jedzenie, nawet wtedy, kiedy jest go pod dostatkiem. To biologiczny spadek po przodkach – przetrwa ten, który zje więcej. Dr Anna Peeters z Instytutu Baker IDI Heart and Diabetes w Melbourne przekonuje, że zrozumienie, co doprowadza do wzrostu wagi pierworodnych córek, może po części pomóc w powstrzymaniu epidemii otyłości.
Kolejność narodzin – wpływ na karierę
W przypadku rodzeństwa, często tak jest. Jesteś najstarszym dzieckiem? Masz większą szansę na urzędniczą lub polityczną karierę. Twoja inteligencja prawdopodobnie też jest wyższa niż twojego rodzeństwa. Dowiódł tego Petter Kristensen z Uniwersytetu w Oslo. Badani przez niego starsi bracia mieli o 2,3 pkt wyższy wynik w testach na inteligencję niż ich młodsze rodzeństwo.
Warto pamiętać, że wpływ kolejności narodzin na osobowość dziecka może być różny w zależności od indywidualnych doświadczeń, genetyki i innych czynników.
