Chromowanie przestankowe objawia się nagłym, silnym bólem, zmęczeniem i drętwieniem nóg podczas chodzenia i utrudnia poruszanie się, szczególnie osobom w podeszłym wieku. Łatwo je jednak pomylić z innymi chorobami. Jak rozpoznać i leczyć chromowanie przestankowe?
W podeszłym wieku często cierpimy na trudności w poruszaniu się. Szybciej się męczymy, chodzenie sprawia nam ból i potrzebujemy częstych odpoczynków. Przyczyną takiego stanu może być schorzenie o nazwie chromowanie przestankowe. Czym jest i jak je rozpoznać?
Czym jest chromanie przestankowe?
„Chromanie” to słowo pochodzące z łaciny i oznacza utykanie. Jednak w medycynie służy do określenia różnego rodzaju zaburzeń, takich jak ból czy dyskomfort, w czasie chodzenia. Chromanie przestankowe związane jest z niedokrwieniem kończyny dolnej. Najczęściej dotyczy podudzia, rzadziej uda lub pośladka. Pojawia się w czasie chodzenia, gdy zwężona tętnica nie jest w stanie doprowadzić odpowiedniej ilości krwi do pracujących mięśni. W wyniku ich niedotlenienia i zmiany metabolizmu na beztlenowy, w mięśniach zbiera się coraz więcej kwaśnych metabolitów. To właśnie one wywołują ból. Dolegliwości ustępują po odpoczynku, w trakcie którego kwaśne metabolity zostają „wypłukane” z mięśni.
Przyczyny i objawy chromania przestankowego
Chromanie przestankowe charakteryzuje się silnym bólem kończyny dolnej pojawiającym się w czasie wysiłku, który zmusza do zatrzymania się i odpoczynku. Odległość, jaką może pokonać chory do momentu pojawienia się bólu, nazywana jest dystansem chromania.
Najczęstszą przyczyną chromania przestankowego jest miażdżyca tętnic kończyn dolnych, powodująca zwężenia tych naczyń. Inne przyczyny to: tętniak tętnicy podkolanowej, koarktacja aorty (jest to wada wrodzona polegająca na zwężeniu początkowego odcinka aorty), zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic, zwane chorobą Buergera, urazy tętnic kończyn dolnych, zmiany popromienne w kończynach dolnych, zatory obwodowe.
Nocne bóle nóg przy chromowaniu przestankowym
Chromaniu przestankowemu mogą towarzyszyć nocne bóle nóg. Pojawiają się one w różnym czasie po położeniu się wieczorem do łóżka i są związane ze spadkiem ciśnienia w tętnicach kończyn dolnych po ich uniesieniu.
Charakterystyczne jest dość szybkie ustępowanie bólu po podniesieniu się do pozycji siedzącej i opuszczeniu nóg. Oczywiście dolegliwości te należy zawsze różnicować z innymi chorobami, na przykład polineuropatią cukrzycową, zespołem niespokojnych nóg czy kurczami mięśni będącymi skutkiem niedoborów elektrolitów. Inne choroby powodujące bóle kończyn dolnych
Jak rozpoznać chromowanie przestankowe? Diagnostyka
Diagnostyką i leczeniem chromania przestankowego zajmuje się chirurg naczyniowy. Lekarz: zbierze dokładny wywiad, dotyczący chorób towarzyszących, przyjmowanych leków, zapyta o odległość, jaką możesz pokonać bez bólu, długość odpoczynku, lokalizację bólu i czynniki lub pozycje nasilające i zmniejszające ból, oceni tętno na wszystkich tętnicach kończyn dolnych – tętnicach udowych w pachwinie, tętnicach podkolanowych oraz na dwóch tętnicach stopy.
Pomocnym narzędziem w ocenie stopnia niedokrwienia jest tak zwany wskaźnik kostkowo-ramienny, wyliczany na podstawie ciśnień zmierzonych na ramieniu i kostce. Wskaźnik poniżej 0,09 wskazuje na chromanie przestankowe, natomiast wynik pomiaru pomiędzy 0,091 a 1,4 wymaga powtórzenia badania po wysiłku. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie badania dopplerowskiego tętnic kończyn dolnych, by określić stopień zwężenia i jego lokalizację.
Na czym polega leczenie chromania przestankowego?
Leczenie chromania przestankowego w większości przypadków jest zachowawcze. Lekarz zaleci ci zmianę stylu życia – zwiększenie aktywności fizycznej, redukcję wagi ciała (w przypadku nadwagi), rzucenie palenia. Bardzo ważne będzie prawidłowe leczenie chorób współistniejących, mogących przyczynić się do rozwoju zmian miażdżycowych. Są to: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, niewydolność nerek, zaburzenia lipidowe.
W leczeniu farmakologicznym stosuje się: lek przeciwpłytkowy, zmniejszający krzepliwość krwi (najczęściej jest to kwas acetylosalicylowy), cilostazol, pozwalający wydłużyć dystans chromania.
W leczeniu bardzo ważna jest rehabilitacja i ćwiczenia stopniowo wydłużające dystans chromania. Na operację zostaniesz skierowana w przypadku: nieskuteczności leczenia zachowawczego, znacznie nasilonych objawów ograniczających codzienne funkcjonowanie, objawów ostrego niedokrwienia kończyn dolnych. Jeśli bóle nóg podczas chodzenia są skutkiem zwężenia kanału kręgowego w dolnej części pleców, mówimy o chromaniu przestankowym neurogennym. Ból nóg ustępuje, jeśli pacjent usiądzie na kilka minut
Z jakimi chorobami można pomylić chromowanie przestankowe?
Chromanie przestankowe można łatwo pomylić z innymi chorobami oraz stanami powodującymi bóle kończyn dolnych.
Najczęściej jest ono mylone z chromaniem żylnym, w którym ból w czasie chodzenia spowodowany jest przez zastój krwi w żyłach kończyny, związany z zakrzepicą żyły biodrowo-udowej. Ból w takiej sytuacji jest ostry, rozrywający. Cechą charakterystyczną bólu w chromaniu żylnym jest jego szybkie ustępowanie po uniesieniu kończyny – w odróżnieniu od tego w chromaniu przestankowym, który zwykle w takiej sytuacji nasila się.
Inną chorobą mogącą imitować chromanie przestankowe jest stenoza, czyli zwężenie kanału kręgowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa lędźwiowego. Ból pojawia się w czasie chodzenia lub stania, może również dochodzić do znacznego osłabienia kończyn dolnych. Dolegliwości znikają nie przy odpoczynku, a przy siedzeniu z pochyleniem tułowia do przodu.
