Zmiany w prawie w 2022 r. Co nas czeka oprócz „Polskiego Ładu”?

Każdego roku w styczniu dowiadujemy się nie tylko o podwyżkach ale i zmianach w przepisach, które wchodzą w życie. Raz jest ich więcej, raz mniej, ale są zawsze. Teraz też tak będzie. Oto najważniejsze z nich. Opisujemy reformy w ramach „Polskiego Ładu”: zmiany w podatkach, emeryturach, składce zdrowotnej, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, dom bez pozwolenia oraz nowe zasady liczenia "chorobowego". Sprawdź też, o ile wyższe będą mandaty i punkty karne w 2022 roku.

Nowe zasady liczenia "chorobowego" w 2022 roku

Skrócenie prawa do zasiłku to jedna z najistotniejszych zmian znowelizowanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dziś możesz być na zasiłku 182 dni w roku (270 dni przy gruźlicy i ciąży). Do tego okresu wliczane są poprzednie zwolnienia, o ile przerwa pomiędzy nimi nie przekroczyła 60 dni. Co istotne limit 182 dni z prawem do zasiłku jest na jedną chorobę. Wystarczy jednak, że po tym czasie lekarz wystawi L4 na inną, a okres zasiłkowy liczy się od początku.

Od stycznia każda choroba będzie wliczana do tego półrocznego limitu. I jeśli go przekroczysz, pieniędzy na L4 nie dostaniesz. Będziesz musiała przepracować 60 dni, by w razie niedyspozycji znów dostać świadczenie. Dotąd, jeśli straciłaś pracę a zachorowałaś w ciągu 14 dni po rozwiązaniu umowy, to mogłaś być na zasiłku 182 dni. Od nowego roku otrzymasz go jedynie przez 91 dni. Nie dotyczy to m.in. osób chorych na gruźlicę lub niezdolnych do pracy w ciąży.

Wyższy zasiłek dostaniesz za pobyt w szpitalu. Będzie wynosił 80 proc. podstawy wymiaru (dotąd – 70 proc.). Zmiany i to na lepsze czekają też przedsiębiorców. Do tej pory, jeśli spóźnili się z zapłatą składki chorobowej choć o jeden dzień, tracili prawo do zasiłku i musieli odczekać 90-dniowy okres karencji regularnie płacąc składkę. Od nowego roku otrzymają świadczenia z ubezpieczenia chorobowego nawet wtedy, gdy składka wpłynie do ZUS z opóźnieniem.

Nowe przepisy dają też prawo do zasiłku macierzyńskiego kobietom, które urodziły dziecko po ustaniu zatrudnienia, jeśli ubezpieczenie zakończyło się w czasie ciąży z powodu śmierci pracodawcy. Dotąd to uprawnienie przysługiwało tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy.

Nowe mandaty i punkty karne w 2022 roku

Niepokornych kierowców czekają wyższe niż dotychczas kary. Jeśli przekroczysz prędkość o 30 km/h, możesz otrzymać aż 800 zł mandatu. Gdy spowodujesz wypadek lub kolizję, w której ktoś zostanie ranny, zapłacisz nawet 1500 zł. Jeśli stało się to pod wpływem alkoholu – 2500 zł.

Tysiąc złotych będzie kosztowała jazda bez uprawnień, (dwa razy tyle, jeśli zostaniesz przyłapana na tym po raz drugi). Nawet 1500 zł kary zapłacisz, gdy popełnisz wykroczenie względem pieszego (wyprzedzisz na przejściu dla pieszych, ominiesz pojazd, który zatrzymał się by przepuścić pieszego).

Jazda na podwójnym gazie (tak po alkoholu jak i środkach odurzających) grozi karą od 2500 zł lub aresztem. Maksymalna wysokość grzywny to 30000 zł. Jednorazowo policjant będzie mógł nam dać 15 punktów karnych, które będą ważne przez dwa lata.

Zmiany w podatkach w 2022 roku w ramach „Polskiego Ładu”

Kwota wolna od podatku wyniesie 30 tys. zł. Podwyższony został próg podatkowy po przekroczeniu którego ma zastosowanie 32-procentowa stawka PIT – z 85 tys. zł do 120 tys. zł. Koniec z odliczeniem składki zdrowotnej przy rocznym zeznaniu PIT (do tej pory można było 7,75 proc. tej składki odliczyć od podatku). Samotni rodzice już nie będą mogli rozliczać się z dzieckiem na preferencyjnych zasadach. Zamiast tego będą mogli odpisać 1500 zł rocznie od podatku.

Zerowy pit będzie obowiązywał dla:

• osób pracujących, które osiągnęły wiek emerytalny;
• rodziców, posiadających co najmniej 4 dzieci.

Limit ulgi to. 85 528 zł. Osoby, które wrócą z zagranicy, przez cztery lata będą mogły korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego do wysokości 85 528 zł rocznie.

Uwaga! Powyższe zmiany obowiązują przy rozliczeniu PIT za 2022 r., czyli uwzględnimy je dopiero w 2023 r. W 2022 roku nadal możemy zatem skorzystać z odliczenia składki zdrowotnej w deklaracji PIT. Dochody za 2021 rok powinny zostać rozliczone w świetle dotychczasowych przepisów podatkowych.

„Polski Ład”: zmiany w składce zdrowotnej

Zmiany w składce zdrowotnej przewiduje rządowy program „Polski Ład”. Dotknie on osoby lepiej zarabiające. Dla pracowników etatowych a także dla emerytów i rencistów, składka zdrowotna pozostanie na dotychczasowym poziomie – 9 procent podstawy wymiaru. W przypadku przedsiębiorców będzie uzależniona od tego, w jaki sposób osoba prowadząca działalność rozlicza się z fiskusem. Gdy jest to - podatek liniowy – składka miesięczna wyniesie 4,9 proc. dochodu, nie mniej niż 270,90 zł; - karta podatkowa – 270,90 zł miesięcznie’ - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – składka zależy od wielkości uzyskiwanych przychodów.

„Polski Ład”: zmiany w emeryturach

Zyskają osoby mające niskie świadczenia. Emerytury i renty poniżej 2500 zł netto będą wolne od podatku dochodowego. Ci, którzy mają wyższe świadczenia, zapłacą go tylko od kwoty przekraczającej 2500 zł. W marcu, jak co roku, nastąpi waloryzacja świadczeń i dodatków. Tym razem, z uwagi na wysoką inflację, może wynieść nawet 5,85 proc. Dokładny wskaźnik poznamy w lutym. Zmieniają się zasady przeliczania świadczeń dla osób, które otrzymują tzw. stare emerytury i nadal dorabiają. Będzie to możliwe raz w roku. Koniec z „dyskryminacją” emerytów czerwcowych. Obowiązuje zasada, że przejście na emeryturę w czerwcu nie może być mniej korzystne niż w pozostałych miesiącach.

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, czyli 12 tys. zł na dziecko

Rodzinny kapitał opiekuńczy to nowe świadczenie określone w „Polskim Ładzie”. Prawo do niego mają rodzice oraz osoby, które przyjęły dziecko na wychowanie i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o jego przysposobienie. Świadczenie będzie przysługiwało na drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia. Jego maksymalna wysokość to 12000 zł na dziecko.

Rodzic sam zdecyduje, czy woli wypłaty po 1000 zł przez 12 miesięcy, czy po 500 zł przez 24 miesiące. warto wiedzieć! Prawo do kapitału opiekuńczego będą mieli także rodzice, którzy już mają drugie i kolejne małe dzieci. Świadczenie będzie przysługiwało proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez dzieci wskazanego przepisami wieku.

Budowa bez zezwolenia 

Budowa domu bez zezwolenia będzie możliwa, o ile spełnisz określone warunki. Nowy dom nie może przekroczyć 70 m kw powierzchni zabudowy. Musi być wolnostojący i posiadać maksymalnie dwie kondygnacje, na których w sumie może się znaleźć nawet ponad 100 m kw powierzchni użytkowej. Można go zbudować wyłącznie na własne potrzeby (trzeba będzie złożyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej). Gdy chcemy postawić taki dom, musimy uzyskać warunki zabudowy, które urząd wyda w ciągu maks. 21 dni.