Czemu krwawią dziąsła? Sprawdź przyczyny dolegliwości i domowe sposoby leczenia

Większość z nas przynajmniej raz w życiu zaobserwowała u siebie krwawienie z dziąseł. Ten niepokojący i bolesny objaw może mieć wiele przyczyn, a kluczem do rozwiązania problemu jest prawidłowa higiena jamy ustnej. Pomóc mogą też zioła i domowe kuracje. 

Czemu dziąsła krwawią? Najczęstsze przyczyny

Przyczyn krwawienia dziąseł może być co najmniej kilka, ale w przeważającej większości przypadków jest to skutek niewłaściwej higieny jamy ustnej. Pozostałe przyczyny to niewłaściwe nawyki żywieniowe, choroby oraz przyjmowanie niektórych leków. 

Zbyt mocne szczotkowanie lub używanie zbyt twardej szczoteczki do zębów może podrażniać dziąsła i tworzyć drobne krwawiące rany. Także niedokładne lub zbyt rzadkie szczotkowanie zębów sprawia, że nieusuwana płytka nazębna twardnieje i przekształca się w kamień nazębny. Ten kamień osadzając się wsuwa się pod dziąsła, które stają się czerwone i krwawią podczas szczotkowania. Złogi kamienia to również siedlisko bakterii, które wywołują stan zapalny dziąseł. Ten z kolei powoduje obrzęk dziąseł, ból podczas jedzenia i szczotkowania oraz krwawienie. Stan zapalny prowadzi do niebezpiecznego zapalenia przyzębia, dlatego takiego objawu jak krwawienie dziąseł nie można bagatelizować.

Dziąsła mogą krwawić także z powodu urazów mechanicznych spowodowanych przez jedzenie twardych pokarmów. Czynnikiem osłabiającym zęby i dziąsła, co może prowadzić do krwawienia, jest także palenie papierosów. 

Krwawienie dziąseł może wynikać też z niewłaściwej diety, która prowadzi do niedoborów witaminy C, D i K oraz żelaza. 

Niektóre choroby również mogą wywoływać krwawienie. Należą do nich:

• parodontoza
• bruksizm, czyli mimowolne zgrzytanie zębami
• anemia
• zaburzenia krzepnięcia
• białaczka
• cukrzyca
• stany zapalne wątroby
• marskość wątroby

Skłonność do chorób przyzębia można też odziedziczyć, a więc i wynikające z tego krwawienie dziąseł może być uwarunkowane genetycznie.

Przyczyną krwawienia dziąseł może być też przyjmowanie niektórych leków. Takie skutki uboczne mogą wywołać farmaceutyki stosowane leczeniu padaczki, astmy, nadciśnienia tętniczego, alergii, chorób nowotworowych, zakrzepów żylnych. Krwawienie dziąseł mogą też wywołać sterydy, hormonalne środki antykoncepcyjne i inne preparaty hormonalne oraz duże dawki niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Krwawienie dziąseł w ciąży

Ciężarne często obserwują u siebie krwawienie dziąseł nieuzasadnione żadną z powyżej wymienionych przyczyn. Problem pojawia się najczęściej między 2 a 8 miesiącem ciąży i może dotyczyć nawet połowy kobiet w stanie błogosławionym. 

Przyczyną tej przypadłości są zaburzenia hormonalne, a przede wszystkim podwyższony poziom progesteronu, który prowadzi do tzw. ciążowego zapalenia dziąseł. Nadmiar progesteronu powoduje silniejsze ukrwienie dziąseł. Naczynia krwionośne w jamie ustnej rozszerzają się, co sprawia, że dziąsła stają się opuchnięte i są szczególnie wrażliwe na szczotkowanie oraz jedzenie twardych pokarmów podrażniających dziąsła. 

Także podwyższony poziom estrogenu u ciężarnych może powodować szczególną podatność błon śluzowych jamy ustnej na podrażnienia, urazy i w konsekwencji krwawienie dziąseł.

W przypadku krwawienia dziąseł spowodowanego przez zmiany hormonalne, objawy najczęściej ustępują po porodzie. Krwawienie należy jednak obserwować i konsultować z lekarzem. Nieleczone, a poważne krwawienie dziąseł może doprowadzić do rozwinięcia się stanu zapalnego, który może zaszkodzić zdrowiu matki i dziecka, a nawet doprowadzić do przedwczesnego porodu. 

Dlatego w ciąży szczególnie warto zadbać o odpowiednią higienę jamy ustnej. W łagodzeniu objawów pomogą też bezpieczne ziołowe kuracje. 

Co pomaga na krwawienie dziąseł?

Aby trwale pozbyć się problemu krwawienia dziąseł, trzeba zlokalizować i usunąć jego przyczynę. Należy więc przede wszystkim zmienić nawyki pielęgnacyjne i żywieniowe. Jeśli dotąd nie mieliśmy zdiagnozowanej żadnej z wcześniej wymienionych chorób, warto zgłosić się do lekarza, który skieruje nas na badania. One pomogą rozpoznać ewentualne schorzenie, które mogło wywołać krwawienie dziąseł.

Higiena jamy ustnej przy krwawiących dziąsłach

Jak dbać o zęby, aby dziąsła nie krwawiły? Zacznijmy od zmiany szczoteczki i pasty do zębów. Powinniśmy wybierać szczoteczki o średniej twardości, a osoby o wrażliwych dziąsłach – te najbardziej miękkie. Najlepszym rozwiązaniem byłoby stosowanie specjalnej szczoteczki elektrycznej, która samodzielnie dokładnie wyczyści zęby oraz zasygnalizuje, jeżeli zbyt mocno zaczniemy szczotkować szkliwo. 

Jeżeli korzystamy ze szczoteczki manualnej, powinna ona mieć małą główkę, aby łatwo docierać do trudno dostępnych miejsc. Musimy tez pamiętać o regularnej wymianie szczoteczki na nową, najlepiej nie rzadziej niż co 3 miesiące. Dodatkowo, jeżeli w międzyczasie występowała jakaś choroba jamy ustnej lub afty, szczoteczkę również należy wymienić na nową. 

Pamiętajmy, że to nie siła szczotkowania zapewnia dokładne usunięcie resztek pokarmu, ale czas i odpowiednia technika mycia zębów. Należy to robić delikatnie, przez ok. 10 minut ruchem „wymiatającym” od dziąsła w górę szkliwa. Nie zapominajmy też o czyszczeniu przestrzeni między zębami. Szczoteczka oczywiście tam nie dotrze, dlatego koniecznie należy używać nici dentystycznej. Jeśli mamy wrażliwe dziąsła ze skłonnością do krwawień, wybierajmy specjalną, delikatniejszą nić. 

W odpowiedniej pielęgnacji jamy ustnej nie można też zapominać o myciu języka, który często jest pomijany. Większość szczoteczek na drugiej stronie główki zawiera specjalną powierzchnię do mycia języka i policzków. Jeszcze lepsze rezultaty da używanie specjalnych skrobaczek do czyszczenia języka. 

Ważne jest także stosowanie odpowiedniej pasty do zębów. Wybierajmy produkty specjalistyczne, dostosowane do rodzaju problemu. Dobre efekty da stosowanie pasty do zębów z probiotykami. Probiotyki regulują równowagę mikroflory w jamie ustnej, pomagają utrzymać właściwe pH, zmniejszają ryzyko pojawienia się krwawień i podrażnień oraz wspomagają leczenie parodontozy. W przypadku krwawienia dziąseł pasta powinna zawierać:

• mleczan glinu i korę dębu, które działają ściągająco i chronią przed krwawieniem 
• alantoinę i ekstrakt z siemienia lnianego, które działają regenerująco
• chlorheksydynę i bisabolol o działaniu bakteriostatycznym
• olejek z drzewa herbacianego, który zapobiega krwawieniu i zapobiega odkładaniu się płytki nazębnej

oraz dodatki takie jak:

• kwiat goździka
• kwiat rumianku
• liść mięty
• liść szałwii
• olejek miętowy

Pielęgnację powinien uzupełniać płyn do płukania jamy ustnej z tej samej serii co pasta i nie zawierający alkoholu. 

Dieta przy krwawieniu dziąseł

Jak już wspominaliśmy, krwawienie dziąseł może być wynikiem nieprawidłowych nawyków żywieniowych, w szczególności niedoboru witaminy K, C, D oraz żelaza. Koniecznie należy wprowadzić więc do jadłospisu produkty z wysoką zawartością wspomnianych witamin i minerału, a także te o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych. 

Stomatolodzy doradzają także, aby jeść jak najwięcej warzyw – najlepiej 6-8 porcji (porcja to tyle, ile mieści się w naszej dłoni). Warto ograniczyć cukier, który stanowi doskonałe środowisko do rozwoju bakterii w jamie ustnej, które mogą wywołać stan zapalny. Nie oznacza to jednak, że musimy całkowicie zrezygnować ze słodkich przekąsek. Wystarczy, że je ograniczymy, a po każdym spożyciu dokładnie wyszczotkujemy zęby.

Produkty polecane przy krwawieniach dziąseł:

• Brokuły
• jarmuż
• szpinak
• brukselka
• sałata rzymska
• sałata lodowa
• rukola
• roszponka
• kapusta włoska 
• szparagi
• cytryna
• pomarańcza
• kiwi
• grejpfrut
• truskawki
• kalafior
• papryka
• papaja
• kiszonki
• węgorz
• łosoś
• makrela
• śledź
• jajka
• sery
• mleko
• fasola
• groch
• soczewica
• chleb żytni
• kakao
• suszone figi
• pistacje
• pestki dyni
• natka pietruszki
• kasza gryczana
• podroby: wątróbka, nerki, serca
• wołowina
• drób
• sezam
• orzechy nerkowca

Zioła na krwawienie dziąseł 

Lecznicze właściwości ziół pomogą w łagodzeniu objawów krwawienia dziąseł oraz zapobieganiu nawrotom. Najlepiej przygotowywać z nich napary i stosować jako płukanki do ust trzy razy dziennie przez co najmniej 5 minut. Taką kurację ziołową płukanką stosuj ok. miesiąc. 

Szałwia

Szałwia jest źródłem witaminy A, C, B oraz składników mineralnych: wapnia, magnezu, potasu, żelaza, cynku i sodu. Ponadto w swoim składzie zawiera cenne flawonoidy i garbniki, którym zawdzięcza silne przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze właściwości. Szałwia ma również działanie przeciwzapalne i odkażające, dzięki czemu napar z jej liści stosowany do płukania jamy ustnej skutecznie pomoże na krwawiące dziąsła.

Napar z szałwii:

1-2 łyżeczki suszonych liści szałwii zalej połową szklanki wrzącej wody, po czym zaparzaj pod przykryciem przez ok. 10 minut. Napar odcedź i poczekaj, aż ostygnie. Płukaj nim jamę ustną.

Rumianek

Ziele zawiera duże ilości olejków eterycznych, flawonoidy, kumaryny oraz kwasy fenolowe, a także polisacharydy śluzowe. Dzięki tym składnikom aktywnym rumianek wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Ponadto ma właściwości przeciwzapalne hamując enzymy biorące udział w rozwijaniu się stanu zapalnego. Działa także kojąco i regenerująco na miejsca uszkodzone i podrażnione, również na dziąsła oraz przyspiesza gojenie ran.

Napar z rumianku:

2 łyżki kwiatów rumianku należy zalać 0.5 l wrzącej wody i parzyć pod przykryciem przez następne 15 minut. Po tym czasie odcedź napar i poczekaj, aż ostygnie.

Babka lancetowata

Od wieków słynie jako skuteczne lekarstwo przyspieszające gojenie się ran, hamujące krwawienie oraz regenerujące skórę i dziąsła. Ponadto wykazuje silne działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, i ściągające. Ziele zawdzięcza te lecznicze właściwości polisacharydom, flawonoidom, garbnikom oraz związkom mineralnym. 

Napar z babki lancetowatej:

1 łyżeczkę suszonych liści babki lancetowatej zalej 200 ml wrzątku, parzyć pod przykryciem przez 10-15 minut. Odcedzić, pozostawić do ostygnięcia.

Prawoślaz

Prawoślaz lekarski to skarbnica związków śluzowych, witamin, soli mineralnych i flawonoidów. To właśnie dzięki tym składnikom aktywnym ziele działa przeciwzapalnie, powlekająco, nawilża i łagodzi podrażnienia. Równie ważne w przypadku problemów z dziąsłami są silne właściwości antyseptyczne rośliny. 

Napar z prawoślazu:

1 łyżkę suszonego korzenia prawoślazu zalej szklanką wrzącej wody i odstaw pod przykryciem na 30 minut. Odcedź, pozostaw do ostygnięcia. 

Tymianek

Tymianek, który doskonale znamy z kuchni jako aromatyczną przyprawę, posiada olejki eteryczne, witaminę C i witaminy z grupy B, wapń, fosfor, magnez oraz flawonoidy. Ma silne właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz antyseptyczne i dzięki temu często jest wykorzystywany do leczenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła. Ponadto tymianek skutecznie łagodzi ból. Lecznicze właściwości przy krwawieniu dziąseł można wykorzystać również poprzez miejscowe stosowanie olejku tymiankowego o bakteriobójczym i grzybobójczym działaniu. 

Napar z tymianku:

1 łyżkę suszonego tymianku zalej 1,5 szklanki wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 minut, przecedź. Poczekaj, aż ostygnie. 

Mięta pieprzowa

Najcenniejszym składnikiem aktywnym mięty pieprzowej jest olejek eteryczny rośliny. Ma on działanie łagodzące, przeciwbólowe i znieczulające. Wykazuje również silne właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dzięki czemu sprawdza się przy stanach zapalnych jamy ustnej. 

Napar z mięty pieprzowej:

1 łyżkę suszonych liści mięty pieprzowej zalej około dwoma szklankami wody i pozostaw do zaparzenia na ok. 10 min. pod przykryciem. Odcedź, pozostaw do ostygnięcia.

Aloes

Jedna z najsilniejszych i najbardziej cenionych w ziołolecznictwie roślin. Nic dziwnego, bo zawiera w sobie ponad 70 aktywnych substancji o leczniczych właściwościach, w tym witaminy, minerały, enzymy i aminokwasy. Ma silne właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Pomaga również w gojeniu się ran. Co więcej, badania naukowe udowodniły jego skuteczne działanie w chorobach jamy ustnej. Wykazano, że lateks aloesu zawiera związki, które aktywnie leczą i zmniejszają ból poprzez naturalne działanie przeciwzapalne.

Jak stosować?

Aloes jest jedyną rośliną w całym zestawieniu, z której nie przygotowujemy naparu. Do płukania jamy ustnej przy krwawieniu dziąseł używamy soku z aloesu. Stosujemy 3 razy dziennie przez co najmniej 5 minut. 

Domowe sposoby na krwawienie dziąseł

Oprócz wymienionych wyżej ziół, na krwawiące dziąsła mogą pomóc także inne, proste domowe kuracje, które stosowały już nasze babcie. Te roztwory również stosujemy do płukania jamy ustnej 2-3 razy dziennie po co najmniej 5 minut.

1. Woda z solą – ma działanie antyseptyczne, dzięki czemu sprawia, że krwawienie ustaje; leczy również stan zapalny. W szklance letniej wody rozpuść łyżkę soli kuchennej
2. Woda z sodą oczyszczoną – działa podobnie jak roztwór wody i soli; ponadto neutralizuje kwasy powodujące uszkodzenia w jamie ustnej
3. Woda z cytryną – za lecznicze właściwości tego roztworu odpowiada cytryna, która działa przeciwzapalnie, a ponadto łagodzi podrażnienia
4. Woda z wodą utlenioną – hamuje rozrost bakterii w jamie ustnej, który może doprowadzić do stanu zapalnego. Płukankę przygotujesz mieszając 3% roztwór wody utlenionej z letnią wodą w stosunku 1:1.
5. Płyn ziołowy - w aptece kupisz płyn antyseptyczny, np. Dentosept A, który wyposażony jest w specjalny aplikator, ułatwiający nałożenie preparatu na krwawiące dziąsła. Płyn zawiera wyciągi z: rumianku, kory dębu, szałwii, mięty, tymianku. Stosuj 3 razy na dobę.
6. Płukanki z ziołowych mieszanek - np. zioła do płukania Ojca Grzegorza Sroki zawierają: ziele dziurawca i macierzanki, kłącze wężownika, korę dębu, liście orzecha włoskiego i szałwii. Działają przeciwzapalnie.
7. Objawem rozwijającej się parodontozy jest nie tylko krwawienie, ale także zaczerwienione, opuchnięte dziąsła i ból. Dolegliwości te pomoże złagodzić przykładanie chłodnych kompresów, ale tylko pod warunkiem, że wcześniej zęby nie były nadwrażliwe na chłodne gorące pokarmy.