Problem natury psychicznej to też choroba i nie należy jej lekceważyć. Warto zgłosić się do specjalisty, gdyż nieleczone zaburzenia psychiczne mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji. Pojawia się jednak pytanie: kiedy powinniśmy udać się do psychologa lub psychoterapeuty, a kiedy do psychiatry? Czym się zajmują ci specjaliści i jakie są między nimi różnice?
Kiedy jesteśmy w kryzysie emocjonalnym, żyjemy w ciągłym stresie i nie radzimy sobie z codziennymi sytuacjami lub cierpimy z powodu różnych objawów psychosomatycznych, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy. Konsultacja psychologiczna jest najczęściej pierwszym krokiem na drodze do rozpoznania problemów, z jakimi się zmagamy. Kiedy należy udać się do psychologa lub psychoterapeuty i czym różnią się ci specjaliści od psychiatry?
Czym zajmuje się psycholog i czy wypisuje leki?
Psycholog jest absolwentem studiów psychologicznych. Zazwyczaj zajmuje się diagnozowaniem, badaniem psychologicznym i kierowaniem na odpowiednie leczenie. Jest również uprawniony do wydawania orzeczeń czy zaświadczeń na temat stanu zdrowia psychicznego. Psycholog nie prowadzi terapii (zajmuje się tym psychoterapeuta) ani nie zleca leczenia farmakologicznego - może to robić tylko lekarz psychiatra.
Z konsultacji psychologicznej można skorzystać w ramach NFZ w wybranej poradni zdrowia psychicznego. W czasie pandemii nie jest wymagane skierowanie. Po przeprowadzonej konsultacji otrzymujemy informację, z jakiej pomocy możemy skorzystać w danym ośrodku.
W czym może pomóc psychiatra?
Psychiatra jest lekarzem, który ukończył studia medyczne, a następnie zrobił specjalizację w dziedzinie z psychiatrii. Zajmuje się badaniem, zapobieganiem oraz leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Psychiatra może zlecić leki, wypisać skierowanie na psychoterapię lub zdecydować o leczeniu w szpitalu. Do psychiatry nie jest potrzebne skierowanie – wystarczy zarejestrować się na wizytę w wybranym ośrodku zdrowia psychicznego.
Czym się zajmuje psychoterapeuta?
Psychoterapeuta nie musi być lekarzem ani psychologiem. Powinien mieć ukończoną czteroletnią szkołę podyplomową oraz odbyć odpowiednią liczbę godzin treningów praktycznych i terapii własnej. Dzięki temu może prowadzić psychoterapię, czyli metodę leczenia krótko- lub długoterminowego. NFZ w wybranych ośrodkach refunduje psychoterapię indywidualną, rodzinną i grupową. Ilość godzin psychoterapii zależy od diagnozy i możliwości poradni. Niestety, czas oczekiwania na terapię wynosi od kilku do kilkunastu tygodni.
Kiedy udać się do psychologa?
Z pomocy psychologicznej może skorzystać każdy. Najczęstsze problemy, z którymi zgłaszają się osoby szukające takiej pomocy, to:
- cierpienie psychiczne
- załamanie
- kryzys
- objawy lękowe
- objawy depresyjne
- zaburzenia snu lub jedzenia
- nieustępujące uczucie zmęczenia
- objawy przypominające choroby somatyczne, ale wykluczone przez lekarza
- nieudane życie rodzinne
- konflikty
- zdrada
- rozwód
- przemoc
- nieudane współżycie seksualne
- problemy z dziećmi
- trudne relacje z ludźmi
- brak zaufania
- poczucie bycia wykorzystywanym
- żałoba
- niskie poczucie wartości
- samotność
- problemy zawodowe.
Jak wybrać dobrego psychologa lub psychoterapeutę?
Wielu specjalistów przyjmuje prywatnie (cena wizyty waha się od 100 do 300 zł). Jeśli zdecydujemy się skorzystać z ich usług, warto ustalić, kim z zawodu jest osoba oferująca pomoc i jaką szkołę ukończyła. Można sprawdzić, czy wybrany psychoterapeuta dysponuje certyfikatem wydanym np. przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, czy regularnie korzysta z superwizji (czyli czy konsultuje swoją pracę z innym terapeutą) oraz w jakim podejściu pracuje. Informacje te są zwykle dostępne na stronie internetowej gabinetu, można też spytać lub poprosić o nie w czasie pierwszej konsultacji.
Jak wygląda pierwsza konsultacja z psychologiem?
Pierwsza wizyta zwykle poświęcona jest wstępnemu rozpoznaniu problemów osoby, która zgłasza się po pomoc. Specjalista w zależności od potrzeby może zadawać pytania bardziej ogólne oraz szczegółowe. Mogą one dotyczyć powodów przyjścia do gabinetu lub sytuacji życiowej – wszystko po to, by lepiej zrozumieć przeżywane trudności.
Wstępne konsultacje mogą czasem zająć kilka sesji. Potem omawia się, jakie są cele i oczekiwania pacjenta, w czym może pomóc terapeuta, ile będzie trwał proces terapeutyczny. Warto pamiętać, że terapeuta jest zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej. Możesz więc rozmawiać o wszystkim, o czym chcesz i na co dajesz zgodę.
Gdzie szukać bezpłatnej pomocy psychologicznej?
-
Poradnia zdrowia psychicznego. Adresy wybranych placówek znajdziesz w internecie lub swojej przychodni POZ. Jeśli chcesz sprawdzić, jaki i gdzie jest najkrótszy czas oczekiwania na poradę, wejdź na stronę: www.terminyleczenia.nfz.gov.pl. W rubrykę: Jakiego świadczenia szukasz? wpisz: poradnia psychologiczna lub poradnia zdrowia psychicznego. Następnie wybierz województwo i wpisz miasto, a na koniec kliknij: Wyszukaj.
-
Centrum zdrowia psychicznego. Pomocy udzielają tu pielęgniarka psychiatryczna, psycholog, psychoterapeuta lub psychiatra. Nie obowiązują żadne zapisy. Więcej informacji na stronie: www.czp.org.pl
-
Ośrodki interwencji kryzysowej. Uzyskasz w nich pomoc psychologiczną, prawną, socjalną. Ośrodki oferują miejsca noclegowe, psychoterapię oraz grupy wsparcia. Adresy znajdziesz na stronie: www.oik.org.pl
-
Poradnie rodzinne przy kościołach. Dyżurują w nich psychologowie oraz psychoterapeuci, którzy udzielają wsparcia i pomocy.
