Jakie podatki zapłacimy w 2024 roku? Sprawdź, co się zmienia w przepisach

Na szczęście w 2024 roku rewolucji podatkowej nie będzie. Ale to nie znaczy, że wszystko zostaje po staremu i nie powinniśmy trzymać ręki na pulsie. Zwłaszcza że zamieniają się stawki wielu podatków.

Podatek dochodowy emerytów: zmiany w 2024 roku

Kwota, od której podatku nie płacimy, jest taka jak w ubiegłych latach. Wynosi ona 30 tys. zł rocznie. W praktyce to oznacza, że emeryt, który ma świadczenie brutto do 2500 zł miesięcznie (30 tys. zł rocznie), podatku dochodowego nie płaci wcale. Od wyższych dochodów podatek płacimy wg skali. Obowiązują dwa progi.

• Jeśli roczny przychód mieści się w przedziale od 30 tys. zł do 120 tys. zł, stawka podatku wynosi 12 proc., ale tylko od nadwyżki ponad 30 tys. zł. 
• Od dochodów powyżej 120 tys. zł rocznie podatek to stała kwota 10 800 zł plus 32 proc. dochodu przekraczającego 120 tys. zł.

Zaliczki na podatek dochodowy ZUS potrąca zależnie od wysokości emerytury. Uwzględnia przy tym kwotę wolną od podatku. 

• Od świadczeń do 2500 zł brutto miesięcznie zaliczek nie potrąca w ogóle. 
• W przypadku wyższych emerytur w każdej miesięcznej zaliczce uwzględnia kwotę zmniejszającą (zaliczka jest mniejsza o 1/12 tej kwoty, czyli o 300 zł).

Możemy jednak wnioskować, by ZUS pobierał zaliczki w pełnej wysokości, bez pomniejszeń. Ma to sens w przypadku emerytów, którzy dodatkowo zarabiają. Wówczas w rocznym rozliczeniu nie będą mieli niedopłaty podatku i będą z fiskusem kwita. Aby skorzystać z tej możliwości, trzeba złożyć w ZUS wniosek EPD-18. Uwaga! ZUS przypomina, że oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na obliczenie zaliczki na podatek złożone w 2023 r., nadal obowiązują. Nie trzeba co roku składać nowych.

Niektórym osobom przysługuje szczególne zwolnienie podatkowe. Jest to tzw. „PIT-0 dla seniorów”. Mogą z niego skorzystać ci, którzy osiągnęli wiek emerytalny, ale nie pobierają świadczenia i nadal są aktywni zawodowo. Jeśli w ciągu roku na etacie, zleceniach lub prowadząc działalność gospodarczą osiągną przychód nie większy niż 85 528 zł, nie zapłacą fiskusowi ani złotówki.

Podatki od domów, mieszkań, gruntów: zmiany w 2024 roku

Płacą je wszyscy posiadacze nieruchomości lub ich części. W tym roku są one wyższe średnio o 15 proc. 

Stawki podatku od nieruchomości określają gminy. Ale muszą uwzględniać górne limity (stawki maksymalne) ustalane co roku przez Ministerstwo Finansów. Mogą oczywiście uchwalić niższe podatki, ale rzadko to robią.  W 2024 r. stawki maksymalne wynoszą w przypadku nieruchomości mieszkalnych 1,15 zł za 1 mkw. powierzchni, a w przypadku gruntów niezwiązanych z prowadzeniem działalności 0,71 zł od 1 mkw. powierzchni.

Wyższy jest też podatek rolny. Płacą go właściciele gruntów przeznaczonych do działalności rolniczej. W tym roku stawka maksymalna jest wyższa o ok. 21 proc. w porównaniu z ub. rokiem. Za 1 ha przeliczeniowy gruntu w gospodarstwie rolnika indywidualnego wynosi 224,08 zł. Także w tym przypadku gminy same ustalają stawki, mogą, lecz nie muszą stosować maksymalnych.

Uwaga! Podatki pobiera gmina właściwa ze względu na położenie nieruchomości i to ona co roku wydaje decyzję o wysokości zobowiązania (tzw. wymiar podatku). Nie obliczamy go sami, trzeba poczekać na pismo z urzędu.

Podatek VAT na żywność, prąd i gaz: zmiany w 2024 roku

Stawka na podstawowe artykuły spożywcze pozostaje zerowa. Została obniżona z 5 proc. w ubiegłym roku w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej. Zerowy VAT będzie obowiązywać jak na razie tylko w 1. kwartale 2024 r. Dotyczy to m.in. pieczywa i innych wyrobów zbożowych, nabiału, mięsa, owoców, warzyw. Jeżeli nie będzie nowych regulacji, od kwietnia do cen będzie doliczany podatek 5-procentowy.

VAT w fakturach za prąd w tym roku płacimy wg stawki 23 proc. Podobnie jak w poprzednim. Podatek obniżony, 5-procentowy obowiązywał tylko w 2022 r. VAT na gaz również wynosi obecnie 23 proc. Obniżona 8-procentowa stawka obowiązywała w 2022 r.

Osoby, które ogrzewają dom piecem gazowym, mogą otrzymać zwrot zapłaconego VAT-u (tzw. dodatek gazowy). Dotyczy to rachunków za gaz zapłaconych w 2023 r. i w 1. półroczu 2024 r. Trzeba jednak spełnić kryterium dochodowe: miesięczny dochód na osobę samotnie gospodarującą nie może przekroczyć 2100 zł brutto, a na osobę w rodzinie 1500 zł brutto.

Piec gazowy musi też być zgłoszony jako główne źródło ciepła do bazy CEEB. Wniosek o dodatek składa się w urzędzie gminy (miasta), dołączając faktury za gaz i dowody ich opłacenia.

Nowe podatki w 2024 roku: jakie będziemy płacić?

Od stycznia 2024 r. płacimy podatek od plastiku. Pobierają go sklepy i firmy gastronomiczne. Podatek doliczany jest do jednorazowych plastikowych pojemników: do kubka 0,20 zł, do większego opakowania 0,25 zł. Artykuły spożywcze i inne pakowane w plastik w tym roku jeszcze nie będą opodatkowane, w przyszłym można się tego spodziewać.

Do grudnia 2024 r. zostanie wprowadzony podatek od aut spalinowych. Będzie uiszczany początkowo przy rejestracji samochodu, potem co roku. Stawki jeszcze nie znamy. Będzie zależeć od roku produkcji auta i emisji spalin.

Jak rozliczyć zeszłoroczny podatek dochodowy? 

Jak co roku ZUS sporządza deklarację PIT-40A i wysyła ją do urzędu skarbowego i świadczeniobiorcy. Emeryt nie musi sam rozliczać podatku, ale może – jeśli podatek rozlicza z małżonkiem lub gdy chce skorzystać z przysługujących mu odliczeń i ulg, bo ZUS nie uwzględni ich z urzędu. Ten, kto poza świadczeniem uzyskiwał inne dochody, ma obowiązek rozliczyć się samodzielnie. Podobnie jeśli złożył wniosek o pobieranie zaliczek na podatek w pełnej wysokości (EPD-18).

Najwygodniej rozliczyć się, korzystając z usługi Twój e-PIT (na stronie: podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit). Wstępne rozliczenie pojawi się tam 15 lutego. Zwrot podatku w tym roku otrzymają emeryci, którzy otrzymują świadczenie brutto poniżej 2500 zł miesięcznie. Fiskus odda im podatek naliczony od 13. i 14. emerytury (od tych świadczeń zaliczki na podatek były pobierane w pełnej wysokości).

Co zrobić, jeśli masz do zapłaty zaległy podatek?

• Podatek dochodowy. Jeśli fiskus jeszcze nie wysłał wezwania do zapłaty, można skorzystać z tzw. czynnego żalu. To pozwala uniknąć kary (w zależności od rodzaju przewinienia wynosi ona od 10 proc. nawet do 75 proc. zaległej kwoty). Wzór wniosku znajdziesz w e-Urzędzie Skarbowym (podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy). Można też wnioskować o rozłożenie spłaty zaległości i odsetek na raty, uzasadniając trudną sytuacją życiową. Każdy taki wniosek jest rozpatrywany indywidualnie.
• Podatek od nieruchomości i rolny. Zgodnie z art. 67a Ordynacji podatkowej termin płatności zaległego podatku wraz z odsetkami może być odroczony lub zapłata rozłożona na raty. Zaległość może też być umorzona w całości lub w części. Warunek: uzasadnia to ważny interes podatnika (np. trudna sytuacja spowodowana chorobą albo wypadkiem). Wniosek w tej sprawie należy złożyć w urzędzie gminy (miasta)  właściwym ze względu na położenie nieruchomości.