COVID-19. Ile razy można się zarazić koronawirusem SARS-CoV2?

Lekarze i naukowcy badający Covid-19 zgadzają się, że dla większości ludzi zarażenie się koronawirusem po raz drugi, trzeci lub czwarty – jest w zasadzie nieuniknione. Im dłużej wirus się utrzymuje w populacji, tym częstsze stają się infekcje. I będą się powtarzać. Tym bardziej, że wciąż pojawiają się nowe warianty wirusa.

COVID-19. Jak nasilone są kolejne infekcje?

Każda infekcja Covid pozostawia po sobie ślady. Naukowcy próbują jednak rozwikłać, jak szkodliwe mogą być powtarzające się infekcje. Czy objawy stają się bardziej, czy mniej dotkliwe z infekcji na infekcję i czy ryzyko rozwoju tzw. długiego Covidu (long covid lub post covid) wzrasta po wielu chorobach.

Nie ma dość dużo rzetelnych danych na temat skutków Covid. Na przykład nie wiadomo dokładnie, jaki odsetek osób z powtarzającymi się infekcjami rozwija długoterminowe powikłania. Wynika to m.in. z tego, że nie wszystkie przypadki zachorowania są odnotowywane w systemie, zarówno polskim, jak i europejskim czy światowym. A co na ten temat wiadomo?

W przypadku wielu osób, które kilka razy przeszły Covid, kolejne infekcje mogą być równie łagodne jak pierwsza lub nawet łagodniejsze. Jak pokazują nowe dane, dzieje się tak prawdopodobnie z powodu nabycia częściowej odporności po kontakcie z wirusem, zaszczepienia się i faktu, że najnowsze krążące warianty wirusa zazwyczaj powodują mniej poważne objawy. Istnieje jednak kilka wyjątków. Osoby z obniżoną odpornością, starsze lub te, które wcześniejsze infekcje przechodziły szczególnie ciężko, kolejne infekcje również przechodzą ciężej. I częściej na nie zapadają. Z badań wynika, że osoby, które ciężko przechodziły pierwszą infekcję, są bardziej narażone na hospitalizację lub wymagają pomocy medycznej w przypadku ponownej infekcji. Tak wynika z badań RTI International, instytucji medycznej, która bada długi Covid (long covid).

COVID-19. Komu grozi reinfekcja i tzw. długi Covid?

Ryzyko długiego Covidu w wyniku ponownej infekcji są dość nieprzewidywalne. Eksperci mówią , że to jak totolotek – nigdy nie wiadomo, jaka liczba wypadnie w losowaniu. Im łagodniejsze objawy, tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia długiego Covidu – tego zdania jest m.in. dr Peter Chin-Hong, specjalista chorób zakaźnych na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. 

Ale za każdym razem, gdy zostaniemy zarażeni, bez względu na nasilenie objawów, zawsze istnieje ryzyko, że dolegliwości będą się utrzymywały przez długi czas. Ze znanego i szeroko komentowanego artykułu, opublikowanego w Nature Medicine jesienią ubiegłego roku, wynika, że osoby, które przeszły dwie lub więcej infekcji Covid, są ponad trzykrotnie bardziej narażone na rozwój chorób płuc i serca oraz ponad 1,5 razy bardziej narażone na zaburzenia neurologiczne, w tym mgłę mózgową i udary, niż osoby, które zostały zarażone tylko raz. W badaniu wykorzystano dane zebrane z ośrodków opieki zdrowotnej Departamentu Spraw Weteranów Stanów Zjednoczonych. Oznacza to, że uczestnicy badania byli zwykle starsi niż ogół populacji i w przeważającej większości byli to mężczyźni. Badanie wykazało jednak, że wielokrotne infekcje są gorsze niż jedna, powiedział jeden z jej autorów, dr Ziyad Al-Aly, dyrektor Centrum Epidemiologii Klinicznej oraz szef działu badań i edukacji w Veterans Affairs St. Louis Health Care System.

Z doświadczenia lekarzy wynika, że często pacjenci, którzy byli w dość dobrej formie po pierwszych dwu infekcjach, kończą z długim Covidem w następstwie trzeciej lub czwartej infekcji.

Nawet jeśli wcześniej mieliśmy szczęście i nie doświadczyliśmy bardziej uporczywych objawów, nie mamy pewności, że kolejna infekcję przejdziemy równie łagodnie – twierdza eksperci. 

Z drugiej strony: wcale nie jest przesądzone, że ponowna infekcja na pewno zwiększy ryzyko długiego Covid. Nie ma co do tego pewności i naukowcy wciąż się o to spierają, a przekonujących badań i dowodów nadal nie ma. Istnieją sprzeczne informacje na ten temat. Nie wiadomo tak naprawdę, w co wierzyć.

Zdaniem wielu naukowców, np. dr. Paula Saxa, dyrektora klinicznego oddziału chorób zakaźnych w Brigham and Women's Hospital, ogólne ryzyko rozwoju długiego Covidu jest nadal niskie, a teraz nawet znacznie niższe niż na początku pandemii, kiedy infekcje były zwykle cięższe.

Jest pewne, że ponowna infekcja koronawirusowa może pogorszyć stan zdrowia osób, które już mają długi Covid. Zwłaszcza starszych i z osłabioną odpornością. Pewna grupa osób z długim Covid może jednak nawet nie zauważyć zmiany w nasileniu dolegliwości, na które się uskarżają.

COVID-19. Jak uniknąć zarażenia?

Pewnie jest, że możemy „złapać” koronawirusa kilka razy. Co możemy zrobić, by zmniejszyć ryzyko ponownej infekcji?

• Zaszczep się tym wariantem szczepionki, który jest aktualnie dostępny. To ważne. Nawet jeśli wariant wirusa w szczepionce będzie nieco inny niż ten aktualnie panujący i skuteczność szczepionki będzie nieco niższa, to i tak pozwoli zminimalizować ryzyko powikłań.
• Unikaj kontaktu z chorymi osobami, nie tylko na COVID-19, ale także na grypę, infekcje RSV czy zwykłe przeziębienie.
• Wspieraj odporność. Trzeba zadbać o urozmaiconą dietę, bogatą w owoce, warzywa, nabiał, ryby, aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, co najmniej 8-godzinny sen.