Wydaje Ci się, że udar mózgu dotyka tylko osoby starsze, a jego charakterystycznym objawem jest nagły ból głowy? Nic bardziej mylnego! Obalamy 6 najpopularniejszych mitów na temat choroby. Zobacz, kto jest narażony na udar mózgu, jakie są jego przyczyny i objawy. Czy udar mózgu i udar cieplny to ta sama dolegliwość? Kiedy trzeba wezwać pogotowie? Czy udar zawsze kończy się kalectwem?
Nie myślimy, że coś takiego mogłoby się nam przytrafić... A jednak! Wyjaśnienia lekarzy pomogą szybko rozpoznać zagrożenie i właściwie o siebie zadbać. Co powinniśmy wiedzieć o udarze mózgu?
Czy udar mózgu zdarza się tylko osobom w starszym wieku?
Nie, nie tylko. Zdarza się, że poszkodowana osoba ma 40, a nawet 30 lat. Często jest to wtedy udar spowodowany pęknięciem naczynka (znany jako krwotoczny lub tzw. wylew). Jego przyczyną bywa wrodzona wadliwa budowa tętnic.
Ale w średnim, a nawet młodym wieku zdarzają się też udary związane z miażdżycą. To najczęściej wina niezdrowej diety i małej aktywności fizycznej, a także silnego stresu, palenia papierosów i picia alkoholu. Uwaga! Udar mózgu może też zostać wywołany przez koronawirusa.
Jakie są objawy udaru? Czy nagły, silny ból głowy to charakterystyczny symptom?
Nie, taki objaw wcale nie musi się pojawić. Może nim być natomiast:
- opadanie kącika ust i wykrzywienie twarzy (na skutek osłabienia mięśni mimicznych),
- drętwienie i niedowład ręki lub nogi.
Czasem pojawia się także:
- podwójne widzenie,
- ograniczenie pola widzenia,
- utrata widzenia w jednym oku
- bełkotliwa mowa,
- krztuszenie się podczas jedzenia (spowodowane osłabieniem mięśni języka i gardła).
Inne objawy udaru to:
- potykanie się,
- upuszczanie przedmiotów,
- problemy z podstawowymi czynnościami (jak np. ubieranie się).
Przy rozległym udarze chora osoba jest senna, mówi nieskładnie, nie wie, gdzie się znajduje i co się z nią dzieje albo całkowicie traci przytomność.
Czy udar mózgu przytrafia się zwykle w gorące dni? Jakie są przyczyny choroby?
Nie jest prawdą, że udar mózgu ma związek z wysoką temperaturą na zewnątrz. Ta prawidłowość dotyczy udaru cieplnego, który jest czymś zupełnie innym niż udar mózgu.
Przyczyną tego ostatniego są nieprawidłowości w naczyniach krwionośnych doprowadzających krew do mózgu – tętnica ulega zatkaniu przez blaszkę miażdżycową albo skrzeplinę, która przywędrowała np. z serca (udar niedokrwienny) lub pęknięciu (krwotoczny). Udary niedokrwienne są częstsze niż krwotoczne.
Lekarze ostrzegają: udar mózgu może mieć miejsce w nocy. Najczęściej przebiega skrycie i nie budzi chorego. Dopiero po obudzeniu się nad ranem ktoś zaczyna orientować się, że z jego zdrowiem jest coś nie tak (bo np. ma zdrętwiałą połowę ciała albo źle widzi). Tak dzieje się aż w 1/3 przypadków!
Udar mózgu zdarza się tylko jeden raz?
Niestety, może zdarzyć się więcej niż jeden raz. Lekarze przyznają, że często po pierwszym udarze przychodzi drugi. Zazwyczaj jest tak, że pierwszy udar powoduje mniej nasilone dolegliwości i tak naprawdę jest przemijającym niedokrwieniem mózgu. Objawy same mijają po kilku godzinach.
Ale to nie znaczy, że nie trzeba jak najszybciej zgłosić się do lekarza! Należy to zrobić, ponieważ po kilku godzinach lub dniach może przyjść następny, dużo poważniejszy udar.
Kiedy należy wezwać pogotowie ratunkowe w przypadku udaru mózgu?
Powinno się to zrobić od razu. Nawet, gdy występuje „tylko” jedna dolegliwość (np. ból głowy lub krztuszenie się), należy zadzwonić po karetkę (tel. 112). Otrzymanie pomocy (najlepiej na oddziale udarowym) w ciągu 3 godzin od wystąpienia pierwszych objawów udaru chroni przed niepełnosprawnością.
Czy udar zawsze prowadzi do trwałego inwalidztwa?
Nie, wcale nie musi tak być. Jeśli chora osoba trafi szybko do szpitala i zażyje odpowiednie leki, może całkowicie odwrócić skutki udaru. Nawet gdy zbyt późno wezwie pomoc, również ma szansę wyleczyć się z wielu zaburzeń neurologicznych dzięki rehabilitacji i psychoterapii.
